Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1937
(1937)– [tijdschrift] Dietsche Warande en Belfort–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 68]
| ||||||||||||||||||||
Panaït Istrati: De distels van den Baragan.. Vert. E. en M. van Rompaey-De Lannoy. Wereldbibliotheek, A'dam.Ook dit werk van Istrati werd weer geschreven met die onstuimige vaart en dien blinden natuurdrift die zich schrijvend bevrijden moet. De vertaling van dit verhaal dat Istrati in vrij hortend en onhandig Fransch geschreven heeft, is met groote zorg geschied. | ||||||||||||||||||||
Dr Jul. Persyn: Over de ziel der lage landen. Vert. uit het Engelsch, ingeleid en van aanteekeningen voorzien door Dr. R.F. Lissens. Uitg. door het Persyncomité.De kleine gebreken van deze overzichtelijke reeks zijn te wijten aan de tijdsomstandigheden waarin ze geboren werd; de overtolligheid van tientallen namen aan de soms overdreven behoefte van Dr. Persyn aan volledigheid. Men bedenke bovendien dat dit boekje geschreven werd in 1915-1916, waardoor het oordeel over schrijvers die thans hunne volle kracht ontvouwden, slechts voorloopig en betrekkelijk kon zijn. Maar wat Dr. Persyn schrijft over de Nederlandsche letterkunde tot den aanvang dezer eeuw, kan gelden als een klein model-overzicht van het aandeel dat deze lage landen hebben bijgebracht op het gebied der literaire schoonheid en kultuur. Het is geschreven met rustige kennis en evenwicht. Dr. V. | ||||||||||||||||||||
Ernst F. Löhndorff: Bloemenhel aan den Jacinto. Vertaald door Th. Van Berkel, 360 blz. Uitg. Wereldbibliotheek. fl. 2,50.In dit boek toovert Löhndorff ons voor oogen een wereld van exotische schoonheid en weergalooze pracht, die tegelijkertijd is een ware hel van verderf en ondragelijke ellende. Het zijn de ondoordringbare oerwouden, de heet-broeiende moerassen van de Amazone, in 't bijzonder aan een zijrivier, de Jacinto, waarvan hij ons de gruwelen en verschrikkingen leert kennen: de moordende hitte, de muskieten, de krokodillen, de menschen-etende mieren en alles-verslindende piranha's, de inboorlingen met hun zenuwsloopende getrommel en hun giftige, feillooze pijlen. En dan in schaarsche oasen, de uiterste aanknoopingspunten met de ‘beschaafde’ wereld: de blanke hotelhouders, die de rampzalige rubber- en orchideeënjagers met behulp van eenige verslenste senorita's, binnen enkele dagen het loon van maandenlange inspanning en ontbering afhandig maken. Het boek is zeer boeiend geschreven. Wat de literaire waarde betreft is het echter hier en daar opvallend onevenwichtig. S.W. | ||||||||||||||||||||
Llbert Viksten: Hout. Vertaald door N. Boelen-Ranneft. 338 blz. Uitg. Wereldbibliotheek.Ziehier een boek dat van het begin tot het einde belangwekkend is, en m.i. onder een te weinig aantrekkelijken titel de wereld wordt ingezonden. Het verhaalt | ||||||||||||||||||||
[pagina 69]
| ||||||||||||||||||||
ons van het harde leven in het houtbedrijf in het hooge Noorden. Van het leven van menschen die in de donkere uitgestrektheid der bosschen, midden de kilte van bergen en sneeuw en watervallen een hardnekkigen strijd voeren voor hun bestaan dat door de schuld der werkgevers altijd even onmenschelijk en ellendig dreigt te blijven; maar waarin eindelijk het socialisme een gelukkige verbetering zal brengen. Het boek staat in een sobere maar sterke taal die ons méér dan eens aan de beste Scandinaviers doet denken. De figuren zijn levendig geteekend, geen langdradigheid, ook weinig of geen beschouwingen, iets waarin de schrijver van een tendenzroman doorgaans zonder moeite vervalt, op gevaar af zijn boek ongenietbaar te maken. De Wereldbibliotheek zorgde voor een keurige uitgaaf. S.W. | ||||||||||||||||||||
Auguste Bailly: Louis XI (Les Grandes Figures Historiques). - A. Fayard et Cie. Paris. - 15 fr.Een zeer interessant boek over een van Frankrijks grootste vorsten. Een groot verstand, een fijn politiek beleid, een verziende ambitie, vasten wil, een onvermoeibare werkkracht. Reeds als aangroeiende knaap, nog geen 15 jaar oud, als gouverneur naar Languedoc gestuurd om orde te herstellen in die groote provincie, een der rijkste van 't land, en door oorlog, oneenigheid, oproer, verwoest en geteisterd, gaf hij blijk van zijn genie. Als Koning beging hij meer dan een flater, getuige hiervan zijn expeditie naar Catalonië, en hetgeen schrijver noemt ‘la tragicomédie de Péronne’. Nochtans lukte hij erin zijn land met verscheidene provincies te vergrooten; de zelfstandigheid - ja, zelfs het bestaan van Frankrijk te verzekeren tegen de gecombineerde krachten van Engeland, Burgondië en feodaliteit; de koninklijke macht aanzienlijk te versterken; het koningschap op reeds moderne basis op te bouwen. Een politiek genie, maar geen verheven karakter, en in de verste verte geen sympathieke personaliteit. Slechte zoon, slechte echtgenoot; hardvochtig, intrigant, grof van zeden en gevoel, gewetenloos en zonder bezwaren van eerlijkheid, met een geloof dat veel op bijgeloof trok, kende hij slechts een enkele hartstocht: zijn eerzucht voor Frankrijks grootheid. En om zijn doel te bereiken warn alle middelen hem goed. Zeer fijn en juist zet schrijver die veelzijdige personaliteit in 't licht; misschien is hij niet heelemaal onpartjdig of rechtvaardig waar hij Karel den Stoute bestudeert en beoordeelt. L.D. | ||||||||||||||||||||
Auguste Bailly: Mazarin. (Les Grandes Etudes historiques). - A. Fayard et Cie. Paris. - 15 fr.Een Italiaan van geringe afkomst, maar geholpen door een buitengewoon verstand, een stalen wil, een allersoepelst, arglistig karakter, komt, als opvolger van Richelieu, aan het hoofd van Frankrijk te staan; en alles wijst er op dat hij een heimelijk huwelijk met de koningin, Anne d'Autriche, aanging. Eindelijk, zonder priester te zijn, werd hij tot het Cardinalaat verheven. 't Lijkt wel een sprookje uit de Duizend-en-Eén-Nachten. Doch als minister had hij het niet gemakkelijk. Oorlog tegen den vreemden vijand, burgeroorlog in het land zelf. Daarbij de vreeselijke ellende van het volk, en de wanhopige financieele moeilijkheden. Gedurende heel de minderjarigheid van Lodewijk XIV, verkeerde Frankrijk in den hachelijksten toestand. Doch Mazarin was tegen zijn taak opgewassen. Toen hij stierf, mocht hij wijzen op den ‘Traité de Westphalie’ en den ‘Traité des Pyrénées’. Hij had insgelijks den jongen koning zijne verantwoordelijkheden leeren begrijpen, zijn koninkljk ambt uitvoeren, en den last der regeering op zijn eigen schouders te nemen. Hierin toonde hij zich een echt staatsman en een groot dienaar van | ||||||||||||||||||||
[pagina 70]
| ||||||||||||||||||||
Frankrijk. Daarnevens vallen als zwarte schaduwen op, zijn dubbelhartigheid, zijn soms zoo kleine kanten, zijn nepotisme, en de fabelachtige rijkdommen die hij achterliet. Het boek is uiterst interessant, stevig onderlegd, aangenaam geschreven, en laat zich lezen als een roman. L.D. | ||||||||||||||||||||
Véga: Henri Heine, peint par lui-même et par les autres. - 22e éd. - Librairie Académique Perrin. - 15 fr.Heine was wel een der meest complexe naturen die men zich denken kan: uiterst aantrekkelijk, de fijnste artist, innig en kiesch, open voor de poëzie van den godsdienst, en vooral van het katholicisme, bekwaam tot echte, trouwe liefde; en tevens afstootend, grof zinnelijk, cynisch liederlijk, en een hatelijke godslasteraar. Zelf bekende hij: ‘Ik ben een jood, een christen, een tragedie, een blijspel, een Griek, een Hebreeuwer, een aanbidder van het despotisme geïncarneerd door Napoleon, een bewonderaar van het communisme, verpersoonlijkt door Proud'hon, een Latijn, een germaan, een hart, een duivel, een god...’. En heel zeker ook, een der grootste onder Duitschland's dichters. Die veelzijdige personaliteit komt goed tot zijn recht in dit goed gedocumenteerd boek. Het hindert wel eens, de aangehaalde gedichten in Fransche vertaling te moeten lezen; maar was er een anderen uitweg? Daarbij het boek is geen bloemlezing van Heine's werken, maar wel een goed gelukte studie van zijn leven en veelzijdige persoonlijkheid. L.D. | ||||||||||||||||||||
Princesse de Chimay: Madame Tallien, loyaliste, et révolutionnaire. Librairie Plon. Paris. - 18 fr.Madame Tallien, Theresia Cabarrus, is een der meest beruchte figuren der Fransche Revolutie, en voorzeker een der meest belasterde. Wonderschoon, vol geestdrift en levenslust, trok ze alle harten tot zich... en ze was zoo goedhartig, dat ze niets kon weigeren aan haar aanbidders. Strengheid kende ze niet. Maar haar goedheid had toch een ernstigeren kant, en bracht er haar toe alles op 't spel te zetten om zooveel slachtoffers mogelijk aan de guillotine te onttrekken. Dank aan haar invloed over Tallien, een der wreedste onder de vooraanstaande revolutionnairs, gelukte zij erin honderden levens te redden. Totdat zij eindelijk zelf aangehouden werd, en haar medelijden met haar eigen leven zou betaald hebben, had Tallien op 9 Thermidor Robespierre niet doen vallen, en aldus menig hoofd gered. Nog enkele jaren lang zette Theresia haar avontuurlijk leven voort, totdat ze eindelijk, uit liefde huwde met Joseph de Caraman, prins van Chimay, met wien ze lange jaren van kalm en diep geluk kende. Het boek is ernstig gedocumenteerd, zeer goed en levendig geschreven, en uiterst interessant, vooral deze hoofdstukken die handelen over Theresia's actie gedurende de Revolutie. Het is wel waard gelezen te worden. L.D. | ||||||||||||||||||||
Mirda Neixkens: Zieleblomkens. Drukkerij Averbode, 1935.Mirda Neixkens behoort tot de eenvoudig-vlaamsche dichters die zich uitdrukken in de woorden van elken dag. Er ligt eenvoudige menschelijkheid in al haar poëzie, en doorheen haar droevigste verzen straalt mild en kristelijk haar offervaardigheid. Er ligt virtuositeit in haar zeggen; maar haar gedicht is er niet om dit talent uit te drukken. De virtuositeit staat in dienst van haar eenvoud en helpt alleen een stemming te scheppen. Hoewel het thema van bijna al haar gedichten droeve verlatenheid en | ||||||||||||||||||||
[pagina 71]
| ||||||||||||||||||||
ontgoocheling is, toch is haar talent en haar gevoel vatbaar voor het schoone en de blijheid die de natuur haar brengt. Het rythme is een wakkere bondgenoot van haar expressie om ons de mooiheid van haar gedacht te doen aanvoelen. Haar accentueering is meeslepend en levendig. FRANS BROEKAERT. | ||||||||||||||||||||
Rosamund Lehman: Intempéries, roman traduit de l'anglais par Jean Talvor. (Coll. ‘Feux Croisés. Armes et Terres értrangères’). - Librairie Plon. Paris. - 18 fr.Schrijfster munt er in uit zekere middens te schilderen, zoowel in de aristocratische als in de artistieke wereld, die één trek gemeen hebben: een volkomen gemis aan princiepen, 't zij op godsdienstig, 't zij op moreel gebied. Haar helden volgens blindelings hun gevoelens of instincten, denken geen seconde dat het mogelijk zou zijn een schijn van weerstand te bieden, beseffen in de verste verte niet dat er een hoogere wet zou kunnen bestaan, van meer belang dan gewone wereldsche conventie. Geen spoor ook van wroeging, geen flauwe notie van de zonde. 't Is de eeuwige geschiedenis: een gescheiden vrouw ontmoet een vriend uit haar prille jeugd, getrouwd, niet al te gelukkig, en die in een moeilijke periode verkeert. Ze beminnen malkaar, dan keert hij terug naar zijn vrouw, die hij nooit opgehouden heeft te beminnen, en die hem eindelijk een kind schenkt. De verlaten vrouw vindt geen andere oplossing dan de gepaste middelen aanwenden om het kind dat ze zelf verwacht te doen verdwijnen. En dan gaat het leven verder alsof er niets gebeurd was. Daarbij is het boek niet vrij te pleiten van langdradigheid; maar schrijfster kan een atmosfeer scheppen, menschen doen leven; en, met nu eens den eersten, dan weer den derden persoon te gebruiken, wordt haar verhaal levendiger en directer. L.D. | ||||||||||||||||||||
L. Dennefeld: Histoire d'israël et de l'ancien orient. (Bibliothèque catholique des sciences religieuses). - Bloud et Gay. Paris.Het doel van schrijver was een juiste en zoo bondig mogelijke uiteenzetting te geven der voornaamste gebeurtenissen, zoowel als van de algemeene evolutie van Israël's geschiedenis. Daarbij het zorgvuldig weergeven van het kader waarin zij zich ontwikkelde, nauw betrokken als de lotgevallen van het Hebreeuwsche volk waren met de geschiedenis der omringende volkeren, Egypte, Mesopotamië, Griekenland, Rome. Speciaal stipt hij aan, waar het te pas komt, de door hedendaagsche ongeloovige exegeten betwiste punten uit Israël's historie, gelijk de Bijbel ze aangeeft, en het antwoord dat hier gegeven wordt dank aan de laatste ontdekkingen der wetenschap. Terzelfdertijd toetst hij de katholieke traditie aan de negatieve theorieën der rationalistische scholen. Een boekje dat zeer veel dienst kan bewijzen. T. | ||||||||||||||||||||
A.M. Jacquin des frères prêcheurs. Professeur à l'Université de Fribourg (Suisse): Histoire de l'Eglise. I. L'Antiquité chrétienne, 1 vol. grand in-o de 700 pp. - II. Le Haut Moyen-Age. 1 vol. grand in-8o de 683 pp. - Desclée de Brouwer et Cie, Paris. - Chaque vol. br. 65 fr. belges.Schrijver heeft van de conventionneele verdeelingen in eeuwen en tijdvakken afgezien, en getracht meer algemeene overzichten te geven, de historische personen in hun kader te doen leven. Het eerste deel bestudeert de eerste eeuwen der Kerk, | ||||||||||||||||||||
[pagina 72]
| ||||||||||||||||||||
van den tijd van Jezus' openbaar optreden tot het Concilie van Chalcedonië. Schrijver geeft ons een levendig tafereel van het geleidelijk opkomen en uitbreiden der Kerk en van de christene zeden en het ontstaan van het monachisme, zoowel als van de verschillige gedachtenstroomingen, ketterijen, vervolgingen enz. waaruit de Kerk, altijd bedreigd, toch altijd zegepralend opstond, dank aan haar pauzen, aan haar heiligen en martelaren. Het 2e deel gaat van het Concilie van Chalcedonië tot de troonbestijging van Karel de Groote. Twee eeuwen lang beheerschte het Concilie de geschiedenis der Oostersche, zoowel als die der Westersche Kerk. Met Karel de Groote begint feitelijk een nieuw tijdstip. We wonen het einde van een wereld bij, het opkomen van een andere. De Kerk, opvolgster van het Keizerrijk te Rome, verkondigt het Evangelie aan de Barbaren die het rijk overrompeld hebben, en breidt haar invloed altijd verder over het Westen uit; terwijl het Oosten, door toedoen der ketterijen door ambitreuze keizers en bisschoppen begunstigd, zich al meer en meer van haar losscheurt. Zorgvuldig worden die tallooze ketterijen in al hun ingewikkelde complexiteit ontleed. En waarlijk geen beter bewijs van den goddelijken oorsprong der Kerk, dan haar zegevieren over de, als woekerend onkruid altijd weer opschietend, dreigende ketterijen, en eerzucht of lafheid van haar zoogezegde voorstanders en beschermers. Dit werk, hoe lijvig het ook is, laat zich aangenaam en gemakkelijk lezen, want de menigvuldige historische personen, leeken of geestelijken, heiligen of ketters, zijn met enkele, vaste trekken getypeerd, en het kader waarin ze handelen en bewegen, levendig geschetst. Deze boeken zullen nuttig zijn aan al wie Kerkgeschiedenis onderwijst, zoowel als aan hen, die hunne kennis ervan willen opfrisschen of voltooien. Ze mogen warm aanbevolen worden. T. | ||||||||||||||||||||
Sainte-Beuve. Introduction par André Thérive. (Coll. ‘Choisir’. - ‘Les Meilleurs Textes’). Un vol. in-12, cartonné, LXXIII, 542 pp.; table analytique, bibliographie. - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 20 fr. belges.Sainte-Beuve's roem als criticus schijnt met de jaren steeds toe te nemen. Wie kent niet zijn ‘Lundis’ waarin hij menschen en boeken op de hem eigenaardige, ongeëvenaarde wijze, tot hun diepste vezeltjes ontleedde, in artikels die meesterwerken waren van goeden smaak, geleerdheid, tintelenden geest, en geschreven in de meest soepele, genuanceerde taal, Stichter der historische, zoowel als der impressionnistische en wetenschappelijke kritiek, gaf hij insgelijks een zeer goede theorie der dichtkunst, en heeft daarbij nog enkele schoone verzen en een merkwaardig roman op zijn actief. Zijn groot werk over ‘Port-Royal’ hebben we te danken aan de ‘inquiétude religieuse’, die hem nooit losliet, zonder hem ooit tot een oplossing te brengen. Hij was een fijne schrjver, een brillant verstand; maar een edel karakter, een verheven ziel? Dat kan bezwaarlijk worden beweerd. De anthologie welke André Thérive ons geeft, is zeer goed opgevat. Ze zal veel dienst bewijzen aan allen wier drukke bezigheden hun den tijd niet gunnen om Sainte-Beuve's werken in hun geheel te lezen. T. | ||||||||||||||||||||
Jerome K. Jerome: Mes enfants et moi. (They and I). Roman mis en français par Maurice Beerblock. Seule traduction française autorisée en Europe. (Coll. ‘Intermède’). - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 15 fr. belges.Een pleizierig roman, vol fantasie en humor. Hier en daar dreigt het komische | ||||||||||||||||||||
[pagina 73]
| ||||||||||||||||||||
wel tot klucht over te slaan en vallen enkele episoden wat al te lang. Maar tal van bladzijden, ja, heele hoofdstukken zal niemand lezen, zonder in een lach te schieten. Daarbij is de vertaling zeer goed, hetgeen een heele kunst is voor een boek als dit. Gezonde lectuur, voor jongeren als voor ouderen. T. | ||||||||||||||||||||
Jón Svendsson: Nonni et Manni en mer. Adaptation de Madeleine Pinard de la Boullaye. Illustrée par Elisabeth Ivanovsky. - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - Fr. 50 belges.Jón Svendsson's boeken voor de jeugd zijn genoeg gekend; het zal dan ook niet noodig zijn lang uit te weiden over dit verhaal: de wondere redding van twee kleine jongens, op een klein bootje, in vollen oceaan verloren. Levendig en boeiend verteld. Uitstekende lectuur voor knapen en meisjes van acht tot veertien jaar. T.
De uitgeverij Desclée de Brouwer, zendt ons weer vijf nieuwe keurige boekjes voor de jeugd. We bevelen echter graag heel de reeks voor de jeugd van harte aan. Inhoud en uitgave zijn uitstekend gekozen en verzorgd:
| ||||||||||||||||||||
[pagina 74]
| ||||||||||||||||||||
Uitgaven van J.B. Wolters, Groningen:
| ||||||||||||||||||||
[pagina 75]
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
[pagina 76]
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
[pagina 77]
| ||||||||||||||||||||
|
|