|
| |
| |
| |
Boekbespreking
Henri Ghéon: épiphanie. Illustrations de François Bisson. (Coll. ‘L'Année en Fêtes pour nos Enfants’). - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. 10 fr.
Een zeer mooi boekje. In een soort mysteriespel, eenvoudig en boeiend, zooals Henri Ghéon dat kan, wordt de dichterlijke tocht der drie koningen voorgesteld. Een uitstekend boekje voor onze kinderen die Fransch beginnen te leeren.
T.
Cardinal LéPicier: Le Monde invisible. Le spiritisme en face de la théologie catholique. (Bibliothèque française de philosophie. Nouvelle série). - Desclée-De Brouwer et Cie. Paris. 24 fr.
Dit boek, ingeleid door éen brief van Z.H. Benediktus XV en een ander van Kardinaal Gasparri, zag het licht een tiental jaren geleden. Deze tweede uitgave getuigt van de belangstelling die het ontmoette. Steunend op S. Thomas, bestudeert schrijver in het 1e deel de wereld der goede en booze engelen, hun kennis en macht; in het 2e, den toestand der ziel na den dood; in het 3e, de verschijnselen van het spiritisme in betrekking met de bovennatuurlijke wereld en met O.H. Jezus-Christus; in het 4e, het hypnotisme en de telepathie. Wetenschappelijk en methodisch voert hij zijn onderzoek, en komt tot het besluit dat vele der vreemde, geheimzinnige verschijnselen die zich in het spiritisme voordoen, tot de onmiddellijke actie van booze geesten moeten herleid worden. Het uitoefenen van spiritistische proefnemingen kan dus slechts nadeelig zijn voor den mensch en wordt met recht door de Kerk veroordeeld.
Al schijnen al de argumenten van dit wel wat al te lijvig boek, niet altijd afdoende, toch bevat het zeer belangrijke bladzijden.
T.
Victor Hostachy: Les Évêques de la Salette. Desclée de Brouwer et Cie. Lille-Paris.
Een zeer gedocumenteerd boek over drie bisschoppen: Mgr. Philibert de Bruillard (1765-1760), bisschop te Grenoble toen het mirakel van la Salette gebeurde, die niets verwaarloosde om licht over de feiten te brengen en de waarheid ervan krachtig steunde. Mgr. Ginoulhac (1806-1875), die zich insgelijks een overtuigd kampioen van la Salette toonde, en met onvermoeibaren ijver alle tegenstanders - zoowel katholieken als vijanden van den godsdienst - bestreed. Eindelijk Mgr. Fava (1826-1899) wien het gegeven was over alle hinderpalen te zegevieren en de kroon te zetten op het werk van zijne twee voorgangers, al had hij gedurende heel zijn episcopaat een hevigen strijd tegen de vrijmetselarij te voeren. Nevens deze drie koene voorstanders van la Salette, komt eene vrouwefiguur te staan, Melle des Brulais (1809-1896), eene onderwijzeres van Nantes, die meer dan wie ook gewrocht en gewroet heeft om de waarheid te doen zegevieren. Van 't begin af, in nauwe betrekking met Mélanie en Maximin, wist zij door haar wakkeren ijver de minste details der ‘Verschijning’ in 't licht te brengen.
Al is het boek soms wel wat langdradig en van herhalingen niet vrij te spreken, toch is het belangrijk om lezen, omdat het een zeer volledige documentatie geeft, van de eens zoo gecontroverseerde mirakuleuze feiten.
T.
Dom Hilaire Duesberg: Apologie... à ceux qui croient. - Desclée de Brouwer et Cie. Paris.
En boek dat vele katholieken en - ondanks zijn titel - ook veel andersdenkenden met vrucht zouden lezen, want het werpt licht op veel punten, die al te veel onbekend blijven of misverstaan worden. Beurt om beurt behandelt het den godsdienst onder ritueel, innerlijk, verstandelijk, moreel, sociaal, indivudueel oogpunt, om te eindigen
| |
| |
met een zeer schoon hoofdstuk over ‘la religion de la souffrance et de l'amour’. Geschreven om dezen die gelooven beter in te lichten over de redenen van hun geloof, hun gezichteinder te verbreeden en een stevigere basis aan hun geloof te geven, beantwoordt dit boek aan zijn doel. Na het lezen ervan... ‘zal onze godsdienst ons als een wonder van evenwicht en juiste maat voorkomen; deze harmonie weet hij te verwezenlijken uit een element van wanorde, de gevallen menschelijke natuur, en uit een factor van buitensporige macht, de persoonlijke tusschenkomst van Gods Zoon; de menschelijke ellende en de goddelijke goedheid, de twee factors van het christianisme...’
Vele schoone, diepe, warm gevoelde bladzijden in dit boek.
L.D.
Norah James: La Vaine Équipée (Sleeveless Errand). Préface de Edmond Jaloux. - Librairie Stock. Delamain et Boutelleau. Paris. 15 fr.
Dit boek werd bij zijn verschijnen in Engeland verboden. Het is dus geen lectuur voor jongeren. Het beschrijft in schelle kleuren de algeheele ontreddering waarvan velen in Engeland, meer dan elders misschien, sedert den oorlog lijden. Geen houvast aan leidende levensprinciepen hebben ze meer, want die ze vroeger hadden werden door den moordenden storm weggewerveld. Ze begrijpen niets meer van het leven, waaraan ze nog slechts genot vragen - ook het grofste en walgelijkste. En is de beker ledig, dan vinden ze hun eenige redding in zelfmoord... ‘Voyez notre génération, Bill’, zegt Paule, et celle qui la suit... Est-ce qu'ils ne vous ont pas donné l'impression de naufragés sans espoir? Dans l'ensemble, il ne nous reste pas une seule valeur morale. Et ce n'est pas étonnant, quand on considère jusqu'à quel point la guerre a démoli toutes les théories préconçues... Voyez les femmes aujourd'hui. Elles ne peuvent supporter d'être privées de ce qu'elles appellent les joies que nous goûtions pendant la guerre, alors que, du haut en bas de la société, la discipline sexuelle était passée pardessus bord au cri de ‘Demain c'est la mort!... Ma génération est damnée, parce qu'elle corrompt les autres...’
Een vreeselijk treurig boek, dat - laat het ons hopen - een al te algemeen en eenzijdig tafereel van het huidig Engeland geeft, maar vol leven in zijn tragischen wanhoop.
T.
Virginia Woolf: La Promenade au Phare. Traduction de M. Lanoire. - Librairie Stock. Delamain et Boutelleau. Paris, 15 fr.
Een roman waarin het onderbewustzijn der personen om zoo te zeggen alleen aan 't woord komt - en dat is soms wel wat langdradig. Meermaals vraagt de lezer zich af wanneer hij eindelijk uit al die kleine details, uit al de duizende kronkelingen van die verborgen gedachten, die hem meestal heelemaal onverschillig laten, geraken zal. En toch leest hij door, trots alles geboeid. Want, hoe onbeduidend in schijn de aldus vervaardigde achtergrond, toch rijst er allengskens het levendig beeld op van het huisgezin Ramsay, met zijn talrijke kinderen, vrienden en huisgenooten; heel den handel en wandel van al die menschen, hun zieletoestand, de onderlinge of intieme drama's gesproten uit de wederzijdsche botsing der karakters. Men denkt onweerstaanlijk aan Proust, al is bij Virginia Woolf de lijn minder vast. Het ‘procédé’ blijft bij haar al te zichtbaar, en dat werkt soms hinderlijk, jaagt aandacht en belangstelling weg. Maar een artiste is ze, en haar boek is een kunstwerk, al is het niet van allereerste gehalte. Het bevat allermooiste bladzijden.
T.
Edward Peeters: ‘Bommetje en zijn Maats’. Davidsfonds, Leuven, 1931.
Schoolmeesterservaringen van iemand die op zijn gebied een bevoegdheid is en een persoonlijkheid die over reglementen en toestanden zijn eigen meening heeft en zeggen durft. Deze schetsen zijn zonder letterkundige betrachtingen geschreven, doch zij boeien en leeren alwie met kinderen omgaan moet, de kleinen beter begrijpen en naar dit begrijpen beter opvoeden ook. Het Davidsfonds deed wel dit boek onder zijn lezers te verspreiden.
A.D.
| |
| |
Homeros' Ilias. Metrische vertaling van Dr. Aegidius W. Timmerman. Uitg. Paris, Amsterdam.
Dr. Timmerman is een van de beste kenners der grieksche literatuur in Nederland; en hij is bovendien een kunstzinnig beoefenaar der nederlandsche taal. Zoo heeft zijn vertaling de zingende schoonheid van het oorspronkelijke behouden of althans benaderd.
Dr. V.
De Historie van den vier Heemskinderen. Uitgegeven door Prof. Dr. G.S. Overdiep, bij J.B. Wolters, Groningen. Pr. 5,90 gl.
Deze uitgave is geschied naar den druk van 1508, die op de universiteitsbibliotheek te München berust.
De uitgave is een model van smaak en verzorging.
G.L.
Zestalig Handelswoordenboek, bewerkt door H. De Maar, S. Van Praag, N. Stalling, A. Zathraeus, J. Van Praag. Uitg. Wolters, Groningen.
Dit zestalig handelswoordenboek bevat in 2614 kolommen ruim 100.000 vetgedrukte hoofdwoorden in de zes talen samen, met ongeveer 500.000 hieronder gerangschikte, genummerde woorden, uitdrukkingen, samenstellingen en zinnen. Ter vergelijking moge dienen, dat het grootste thans bestaande woordenboek, de Oxford Dic- tionary, bijna 178.000 gangbare hoofdwoorden bevat met 500.000 definities en ruim 1.800.000 citaten.
De hoofdzaak in dit boek is de algemeene handelstaal, Zoo vindt men onder handel 28 termen, onder handels- (d.w.z. samenstellingen, waarvan handels- het eerste deel vormt) 88 termen, onder wissel 27 en wissel- 30, onder winst en winst- 21, onder offerte 13, order, 18, monster 35, rekening 30, kolen 60, katoen 27, papier 44, en onder recht en rechts- 68 genummerde, zooveel mogelijk alphabetisch gerangschikte voorbeelden, termen of samenstellingen.
Sophie zu Eltz: Sankt Franz Xaver, der tapfere Mann. Verlag Herder u. Co. Freiburg.
Het leven van St. Franciscus Xaverius, verteld voor de jeugd.
Federer: Sisto en Sesto. Uit het Duitsch vertaald door H.G. Heynen. Uitg. Malmberg. Den Bosch.
Het eerste verhaal dat in dit boekje werd opgenomen: Sisto en Sesto behoort tot het allerbeste dat H. Federer geschreven heeft. Zoo vlot en boeiend is het verhaald.
V.
Sigrid Undset: Vigdis Gunnarsdochter. Vert. door H.M. Ledeboer. Uit de gulden Ster, Amsterdam, Pr. 2,90 gl.
Dit is weer een verhaal uit een tijd waar moord en manslag en verkrachting geen ongewoon gebeuren was. Maar het is verbazend hoe menschelijk Sigrid Undset ons deze gruwelijke dingen verhalen kan; en hoe dicht ze door hunne menschelijkheid, het hart van den modernen mensch benaderen.
Het is een boek voor rijpe lezers.
V.
L. Andrejew: De roode Lach. Vert. S. Van Praag, Uitg. De gulden Ster, A'dam. Pr. 1,50 gl.
Dit boek is een echte nachtmerrie. Het is het oorlogsverhaal van een Russisch verminkte, die schrijvend over al den gruwel en ellende en krankzinnigheid, zelf tot krankzinnigheid gedreven wordt.
V.L.
Th. Rutten: Felix Timmermans. Uitg. J.B. Wolters.
Met dit proefschrift verkreeg de heer Th. Rutten, aan de Leuvensche universiteit het Doctoraat in de nederlandsche letteren.
Actueel was het onderwerp van dit proefschrift zeker; men zou zelfs kunnen beweren: een beetje voorbarig. Maar als reactie tegen den stofferigen arbeid die door zooveel aspirant doctors in de letteren werd verricht, was dit zeker te waardeeren. Behoudens eenige onjuiste details en beschouwingen is het een verdienstelijke studie.
V.
| |
| |
G.A. Brefderoo: Moortje. Uitgegeven en toegelicht door Dr. F. Stoett. Uitg. W.J. Thieme en Co, Zutphen.
Tot grondslag van deze uitgave werd genomen de eerste druk van 1617. Hoofdbedoeling was tekstverklaring. Vandaar de uitgebreidheid der aanteekeningen en van het glossarium, die elkander aanvullen.
Vooraf gaat een korte studie over Bredero's bronnen en taal.
Hier werd een respectabelen literair-wetenschappelijken arbeid verricht.
Alexandre Dumans: De drie Musketiers. Vertaald door Carry van Bruggen. Met honderd illustraties. Uitg. Wereldbibliotheek, Amsterdam, Pr. 3,75 gl.
Dat de directie der wereldbibliotheek, die haar publiek kent, opdracht gaf dit lijvige boek in het Nederlandsch te vertalen bewijst dat het hart van den modernen lezer nog slechts aan de oppervlakte is veranderd! De kern bleef ongeveer dezelfde.
L.
C. Eeckels: De eenzame Tuin. Uitg. L. Opdebeek, Antwerpen.
Daar is in deze verzen niets meer van de harde worsteling en het mannelijk leed uit de twee eerste verzenbundels van C. Eeckels. Zelfs daar waar hij zingt van ziekte en dood heeft zijn vers een toon van vrome bezinning, die zich in een gemakkelijk vers verwoordt.
L.
Deutsche Kunst und Dekoration. Uitg. van Dr. Al. Koch, Darmstadt.
Dit door Dr. Koch geleide tijdschrift voor schilderkunst, architectuur, plastieken woningskunst is telkens weer een kostbare verrassing. De inhoud is degelijk en aktueel, - een der laatste afleveringen bevatte o.m. eene overzichtelijke bijdrage van Dirk Vansina over George Minne - en de uitvoering, met een overvloed van illustraties is een weelde voor het oog.
Dit is een van de enkele tijdschriften die elke belangstellende in de moderne kunst bezitten moet.
V.
Innen-Dekoration. Uitg. Dr. al Koch, Darmstadt.
Dit tijdschrift is een aanvulling van Kunst und Dekoration; speciaal voor woningskunst: meubileering, schildering, behangen en inrichten der woning. Niemand die een huis bouwen of herinrichten laat zou mogen nalaten deze keurcollectie te raadplegen. Elke aflevering brengt een overvloed van reproducties van al het nieuwe en interressante dat op dit in ons land nog zoo weinig bearbeide terrein wordt voortgebracht.
Deze warme aanbeveling moge volstaan.
V.
Stickeréien und Spitzen. Blätter für kunstliebende Frauen. Uitg. Dr. A. Koch, Darmstadt.
We hebben hier den laatsten jaargang van dit luxueus uitgegeven tijdschrift voor fraaie vrouwenhandwerken voor ons liggen, in keurigen band.
Met nadruk aanbevolen.
Frans Massereel: Mei en Juni nr. van Kunst-Opbouwen. Uitg. Vyncke, Gent.
Beide afleveringen werden gewijd aan het werk van Massereel, dat door Georges Chabot, H. Devoghelaere, Fr. Van den Wyngaert en C. Lebeer, werd toegelicht.
Behalve talrijke illustraties bevat dit dubbelnummer 16 origineele houtsneden van F. Massereel.
‘Dat Holland Massereel betrekkelijk nog slecht kent, pleit voor het moderne Holland niet’ schreef enkele jaren geleden Just Havelaar. Maar over Vlaanderen kon hetzelfde worden getuigd. Daarom verheugt ons deze hulde aan den Vlaming Massereel, die spoediger door het buitenland erkend werd dan door zijn eigen volk.
V.
Langbehns Lieder: Verlag J, Kösel u. Püstet, München.
J. Langbehn die een van de merkwaardigste geesten is geweest die Duitschland in de laatste honderd jaar heeft gehad, was niet in den vollen zin des woords een dichter, wel een dichterlijke ziel. Hij was een edel man in wiens leven en denken poezie, gedachte en werkelijkheid verweven waren.
Dr. L.D.S.
| |
| |
Juliana von Stockhausen: Vom nordischen Geiste. Ein Buch aus Skandinavien, mit drei Legenden von Sigrid Undset. Verlag Kösel u. Püstet, München.
De titel duidt voldoende aan wat dit boek ons brengt. De katholieke Duitsche romanschrijfster J. Von Stockhausen verhaalt van haar tocht door Denemarken en Noorwegen, hare indrukken over landschap en volk en haar bezoek bij Olav Duun en Sigrid Undset e.a. Misschien heb ik dit boek met zooveel belangstelling gelezen omdat ik het las in den ban van S. Undsets Kristin Lavrandochter. Want zelfs de onbelangrijkste dingen krijgen in den mond van iemand die terugkeert uit een land of een wereld die ons zeer dierbaar zijn, een ongewone waarde en een bijzondere bekoring.
Dr. H.D.S.
J. Reyneke van Stuwe: Succes, Roman uit de grootindustrie. Uitg. Wereldbibliotheek. A'dam.
Zoo zet Kloos' echtgenoote hare reeds respectabele reeks romans voort. Verdien stelijk werk. De stijl kon pootiger zijn, meer karakter en temperament verraden, maar deze schrijfster vermag niet te min een roman op te bouwen.
V.
W. Esden: Het voorbereidend onderwijs op den weg naar schoonheid en kunst. Overwegingen over kunst en esthetiek in de opvoeding. - Uitg. De Vlaamsche Drukkerij, Leuven, - Pr. 12 fr.
Dit is een boekie waarover ik me hartsgrondig verheug. En ik heb hierbij maar één wensch: dat de geestelijke overheid het onmiddellijk op de lijst der verplichte klasboeken brengen zou. Het is klaar en kerngezond.
A.V.C.
Klabund: Borgia. Roman einer Familie. Mit ein und dreiszig Kupfer-Tiefdrucken. Phaidon. Verlag, Wien.
Klabund heeft gearbeid met de koortsige drift van iemand die weet hoe weinig jaren hem toegemeten werden. Hij droeg de ziekte als een bestendige gast in zijn bloed, en op zeven en dertigjarigen ouderdom was zijn taak volbracht.
Hij is geweest een van de wonderlijkste, veelzijdigste en meest begaafde kunstenaars uit de Jongere Generatie. En zijn invloed ook buiten de Duitsche grenzen - men denke even aan het werk van P. Van Ostayen e.a. - is zeer groot geweest.
Borgia - de roman van het Borgiageslacht - is zijn laatste werk geweest; en het is wellicht zijn sterkste. Het is geschreven met een geweldige spanning, verbeeldingskracht en, ik zou haast zeggen, diabolische onverbiddelijkheid. Korte, geladen zinnen; beelden die u niet meer loslaten. Maar de zedelijke verdorvenheid der Borgias wordt met zulke opzettelijke ongenadigheid vervolgd dat het boek slechts in de handen komen mag van weinigen.
G.V.L.
Louis Lefebvre: Le Christ aux armées. - Editions Rex. Louvain. Paris.
Een boekje van beschouwing en bespiegeling over den oorlog, dat weldoend en opbeurend aandoet. Schrijver heeft de vreeselijke nachtmerrie van Verdun meegemaakt, maar hij heeft er iets anders in gezien dan gruwel en verbeesting. De groote les van 't sacrificie heeft hij begrepen, en Gods liefde en machtige tegenwoordigheid in den afgrijselijken strijd, het bovenmenschelijk lijden, al die lange jaren van martelie door... Hij weet ook dat geen toeval bestaat... ‘Seule existe la volonté de Dieu, Quiconque, même loin des heures plus sonores de la guerre, se penche sur sa vie, sa médiocre vie quotidienne, est forcé d'y reconnaître la trace divine, une correspondance entre sa vie profonde et les faits qui l'enveloppent. A quiconque regarde est offert le geste du Maître, sa réponse à qui interroge. Celui qui ne voit ni n'entend, c'est qu'il est inattentif ou infirme...’
Een boek dat velen met vrucht zullen lezen.
L.D.
Renée Zeller: Noël. Illustrations de Jacques le Chevallier. (Coll. L'Année en Fêtes pour nos enfants). - Desclée de Brouwer et Cie. Paris. - 10 fr.
Een mooi uitgegeven boekje, boeiend van de eerste tot de laatste bladzijde. Het schoone kerstmisfeest wordt er in opgetooverd in al zijne diepe, innige poëzie. Een allerliefst kinderboek.
L.D.
| |
| |
Louis Lefebvre: Les Vergers humains. Poèmes. - Le Rouge et le Noir. Paris. - 12 fr.
Mooie, gemakkelijke verzen van zuivere, edele ingeving:
‘Misérable courbé sur sa lente misère,
L'homme ne comprend pas la tendresse divine....
Mais du fond de l'amour Dieu veille l'insensé....’
Die verzen zouden als motto en leid-motiv kunnen dienen van 't heele werkje, dat Gods zorgende liefde en 's menschen zwakheid bezingt in de talrijke, keurige stukjes die de natuur in zijn volle schoonheid beschrijven, beurtelings in Wintertijd, in Lente, Zomer en Herfst.
Geen grootsche of machtige poëzie, maar fijne, innige poëzie, diep gevoeld en uit het hart gevloeid.
L.D.
A. T'Serstevens: Les Corsaires du Roi. - Les OEuvres Représentatives. - Paris. 6. fr.
Een roman dat in 't begin der 18e eeuw speelt. De kapitein van het schip ‘La Pomme-Couronnée’ is een vrijbuiter. Om zijn laatste zegepraal te vieren, legt hij aan in een verlaten eilandje der Antillen, en gaat aan land, met gevangenen en manschap, om daar een monster ‘boucan de cochon’ in te richten, dat is een braspartij waar geweldig gegeten en nog meer gedronken wordt. Als 't feest aan den gang is, vertelt ieder om de beurt een of ander avontuur uit zijn leven. Sommige dezer vertellingen zijn vol kleur, maar, om wille van enkele al te ruwe bladzijden is het boek geen lectuur voor jongeren.
L.D.
Henri Allorge: Les Robinsons de France-Neuve ou La Nouvelle ‘Ile mystérieuse’. Dessins de Pierre Noury. (Coll. ‘Les Jeunes’). - Editions ‘Les OEuvres Représentatives’. Paris. - 7,50 fr.
Een gemoderniseerde ‘Ile mystérieuse’, minder boeiend misschien dan het beroemd werk van Jules Verne, waarmee zooveel kinderen gedweept hebben, en nog dwepen. Dit boek echter, zal ze niet onverschillig laten. Het is vol onverwachte verwikkelingen, ontzettende gevaren en wonderbaar ontsnappen. Alle kinderen van 12 tot 16 jaar zullen het gretig verslinden. Voor katholieken zal het boek wel een weinig al te neutraal voorkomen, maar verzettelijk is het zeker.
L.D.
Leo Perutz: A la Dérive.... Roman traduit de l'allemand par Odon Niox Chateau. - Albin Michel, Paris. - 15 fr.
Een Oostenrijksch officier, Georges Vittorin, door de Russen gevangen genomen en naar Siberië gestuurd, wordt na de omwenteling naar zijn vaderland teruggezonden. Maar heel zijn ziel blaakt van haat tegen een Russisch officier, Seljukow, die het kamp, waar hij verbleef, bestierde, en hem bloedig beleedigde. De herinnering aan die beleediging is eene obsessie die hem geen rust laat. Hij moet zich wreken. Verzakend aan al de zoetheid van den huiselijken haard, aan zijn toekomstdroomen, aan zijne verloofde. trekt hij naar Rusland, geleid door een soort waanzin. En dan begint zijn jacht op Seljukow, te midden van duizend hinderpalen en gevaren. 't Is de tijd van het zegevierend bolsjevisme. Gevangenis, ziekte, honger, koude, bittere ellende, vallen Vittorin ten deel, niets doet hem echter zijn doel uit het oog verliezen. Overal tracht hij Seljukow te vervoegen, te Moskow, op 't front, te Constantinopel, te Marseille, te Parijs; om daar eindelijk te vernemen dat zijn vijand zich te Weenen gevestigd heeft. En wanneer hij eindelijk tegenover hem staat, vindt hij in plaats van den eens zoo arroganten officier, een geknakt man die kinderspeelgoed vervaardigt om van honger niet te vergaan. Aldus heeft Vittorin zijn eigen leven gedurende twee jaren verspild, heeft zonder het te willen den dood veroorzaakt van degenen die hem in Rusland geholpen hebben, zijn verloofde verloren en ten val gebracht, zelf de meest verschillende rollen gespeeld, en vernederende avonturen gekend - en nu, op eens, is zijn haat als lam geslagen. Hoe kan hij dien beproefden man nog tot een tweegevecht dwingen en de geleden beleediging
| |
| |
in zijn bloed uitwisschen? - Om zijn onverwacht bezoek uit te leggen bestelt hij een deel speelgoed, en verlaat de kamer, schielijk ontnuchterd.
Een roman, die wel geen meesterwerk is, maar toch vol leven, en dien men met belangstelling tot het einde toe leest.
L.D.
Frans Smits: ‘Onder het Oog van Mercurius.’ - Uitg. N.V. Van Dishoeck, Bussum. - Ing. 34,80 Fr.; Geb. 49,20 Fr.
In dezen roman verhaalt de schrijver hoe een typiste de maîtresse van haar patroon wordt, waarmede zij een tijd lang in zonde leeft, en hem ondertusschen toch bedriegt, totdat hij ten laatste in een autoöngeval verongelukt. De houdingsloosheid van Smits tegenover dit onderwerp en zaken, die wij onvoorwaardelijk verwerpen moeten, doen zijn boek aan rijpe lezers voorbehouden. Overigens is het werk knap geschreven, op de eerste hoofdstukken na, die te weifelend zijn en niet rechtstreeks genoeg tot den kern van den roman voeren. Doch nergens verrast het door een dieper inzicht in de menschenziel, het brengt geen waarden aan die het leven schooner kunnen maken en zijn verschijnen gewettigd zouden hebben.
A.D.
Frans Vermeulen: ‘Miele Brommer’. - Uitg. Allecourt, Vilvoorde.
In de inleiding tot deze ‘Episodes uit het Studentenleven’ verwittigt de schrijver ons, dat de lezer, die over geen onregelmatigheid heen kan, zijn boek ongelezen mag laten. Ik hoop dan ook niet alleen te zijn om voor zulke schrijverijen te bedanken. Uitgaven als deze, zouden beter uit den omgang verdwijnen. Moesten al de studenten-normalisten uit het officieele onderwijs aan de hier geteekende gelijken, wij zouden met recht de kinderen die zij tot ‘groote’ menschen moeten opleiden bitter beklagen.
A.D.
G. Rolf: ‘De Kajotter’. - Uitg. St. Franciscusdrukkerij, Mechelen. Ing. 10 fr.
De roman verhaalt van een werkjongen uit een gemeen midden, die van God begenadigd en onder de stuwing der K.A.J. beweging, niet alleen een schoon mensch, maar ook een apostel wordt. Het is een warm pleidooi voor de Kristene Arbeidersjeugd en als zoodanig verdient het onze aanmoediging en zelfs onzen dank. De gloed die den schrijver bezield heeft, kon echter niet beletten dat zijn werk op kunstgebied volstrekt mislukt is door de vele onwaarschijnlijkheden, de technische onbekwaamheid en de onverzorgde taal.
A.D.
Dr. Mr. L.J.C. Van Gorkom: De beteekenis van den Fransch-Duitschen Oorlog van 1870-1871. De strijd om de natuurlijke grenzen. - Uitg. N.V. Dekker en Van de Vegt en JNW. Van Leeuwen. Nijmegen, Utrecht, 1927.
De eigenaardige geestesrichting van den schrijver wordt volkomen gekenmerkt door een kort citaat uit de voorrede van zijn boek: ‘Ook in Engeland weet men, dat Frankrijk den inval van 1870 te wijten had aan de wereldhistorische vergissing, den natuurlijken groei der Duitsche eenheid te willen verhinderen en den ganschen linker Rijn-oever te willen heroveren; eene wereld-historische vergissing, wellicht van een zelfden aard als welke het Duitsche Rijk beging na 1890, na Bismarcks val, door de natuurlijke overmacht van Engeland ter zee te gaan bedreigen’.
Zoo is meteen het wetenschappelijk peil van dit werk aangegeven, wanneer men verder in het boek de schuld van het uitbreken van den oorlog met volle zwaarte op Bismarck ziet wegen. Qui veut trop prouver?
J.A.G.
V. Kolb S.J. Das Leben der H. Ignatius von Loyola. Verlag Herder. - Freiburg.
Een bondige, zeer goede biographie van den stichter der Jesuitenorde.
V.
Letterkundig Leesboek I en II door Dr. C, De Vooys, J.H. van den Bosch en Dr. D. Tenbergen. - Uitg. J.B. Wolters, Elk deel 4.25 gl.
De bedoeling der samenstellers was niet zoozeer een overzichtelijke bloemlezing te geven, dan wel inzicht te geven in de ontwikkeling der nederlandsche letterkunde en letterkundig begrip aan te kweeken bij de jeugd.
V.
| |
| |
Paul Kiroul: ‘Bloempjes van 't Sprookjeshof’. Davidsfonds, 1931.
In dezen bundel werden vier verschillende sprookjes opgenomen van den bekenden schrijver. Vooral het eerste dient vermeld. Voor kinderen brengt het boekje aangename en opvoedende lezing.
A.D.
M.J. Brusse: ‘Jonker Johnny’. Brusse's Uitgeversmaatschappij, Rotterdam, 1931.
Die Jonker Johnny is een verachtelijke kerel: een verloopen edelman, die handelaar in zijde werd, en alhoewel hij nauwelijks zijn brood verdienen kan, toch een gemeene dronkaard is en blijft. En daarbij een ikzuchtige en een opsnijder zonder weergade. Later kent hij nog weelde, nog bittere armoede, en ten slotte, zelf half lam, oud en versleten, trouwt hij na tweemaal gescheiden te zijn voor de derde maal met een stervende millionnaire, waarna zijn eerste daad in het publieke leven is ‘een belangrijke gift aan de facistische partij’. De schrijver heeft deze figuur met nauw verholen leedvermaak geschapen, hij bespot, geeselt, striemt er een levenshouding in. Hij doet dit eenigszins langdradig, en te detailleerend, al blijft hij ook de schrijver van ‘Boefje’, sprankelend en geestig, maar van een geestigheid hier, waar bitterheid en walg in medespreken.
A.D.
Eline Mare: ‘Mossieur Sarelke’. Nijgh en Van Ditmar, Rotterdam, 1931.
Dat Mossieur Sarelke is een kleermakerke zonder werk, geld of verstand, wien na veel wetenswaardigheden het onverdiende geluk toevalt, met één slag een vrouw, aanzien en fortuin te verwerven. Eline Mare schrijft zeer verzorgd, doch zij weidt langer uit dan het gekozen onderwerp vermag, en daardoor boeit haar verhaal slechts matig. Als schildering van Gentsche middens is het niet zonder verdienste, maar een kijk in de diepte geeft het niet, het blijft te veel aan de oppervlakte, er is geen gloed, geen menschelijkheid genoeg in, om het tot het groote werk te doen behooren. Een paar schimpen, en een nauw naspeurbare spottende houding tegenover ons geloof zullen wij de schrijfster maar niet te zwaar aanrekenen, want er is blijkbaar weinig moedwil mee gemoeid.
A.B.
Verschenen:
| Nederlandsche Volkskunde voor de Lagere Scholen, bijeengebracht door: D. Wouters; Dr. J. Waterink; Paul van Ipenburg; Diet Kramer; Drs. P, J, Meertens; Anne de Vries; Daan Deken, e.a. Uitg. B. Noordhoff, Groningen. |
| Drente en Overijsel. - Groningen. - Nederland. - Friesland. - Noord Holland en Utrecht. - Zuid Holland en Zeeland. - Noord Brabant en Limburg. - Gelderland. |
| Die Feste, nach zwölf Handbemalten Holzschnitten von Ruth Schaumann. Verlag Kösel u. Püstet, München. |
|
| De Tooneelvriend: Lijst van Vlaamsche en Hollandsche tooneelstukken. Uitg. P. Vinck, Antwerpen. |
| Vergilius Aeneas, met inleiding en commentaar door Dr. J. Mehler, 1e Deel, Boek I en II, Uitg. J.B. Wolters, Groningen. - Pr. 1.90 gl. |
|
| M.A.P. Poelhekke: Taalbloei. Letterkundig leesboek. Uitg. J.B. Wolters, Groningen. |
| Prof. G. Brom en Herman de Man hebben Poelhekke's werk herzien en verkort. |
|
| Dr. Ralph. Kreemers: Sinclair Lewis. Uitg. De Standaard. Antwerpen. |
|
| E.B. Koster: Niobe. Gedicht. Vierde druk. Uitg. S.W. Den Boer, Middelburg. |
| Pimpernel (W. Muller): Tim. Roman van 'n hondenleven. Uitg. A.J.S. Strengholt, Amsterdam. |
|
| U. Van de Voorde: Het Raadsel van den Meester van Flemalle. - Uitg. L.J. Kryn, Brussel. |
| |
| |
| Filmalbum Van het Westelijk front geen nieuws. Hoe van het wereldberoemde boek van E.M. Remarque de Wereldberoemde film gemaakt werd. Uitg. Erven J. Bijleveld, Utrecht. - 0.75 gl. |
|
| Rondom Roelants, Walschap, Zielens. Uitg. Het Kompas, Mechelen. |
|
| Mr. J.L.M. Eggen van Terlan: Bijdrage tot de Geschiedenis van de Vlaamsche Beweging gedurende den Oorlog. |
|
| Al. Janssens: Joanna Dedemaecker. Een mystieke uit het land van Aalst (1600-1631). |
|
| Oorlog of Vrede. Algemeen weekblad voor Democratische samenwerking, nationale ontwapening en internationale aaneensluiting. Redacteur: Paul Kies. Uitg. N.Z. Voorburgwal, Amsterdam. |
|
| Tijdschrift voor Geschiedenis. 46e jaargang nr 2. Uitgave Noordhoff, Groningen. |
|
| Bonnes Pages. - Livre de lecture à l'usage des classes inférieures des établissements d'enseignement secondaire par J.B. Besançon et J. Fransen. - Uitg. Wolters Groningen. - Pr. ing. 1,70 gl. |
|
| Dr. C. de Baere: Oefertingen bij de Beknopte Nederlandsche Spraakkunst, II, 5e druk, fr. 10.-. |
|
| Dr. L. Breckx en Dr. L. Goemans: Eerste fransche Lessen, Nieuwe leermethode voor de Vlaamsche Klassen, deel III, 3e verbeterde druk, fr. 8.-. |
|
| L. Goemans, P. Larochette et V. Sondervorst: Exercices adaptés au Précis de Grammaire française à l'usage des Flamands, 1e partie, 4e édition, revue et corrigée fr. 9. |
|
| M.B. Hoogeveen: Leesoefeningen, ter inleiding van M.B. Hoogeveen, Jan Ligthart en H. Scheepstra's Leesboekjes, geïllustreerd door C. Jetses: Leesoefeningen V: bij het Vijfde leesboekje, fr. 0.25. - Leesoefeningen VI: bij het Zesde leesboekje fr. 0.25. |
|
| M.B. Hoogeveen: Handleiding voor het Onderwijs in het aanvankelijk lezen (toelichting bij Hoogeveen's leesplank en bij de vertelselplaat) 10e herziene druk, geïll. gebonden, f. 275. |
|
| C.R.C. Herckenrath en Albert Dory: Oefeningen bij ‘Fransch Taalgebruik Verhelderd’ fr. 1.40. - gebonden f. 1.60. |
|
| Aug. A. Boudens: Inleiding tot Onze Moedertaal, taalboek voor de R.K. Muloschool, 2e druk, fr. 0.50. |
|
| K. Brants: Helden van de dag. I. Werkers voor ons allen. - Helden van den de dag, II. |
|
| A. Boudens: Inleiding tot onze moedertaal (tweede druk). |
|
| J.J. Starkenburg: Uit onze omgeving (tweede druk, derde deel). |
|
| J.J. Starkenburg: Uit onze omgeving (tweede druk, vierde deel). |
|
| Dr. M.A. Schwartz en Dr. E. Slijper: Grieksche grammatica. |
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd