|
| |
| |
| |
Boekbespreking.
Isidoor Van Beugem: Uit Vlaanderens Kunsthalle. - Uitgave Joris Lannoo, Thielt.
Vlaanderen is hier hoofdzakelijk te verstaan als het Oost-Vlaamsche Vlaanderen, met Gent als centrum. Al kunsternaars die werken langs de Leie en langs de Schelde onder de grimmige oogen van den man van het Gentsche Belfort: Verbank - Van Belle - Leonard en Evarist De Buck - A. Claeys - O. Sinia - J. De Coster - P. Lippens - Mm. Ingels Pauwaert - G.V. d. Meersche - A. Blomme - R. Caluwaert - H. Maes - G. Gevaert. Alleen E. Gellynck was een geboren en getogen West-Vlaming.
De studies van I. Van Beugem zijn hoofdzakelijk vulgariseerend geschreven, in de gunstige beteekenis van het woord. In de eerste plaats inwijden en verklaren; in de tweede slechts een bescheiden helpende en steunende kritiek. We zouden alleen willen waarschuwen voor een bijwijlen te lyrische gestemdheid en een onjuist gebruik van zekere zinrijke woorden. Aldus acht ik het verkeerd gezien en gezegd, waar Van Beugem de geraffineerde droomerigheid van Van Belle als een mystiek bezielde arbeid beschouwd.
Dr. L.D.S.
| |
Het Ebangelie volgens Mattheus door Mgr. J. Beelen vertaald; door A. Van der Heeren ban aanteekeningen voorzien.
Het Evangelie volgens Markus,
id. id. id. Het boek Jeremias, door A. Roelants S.J. Pr. 37 fr.
Het boek Genesis, aangeteekend door Prof. G. Ryckmans, Uitg. firma Beyaert, Brugge.
Het merkwaardig werk van Prof. Beelen en zijn medewerkers wordt thans door Prof. Camerlynck e.a. ‘verjongd’, gezuiverd van onnederlandsche of te westvlaamsch gekleurde woorden en wendingen en de aanteekeningen werden herzien en aangevuld naar de moderne bijbelwetenschap. Een werk van hooge verdienste dat ieder ontwikkeld Vlaming zou dienen te bezitten en te lezen.
M.v.B.
| |
Pallieter-almanak. - Gekleurde teekeningen ban Felix Timmermans. - Uitg. De Sikkel Antwerpen 40 fr.
Dat is 't wonder van Timmermans' teekeningen: het is altijd 't zelfde en doet toch altijd plezier.
V.
| |
Agnès de la Gorce: Robert Hugh Benson pêrtre et romancier. 1871-1914. Avec un portrait. - Librairie Plon, Paris, 12 fr.
Waarlijk een uiststekend boek, geschreven met oprecht begrijpen van R.H. Benson en van zijn werk. Schrijfster toovert die aantrekkelijke figuur voor ons op, met hare duizend schakeeringen, en voor al met die vurige liefde tot God, die heel het leven, heel het wezen van Benson doordeesemde. We volgen hem gedurende zijne kinderjaren tusschen een strengen vader en eene toegevende moeder, en zijn leerjaren te Eton en Cambridge, waar hij maar weinig leergierigheid aan den dag legde. Plots, na den dood van eene zijner zusters, voelt hij zich geroepen tot een leven gewijd aan God, een leven van hoogere geestelijkheid, van strengere tucht, en meer eenheid; totdat eindelijk zijn trachten naar een meer universeelen godsdienst hem naar het catholicisme brengt. En dan komen die zoo korte, maar ook zoo vruchtbare jaren van zijn katholiek priesterschap, waarin hij al zijne boeken schreef, onvermoeibaar als prediker optrad zoowel in Amerika als in Engeland, en eene enorme briefwisseling als geestelijke leider onderhield. Dit alles geeft ons dit boek levendig terug.
| |
| |
Misschien is schrijfster niet heelemaal rechtvaardig tegenover den romanschrijver; ze ziet in hem te veel den tendens-schrijver, niet genoeg den kunstenaar. Toch is hij, die ‘None other Gods’ schreef niet alleen een apostel, maar tevens een groote kunstenaar. Maar deze kleine kritiek neemt niets weg van de waarde van dit mooi boek.
L.D.
| |
M. Tarny: Ce que j'ai vu a Konnersreuth: Thérèse Neumann stigmatisèe. - Aubanel Frères, Avignon.
Een vlugschrift van een veertigtal bladzijden, met een korte levensbeschrijving van Thérèse Neumann, en het relaas der gebeurtenissen sedert het verschijnen der stigmaten. Aan de Kerk alleen komt het toe over den bovennatuurlijken oorsprong van die feiten te oordeelen, doch schrijver noopt ons aan, in afwachting, de hooge lessen eruit te putten die ze behelzen.
Een vlugschrift dat waard is gelezen te worden.
L.D.
| |
Emile Gabory: Le Meurtre de Gilles de Bretagne 1450 (Perrin & Co., Paris), 12 fr.
Een boeiend verhaal uit een der meest bewogen tijdstippen der geschiedenis van Bretanje op het einde van den honderdjarigen oorlog, in deze woelige 15e eeuw die de laatste harer onafhankelijkheid was. Weldra zou het huwelijk van Anne, de laatste telg harer vorsten, met Charles VIII, het hertogdom van Bretanje met Frankrijk vereenigen. Eeuwen lang echter had het tegen hare machtige geburen, Frankrijk en Engeland, gestreden om hare vrijheid te verdedigen. Minder bevoorrecht dan Vlaanderen, zag het zijn langen strijd verijdeld, en werd het eindelijk ingelijfd tusschen de Fransche provinciën. Doch opgeslorpt werd nooit, is het tot den huidigen dag niet. Sedert vier eeuwen gaat de strijd voort tusschen de ‘Bretons’ en Frankrijk, tusschen het vruchtbaar ras van Bretanje waar het wemelt van kinderen, en het land dat geene wiegen meer heeft; voor de echte ‘Bretons’ blijft Frankrijk, het land der vreemde overweldigers. En in Bretanje, zoowel als bij ons, gaat de strijd om de taal. Daarover geeft ons het lange, allerbelangrijkste voorwoord, menige inlichting.
L.D.
| |
Sigrid Undset: L'Age heureux suivi de Simonsen. - Traduit du Norvégien par V. Vinde et G. Sautréau. - Simon Kra, Paris. - 15 fr.
We hebben hier te doen met twee novellen die tot het jeugdwerk van Sigrid Undset behooren. ‘L'Age heureux’ werd in 1908 geschreven, en is feitelijk haar tweede boek. Enkele jaren later, in 1911, gaf ze een bundel novellen uit, waarvan ‘Simonsen’ deel uitmaakte. Nog elf jaren zouden verloopen vooraleer de geniale schrijfster tot het catholicisme overkwam, en ons haar machtigen roman ‘Kristin Lavransdatter’ gaf, dit meesterlijke fresco van Noorwegens katholieke middeneeuwen.
Zeker staan ‘L'Age heureux’ en ‘Simonsen’ niet op dezelfde hoogte als dat werk dat haar op den eersten rang tusschen de scandinaafsche schrijvers bracht, en haar den ‘Nobelprijs’ deed toekennen. Echte oorspronkelijkheid is er minder in te vinden; de heide novellen zijn geschreven in den min of meer gesteriotypeerden naturalistischen trant, die de letterkunde op 't einde van verleden eeuw en 't begin dezer eeuw nog karakteriseerde. Ze missen 't licht van hoop en liefde. Toch vindt men er reeds de merkwaardige opmerkingsgaven, de levenscheppende ziele ontleding, die later zoo prachtig opbloeiden in wonderbare meesterwerken.
L.D.
| |
G. Lenotre: L'impénétrable secret du Sourd-Muet mort et vivant. (Nouvelle Collection Historique: Enigmes et Drames judiciaires d'autrefois). - Librairie academique Perrin & Co., Paris. 12 fr.
De lotgevallen van een onbekenden, tienjarigen doofstomme, op een augustus-avond van 1773 op eene baan van Picardié, half uitgehongerd en met lompen gekleed, gevonden. Wie was hij? Van waar kwam hij? Geen antwoord. Door brave lieden opgenomen, kwam het jongetje na zekeren tijd in aanraking met den beroemden Abbé de l'Epée, die sedert
| |
| |
eenige jaren reeds zijn menschlievend werk voor de doofstommen had begonnen. Aanstonds boezemde hem het verlaten kind een buitengewone belangstelling in, en weldra meende hij het mysterie van zijne geboorte te kunnen oplossen. De kleine doofstomme zou namelijk niemand anders zijn dan de erfgenaam van wijlen den Graaf de Solar, uit Toulouse. Honderd feiten kwamen deze veronderstelling staven. De noodige stappen werden dan ook door den Abbé de l'Epée aangewend, om den jongen graaf recht te doen geworden. Maar niet zoodra was zijne zaak in handen van 't gerecht, of het mysterie werd met den dag dieper, ja, weldra onoplosbaar. En toch!... Maar geen ergere blinden dan zij die blind willen zijn...
Het boek leest als een roman; van 't begin tot het einde blijft de aandacht gespannen. G. Lenôtre kent de kunst zijne lezers te boeien.
L.D.
| |
Anna Hers: Martha's grootste levensles, Hollandia-uitgeverij, Baarn, gld. 2,75.
Met al die Hollendsche schrijfsters! Men zou op den duur verlangen naar nog eens een boek dat door een man geschreven werd! Deze schrijfster nu tsekt zich niet alleen het bestuur harer openbare leeszaal aan te Rotterdam, maar tevens ook het pacifisme aan. En zij draagt haar boek, in den dienst van dat ideaal geschreven, op aan de toekomstige moeders van het komend geslacht. Liever aan die moeders in spe dan aan letterkundigen. Het boek is stijf en gewild en doet belangrijk en gewichtig.
D.W.
| |
Willy Corsari; Jij en ik, Hollandia-drukkerij, Baarn, gld. 2,90.
Deze violiste heeft niet bij haar leest ofte viool kunnen blijven. Gelukkig staat zij niet ‘in den dienst’ van een of ander, geheelonthoudingsbeweging of zoo. Neen zij heeft waarschijnlijk haar eigen ervaringen en levenskennis willen opdienen onder camouflage van een roman. Die roman houdt zich bezig met de muzikale carrière van een jongen en zijn zusje, twee kinderen van een simpel muziekonderwijzertje. Bovendien komen er nog een hoop andere kunstenaars uit Parijs, Berlijn en Rusland bij te pas. Een van hen trouwt zelfs met zusje. Ontspanningslectuur, maar die toch boven het banale genre eenigszins uitreikt.
D.W.
| |
Joh. Emonts: De zoon van het opperhoofd der Brandari's. Gab. Moerdijk: Een gezellige middag. Th. Kohler: De zwarte vinger. H. Pagès, Van Godfried en Mechtildis. Prijzen resp.: 24; 12,50; 12,50; 19 fr. Uitgaven Malmberg's Hertogenbosch.
In onzen jongen tijd bestonden er geen ‘goede jongensboeken’ en toch sloegen wij ons door 't leven. Die overweging ontneemt ons telkens den moed om te sputteren tegen literaire of esthetische onvolkomenheden van de jeugdlectuur die nu opeens in massa uit den grond wordt gestampt. Toch moeten wij onze kinderen gunnen wat we zelf niet bezaten en als uitgever Malmberg voor 't zelfde geld tekst en illustratie had kunnen krijgen die, zonder moreel minder waard te zijn, esthetische waarde hadden, zijn wij verplicht hem daarop te wijzen. Neutrale jeugdlectuur mogen wij onze kinderen niet geven omdat de naam van God er niet in genoemd wordt, maar daarvan mag een kathioliek uitgever niet profiteeren om ons slechte waar te verkoopen. Nu, zoo erg is het met bovengenoemde kinderboeken niet gesteld, wij kunnen ze zelfs warm aanbevelen. Onze vingerwijzing betreft alleen den uitgever: hij hij geeft goede boekne, maar moet nu ook eens mooie boeken geven.
W.
| |
Hermann Muckermann: Kind und Volk, der biolodische Werl der Treue zu den Lebensgesetzen beim Aufbare der Familie I, II Verlang Herder, Freiburg 1. Br. mk. 3,60 elk.
De titel van het boek is duidelijk genoeg. Om de gegrondheid der moreele voorschriften van den godsdienst te bewijzen stelt schrijver zich op een zuiver biologisch standpunt. Met een uitvoerig en sluitend bewijsmateriaal van wetenschappelijken aard toont hij onweerlegbaar aan dat de moraal bij uitstek hygienische verplichtingen oplegt en dat elke afwijking van die verplichtingen physisch en psychisch onheil berokkent. Doorgaans is aan zulke boeken de zucht om de nieuwsgierigheid, en soms ook de drift, niet vreemd. In andere gevallen, die
| |
| |
van boeken met apostelgeest geschreven wordt men vaak afgestooten door een driest idealisme, dat gewoonlijk niets dan jammerlijk onbegrip van de werkelijkheid des levens verraadt. Geen dezer twee euvels kleeft aan dit mooie, vlotgeschreven wetenschappelijk werk, wiens schrijver zoo ter dege vertrouwd is met de duitsche literatuur, dat hij voor den voet uit alle duitsche dichters citeert. Een boek dat mocht vertaald worden.
| |
A. Longerstaey, Lobbe en Sefa. Uitg. De Sikkel, Antwerpen 20 fr.
Een mooi boekje, zeer sympathiek omdat het bijna argeloos geschreven is uit niets dan lust om te vertellen. Geen literaire pretenties, zooals men dat noemt, en daarom juist literair goed. Het is de voortzetting van Verschoren's ‘jeugdlectuur’ maar Krolleke is van den buiten en van een generatie vóór die van het stadskind Lobbe. Stel u Lobbe daarom toch niet stijver voor dan het bollende Krolleke, hij is even deugniet en spuiter en van een grandiose ridderlijkheid voor het zoete zusje Sefa. Het is geen boek voor kinderen alleen; aan den fijnen humor zullen gaarne alle groote menschen (ook de grootste!) proeven. Longerstae moge het bij Lobbe en Sefa niet laten; zonder zoeken vindt hij zeker nog een massa even mooie jeugdherinneringen.
D.W.
| |
Pater Damasus o.m.c. Welke richting? Uitg. L.C.G. Malmberg.
Klare, overtuigde uiteenzettingen over verschillende stroomingen in de vrouwenbeweging. Schrijver toont aan dat de moderne vrouwenbeweging getuigt van hoogen ernst en diepe beteekenis, dat haar grootste kracht ligt in gezond en frisch organisatieleven, dat de moderne vrouw wil, kan en moet strijden voor haar idealen, in en door een eigen sociale organisatie; dat de R.K. vrouwenbeweging steeds zal blijven staan op R.K. principieelen grondslag.
D.W.
| |
H. Federer, Een nacht in de Abruzzen, uit het Duitsch door H.G. Heynen, Malmberg's Hertogenbosch.
Gerard Walschap vertaalde deze Tarcisiuslegende van Federer en liet ze hier in Vlaanderen verschijnen. Hij kreeg uit 's Hertogenbosch een aanvraag om zijn vertaling aldaar te laten verschijnen in een tijdschrift en stond dit toe. H.G. Heynen ‘verbeterde’ en ‘veranderde’ die vertaling, maakte van ‘ik’ een k', van ‘zijn’ een z'n, van ‘hij’ een is, van ‘hem’ een 'm en geeft nu de vertaling onder zijn naam uit. Hij voegt er een tweede novelle ‘Het wonder van Bolsena’ bij. Of hij dàt stuk zelf vertaald heeft weten wij niet.
Gerard Walschap.
| |
G.C. Hoogewerf: Oneer de duinkerkers. Van Holkena en Warendorff.
Een verhaal uit de zestiende eeuw. Het doet wel wat opgeschroefd aan. Na den prijswinner kwam het eerst in aanmerking bij de prijsvraag voor het beste jongensboek. Ons schijnt het veel minder sterk dan Van Son's ‘Stem in het Bosch’.
D.W.
| |
Jan Ubink, De groote spanning. N.V. Hollandia-drukkerij, Baarn.
In het jaar 1934 moeten door ingenieur Vansittard twee groote spanningen verwezenlijkt worden: een reuzenbrug van Charlois naar de parkhaven en een harmonisch liefdeleven tusschen man en vrouw van verschillend geloof. De eerste gelukt, de tweede mislukt. De brughistorie is wat karikaturaal. Overigens goed werk.
| |
Lina Tervooren, Bep doet de huishouding. Uitg. Malmberg 's Hertogenbosch,.
Dit is een zeer goed meisjesboek. Met hulp van een paar flinke vierndinnetjes zet Beppie een onderkomen huishouding weer recht en in orde. Dit boek is door en door katholiek, zonder nochtans flauw of kwezelachtig te worden.
D.W.
| |
| |
| |
Dr. P. Endt: Inleiding tot de Staathuishoudkunde. Bij J.B. Wolters, te Groningen, fl. 3,50.
Dr. P. Endt heeft er zich in 't bizonder op toegelegd beknopt te zijn. Vele handboeken zondigen door veel te uitgebreid te zijn. De leerlingen zien ten slotte door de vele boomen het bosch niet meer. Behalve beknopt is Dr. Endt bovendien duidelijk. De uitgever is hem daarin ook van dienst geweest net een mooie duidelijke letter. En dan nog de vetjes in de marge. Dat waardeert de studax ook.
| |
Henri 'T Sas: 't Donderbeestje, Uitg. Excelsior, Brugge.
De wonderendoener der wekelijksche Nieuwe-Eeuw-novellen heeft nu eens in een lang verhaal verteld hoe freule de la Motte, die van den adel niets dan den dwazen trots en al de armoe heeft, zich hatelijk aanstelt, tot zij verliefd wordt op een armen schilder, een teringlijder dien zij verzorgt en koestert tot hij sterft. Daarna offert zij zich op voor het zoontje van haren man, tot ook die zijn weg gaat. Freule de la Motte wordt kindsch. Het is romantisch met veel goede bedoelingen en slap verteld. Dat eeuwig kletsen!
D.W.
| |
S.P. Melgoenov: De roode terreur in Rusland, vert. door Boris Raptchinsky, Uitg. W.J. Thieme, Zutphen.
Melgoenov is een bekend russisch historicus. Door de Bolsjewiki gevangen genomen en ter dood veroordeeld, werd hij door tusschenkomst van vreemde geleerden over de grenzen gezet. Hij slaagde er in belangrijk materiaal en fotographieën mee te nemen. Zijn ‘Roode Terreur’ is vóór alles waarachtig. Zijn beste bronnen zijn boeken en krantenartikelen der Bolsjewiki zelf, waarin de gruwelen zeker niet overdreven worden. Hij verzamelde verder zelf in Rusland belangrijk materiaal dat, was het ontdekt geworden, hem zeker het leven zou gekost hebben. Zijn werk, wetenschappelijk, niet op sensatie belust, is in al zijn onopgesmukte objectiviteit zoo vreeselijk dat men niet kan gelooven hoe in onzen tijd zulke beestachtigheden nog mogelijk zijn. Het lijkt op de gruwelijke verbeeldingen van een verward brein. Toch vermeldt het niets dan waarheid met droge cijfers en data, om niet te spreken van de fotos die een angstwekkend beeld geven van de bedrijven der Tsjeka. Dit overtreft alles wat ooit in de geschiedenis der menschelijke torturen is vermeld. Een vreeselijk requisitoir. Het boek is op zijn Thieme's zeer verzorgd uitgegeven.
| |
Johan Koning: Het verloren Land, Wereldbibliotheek, A'dam.
Dit wordt de roman-à-la-mode: het internationaal probleem. Hier het Nederlandsch-indische met thesis: Nederland is niet beter of zelfs slechter dan Java en in geen geval kunnen deze twee naturen of kulturen harmonisch huwen, zelfs niet in een individueel huwelijk blank-en-bruin. Dat schijnt nogal aannemelijk. Maar daarmee is de roman nog niet comme il faut. De personagieën praten en praten maar. Schrijf nu een roman waarin het tegenovergestelde gekletst wordt en klaar is kees. Een roman moet vertellen, het leven in echt en hooger licht stellen: dat is de eenige bewijskracht van den roman. De rest is theorie, literatuur.
D.W.
| |
S.M.D. Troelstra-Bokma de Boer: Oud-Fransche legenden, Uitg. W.J. Thieme, te Zutphen.
Schrijver aanvaardde Poelhekke's bepaling dat de legende is de dichterlijke voorstelling van een kerkelijke overlevering of een verhaal van een gebeurtenis die betrekking heeft op het geloof en meestal een wonder bevat. En koos uit de massa oud-fransche teksten die welke aan deze bepaling beantwoordden. We krijgen dus op verre na niet alles, maar een prachtige verzameling waarvan al de stukken een zelfde karakter dragen. Het zijn er alles samen negen-en-twintig. Zij zijn niet slaafsch vertaald maar met eerbied heeft schrijver getracht de kleuren en geuren der oude manuscripten met hun wondere bekoring over te brengen in haar modern Nederlandsch. Het is een eenig mooi boek geworden. De illustraties zijn van onzen vlaming Pol Dom, die de Vlaamsche wondervertelsels zoo heerlijk geillustreerd heeft. Een prachtig boek.
D.W.
| |
| |
| |
Als het Wintert, Uitgave van Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg. Luxe editie fl. 2,50; voor abonnes op Boekzaal der geheele wereldof Tijdschrift voor R.K. Ouders en Opvoeders: slechts 95 cent.
Het prachtig voorbeeld van de Wereldbibliotheek heeft navolging gewekt. Eerst is Van Munster's uitgeverij gevolgd met een Winterboek en nu kregen we er een van Het Nederlandsche Boekhuis. Minder luxueus dan dat van de wereldbibliotheek, maar ook mooi, groot formaat, met een aandeel houtsneden van Cautré, Nyland e.a. Het vangt aan met een artikel van P.V. der Meer de Walcheren en brengt verder genoeglijke nieuwe schetsen van Ernest Claes, Frans Verschoren e.a.
W.B.
| |
Gabriel Paulau S.J. De Katholieke vrouw van de Daad. - Uitg. Foreholte Voorhout. Pr. 90 gl.
Een vrouw die niet voor zichzelf wil leven, maar vruchtbaar werk en apostolaat verrichten wil in de maatschappij, vindt hier richting, hulp, sterkte en troost.
W.B.
| |
Dr. B. Lamot: Ontleding van Verschaeve's Zeesymphonieen.
Een zakelijke, gewetensvolle en volledige verklaring van Verschaeve's Zeepoeem; voor zooveel een gedicht zich verklaren laat.
W.B.
| |
V. De Meyere: De Vlaamsche Vertelselschat II. - Uitg. De Sikkel, Antwerpen Prijs 32,50 fr.
Weer honderd een en twintig verhalen uit den volksmond opgeteekend. Hier kunnen oud en jong zich eenige uren aan verkneukelen. Maar voor de folkloristen werden deze vertellingen van aanteekeningen over oorsprong, varianten enz. voorzien. Een zeer verdienstelijlijke arbeid.
C.V.
| |
Leo Bittremieux: Van een ouden blinden hoofdman. Uitg. Pronner van Scheut Oude Beurs, Antwerpen.
Over het duister begin, het veelbewogen midden en het gelukkige einde van een blinden hoofdman in Congo. Boeiende missielektuur.
C.V.
| |
H. Bonaventura: Legende van den H. Franciscus. Uitg. St Franciscus Drukkerij, Mechelen.
Bij gelegenheid van het zevende eeuwfeest van St. Franciscus' afsterven, heeft Pater Ladislas Kerckhove dit verhaal van den serafijnschen heilige in het vlaamsch overgebracht. Een verdienstelijke arbeid die velen tot vreugde en baat zal zijn.
C.V.
| |
Joris Baers: De Catalogen. 2e Druk Pr. 5 fr. Uitgave Leeslust, Antwerpen.
Mij is geen kundiger handboekje bekend over katalogen en katalogiseeren. Het is een heldere, volledige en veilige gids.
Dr. C.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd