Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1929

[p. 365]

Boekbespreking.

De Vries, Jan: Het Sprookje - 141 bl. - De Standaard, Brussel.

Over dit onderwerp dat ruikt naar onbeperkte fantasie en kinderlijke verrukkingen schreef Prof. De Vries een prettig-lezend wetenschappelijk werk. Wat geen geringe verdienste is. Ik zou nog andere verdiensten kunnen aanhalen: aldus b.v. deze dat van de zes hier voorkomende hoofdstukken er vier verwerkingen of eenvoudig overdrukken zijn van reeds elders verschenen artikels. En niettemin is het boek een behoorlijk sluitend geheel dat, met inachtneming van zekere herhalingen, zijn oorsprong niet verraadt. En verder: de schrijver heeft het kunnen bolwerken dat zijn studie even aantrekkelijk bleef voor leeken als voor specialisten. Dit komt doordat hij de historische behandeling een zoo groote plaats inruimt: daardoor brengt hij den oningewijde van lieverlede tot in de huidige kern van het vraagstuk, en den specialist boeit hij door zijn eerste-handsbesprekingen van de laatste theorieën, waarbij hij niet aarzelt zijn eigen opvattingen mee te deelen. Ook hoofdstukken als ‘de stijl van het sprookje’ zijn voor iedereen genietbaar om de werkelijk pedadgogische handigheid waarmee hij zijn inzichten thuisbrengt. En laat me er nogmaals op drukken: zijn rijke belezenheid, vooral in de nieuwste Scandinaafsche vakliteratuur, geeft deze essays een niet te onderschatten wetenschappelijke waarde. Zoodat het tweeslachtig karakter vulgarisatie + wetenschappelijkheid dat voor vele dergelijke werkjes een klip wordt, hier triomfantelijk omzeild wordt.

De uiterlijke druk komt op 't eerste zicht mooi voor, al blijkt bij nader toekijken de correctie niet zeer verzorgd te zijn. Om de ergste slordigheid te vermelden: de twee laatste verwijzingen 104) en 105) zal men vruchteloos in de lijst der aanteekeningen zoeken.

Dr. D.R.

Kathlgen Coyle: Liv. - Jonathan Cape, London. - 7 s. 6 d.

Eene interessante figuur in de Engelsche letterkunde, deze Iersche schrijfster, die al het sprankelend gemoed, de rijke verbeelding, de fijne dichterlijkheid van hare landgenoten bezit, maar hun diepen, levenbarenden godsdienstzin, en daardoor het klaar begrip over goed en kwaad, mist, alsook het begrip van plicht en zonde. Daarom, al zijn ze nog zoo boeiend, voldoen hare romans niet altijd heelemaal. ‘Liv’ is echter een zeer aantrekkelijk boek, dat men in één adem uitleest, al sputtert men wel eens hier en daar.

Liv is de negentienjarige dochter van een Noorschen domine - ze is er echter niet christelijker om - Na den dood van haar vader, kijkt ze met heet verlangen uit naar ‘het leven’, naar ‘het avontuur’ van het leven. Want het oude Vikingsbloed loopt in hare aderen; ze versmacht in den engen kerker der alledaagschheid. en versmaadt de al te gemakkelijk verworven liefde van haren verloofde. Naar Parijs zal ze gaan om daar het echte leven te leeren kennen. Ginder komt ze in aanraking met vreemdelingen middens, kunstenaars, avonturiers, ‘bohêmes’, licht van princiepen en gedrag. Daar ontmoet ze Per Malom, een schilder, en tusschen beide is het ‘le coup de foudre’. Liv is bereid Per Malom alles te geven wat hij haar vragen zal. Bemint zij hem niet, en is de liefde niet de hoogste wet? Op 't laatste oogenblik echter, weerhouden door het scrupuul van den man die 't leven al te goed kent, tegenover het meisje dat er niets van kent, spaart Per Malom haar. En schielijk vlucht Liv naar Noor wegen terug. Haar avontuur is uitgeleefd; voortaan zal ze haar land, haar kalmen haard, - misschien ook haar trouwen verloofde - beter begrijpen en waardeeren.

Mooie natuurbeschrijvingen, fijne gevoelsontledingen, een levendig, vlug opschietend, goed ineengezet, sober verhaal, eene rijke taal, maken dien goed gelukten roman, tot eene aller aantrekkelijkst lectuur.

L.D.

Jean-François D'Estalenx: Les Auvents au Soleil. - Librairie Plon, Paris.

Schrijver schetst een klein-steedsche maatschappij uit de eerste helft der XIX^e eeuw, in Zuid-Frankrijk. De hoofd-personen zijn een geruïneerd edelman, een gewezen seminarist,

[p. 366]

verder een paar kasteelheeren en notabelen, die een leven van vadsig, onachtzaam verkwisten leiden, met hier en daar eene brutale braspartij. Over het heele boek heerscht een mooie vrouwenfiguur, Delphine, onwettig kind van wijlen Baron de Castin, die heel haar leven opoffert om haar halven broeder tot een hooger begrip van zijn plicht te brengen en wat van zijn goed overblijft voor diens zoon te redden.

Goede bladzijden in dezen roman, en eenige goed getypeerde karakters, benevens enkele scenen die best weg gelaten zouden zijn. Over het algemeen hangt hij te los ineen, ontbreken al te dikwijls lijn en kleur, en verslapt de belangstelling omdat de handeling zich al te sleepend en kronkelend vooruit werkt.

L.D.

Pierre Mac Orlan: Dinah Miami. - Larousse, Paris. - 6 fr.

Het onderwerp: de haat der Amerikaansche negers tegen de blanken, en de schrikkelijke wraak verzonnen door de geheimzinnige Dinah Miami, eene hoogst beschaafde negerin. Personages van het drama, negers, bootleggers, avonturiers. Mysterie, schrikwekkende verwikkelingen, moorden. Niet veel letterkunde aan dit boek verspild, maar het is verzettelijk wanneer men te moe is om iets anders in handen te nemen. Het verschijnt in de verzameling Contes et Romans pour tous, en mag door iedereen gelezen worden.

T.

Alfredo Pauzini: De baas ben ik. - uit het Italiaansch door J. Hess-Lutomirski Uitg. Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.

Dit is een zeer mooi boek, buitengewoon knap geschreven. Het wil een beeld geven van de sociale ‘Umwertung aller Werte’ na den oorlog; en het geeft dat ook. Het verhaal wordt geschreven door het zoontje van een hovenier die zijn meesters en diens zoontje en hun ‘bezoek’ scherp waarneemt: een rijke groot-burgerij, maatschappelijk nogal nutteloos, gespitst op eenige verdorde princiepen, overigens niet sterk begaafd. Een geslacht dat het nog lang zou volhouden maar toch tegen geen stoot meer kan. Dan komt de oorlog en daarna het rumoer rond de roode vaan. In het groote oude huis der meesters komt de hoveniersjongen wonen. Als een oude kennis nadien even langs komt staat die niet weinig verwonderd den ex-hoveniersjongen te hooren zeggen: de baas ben ik. Een roman dien we gaarne warm aanbevelen.

Johannes Thiel: Der kleine Autoheld, Die tauzende Uhr. - Verlag F. Kosel und Friedrich Pustet, Munchen.

De moderne sprookjes voor kinderen van den dichter-schilder Thiel zijn juweeltjes in het genre. Hier zijn er weer twee van zijn allerbeste. Ditmaal zijn ze berijmd. Het eerste verhaalt de wondere avonturen van Motz, den autoheld, die met auto en al op den bodem van de zee terechtkomt, door dwergen gevangen genomen wordt enz... enz... Het tweede verhaalt den droom van kleinen Peter die de mazelen heeft en de wijzers en plaat van de wandklok er vandoor ziet gaan. Alles krijgt beenen en gelaat, de kasten wandelen, de potten lachen. Tot Peter weer wakker wordt en genezen is. Wondere eigenaardige verhaaltjes in verzen elk met bij de honderd heel frissche, gekleurde illustraties verlucht.

Jo Daemen: Pruikebollen. - Uitg. Elsevier, Amsterdam, g. 2,75.

Jo Daemen kan nog beter teekenen dan schrijven, wat niet wil zeggen dat dit verhaal onverdienstelijk zou zijn. Vroolijk vertelt ze hoe freule Van Raedt de oude dagen van haar grootvader zonnig maakt. En daarna komt een jonge architect om haar hartje te winnen. We hopen voor de freule dat zij zoo goed kan teekenen als Jo Daemen, want van huishouding brengt ze met zooveel terecht. Een vroolijk vlot geschreven verhaal.

L.J. Kelk: Katrijn, een Jan Klaassen-spel. - Uitgeversmaatschaapij De Spieghel, Amsterdam.

Ondanks naijverige nasporingen werd een authentieke oude Jan Klaassen-tekst, Hollands' nationaal poppenspel, nimmer gevonden. De illusie dat zulk een tekst moet bestaan hebben, bracht den dichter Kelk ertoe zich er zulk een te verbeelden. Het is rijmwerk in den ouden geest en trant, dus goed voor wat het zijn moet. Leuke illustraties van Van Ishoven en een verzorgde uitgave.