|
| |
| |
| |
Boekbespreking.
Uit het werk van Dr. Jul. Persijn, uitg. De Standaard, Brussel.
Een uitstekende, zeer doelmatige keur voor schoolgebruik uit het werk van Dr. Jul. Persijn. Elk stuk of fragment wordt door enkele karakteriseerende regelen, die het in zijn kader plaatsen, ingeleid. De grootsche hulde die ter eere van Dr. Persijn wordt ingericht, weze voor onze leeraars een gelegenheid en een aansporing om deze bloemlezing met hunne studenten door te lezen. De uitgave is zeer keurig.
D.W. & B.
| |
Hendrik Louw: De Wereldkrijg, gedicht in vijf zangen. Uitg. Verbeke-Loys Brugge.
Getokkel op een lier uit de jaren dertig:
Op mannen. Grijpt de slavenbanden
En slaat ze stuk op zijne tanden,
Lijk 't past aan 't vrije diet!......
| |
F. Van Hoeck S.J. De Manke Zwartrok. Uitg. Xaveriana, Leuven.
Pater Van de Velde, de manke Zwartrok, is een dier heldhaftige missionarissen geweest die op het woord en naar het voorbeeld van Pater De Smet, zijn leven en zijn apostolischen ijver gewijd heeft aan de bekeering der Indianen.
Stichtende en tevens sterkende lektuur voor de jeugd.
V.
| |
Joris Eeckhout: Litteraire Aktualiteiten (Zuivere Poezie, Expressionisme, Romantisme). Uitg. De Standaard, Brussel.
Het expressionisme is voorloopig nog aktueel; de Zuivere Poëzie is het enkel jaren geleden geworden door het merkwaardig betoog vooral van Abbé Bremond; en het Romantisme werd het omdat de Franschen het verschijnen van Hugo's Préface van Cromwell, een eeuw geleden hebben willen beschouwen, als de groote mijlpaal van het Romantisme. Naar aanleiding van J. Eeckhout's tweeden bundel Litteraire Profielen werd hier gewezen op het karakter van Eeckhout's litteraire kritiek; op zijn ongemeene werkkracht en verrassende belezenheid. Het is natuurlijk niet doenlijk een uitvoerige kritische bespreking te geven over deze studies die elk tientallen van andere studies en boeken in verschillende talen bespreken, het volsta te zeggen dat wie studie maken wil van het Expressionisme, de Zuivere Poëzie of het Romantisme hier een gedocumenteerden gids vindt.
Dr. V.
| |
Dr. Fl. Prims. Antwerpiensia. - Uitgave De Vlijt, Antwerpen 1928. 248 bl. 15 fr.
Onder deze benaming bundelt Dr. Prims de talrijke bijdragen over de Antwerpsche Geschiedenis, die hij in 1927 schier wekelijks verschijnen liet in de Gazet van Antwerpen.
Deze artikels, resultante van de opzoekingen op het archief gedaan ter gelegenheid van merkwaardige gebeurtenissen, voorkomende ontdekkingen en zoo meer, of van het streven van den schrijver om een brok van Antwerpens stadsleven dichter te brengen bij het groot publiek maken dus geen geheel uit en chronologisch zelf worden er gebeurtenissen of toestanden uit zoowat alle tijden van de Antwerpsche Geschiedenis behandeld.
Diezelfde wordingsgeschiedenis dezer artikels legt uit dat het hier ook niet gaat om uitgebreide bronnenopgave of diepgaande tekststudie. Dit werd immers geenszins beoogd.
| |
| |
Toch zal de schrijver zijn doel wel hebben bereikt: deze losse bijdragen brengen inderdaad aan den Antwerpenaar heel wat nieuws over zijn stad, dat hij allicht niet eens vermoedde, en zullen er toe bijdragen om oude voorstellingen of als gangbare munt aangenome vaststellingen van de baan te ruimen.
Als vulgariseerend werk over Antwerpens geschiedenis zullen deze Antwerpiensin bij velen welkom zijn.
J.U.
| |
Prof. Dr. Otto Hellinghaus. - Maximilian von Mexiko. - Uitg. Freiburg Herder 1928. 195 bl. 4 Mark.
Door verschillende omstandigheden en vooral door het verschijnen van Corti's boek ‘Maximilian und Charlotte von Mexiko’ is deze figuur wederom op het voorplan getreden. Om aan de heerschende strooming te voldoen gaf Prof. Otto Hellinghaus dan ook onder bovenstaande titel uittreksels uit het vroeger uitgegeven maar thans uitgeputte Dagboek van den eersten vleugeladjudant Felix zu Salm-Salm en het voorafgaan van een historische inleiding waartoe hij gebruik maakt van het beste wat in dit opzicht verscheen.
Dank zij deze inleiding krijgen wij inzicht in het historisch gebeuren en geven wij ons rekenschap van het diep-treurige van die wandaad. Uit het dagboek zelf verschijnen Maximiliaan en Charlotte als de verpersoonlijking van dit type van menschen die door heerschzucht gedreven, veel verder streven dan zij reiken kunnen en dit roekeloos streven duur moeten bekoopen.
Bij het doorlezen van dit Dagboek beseft men ten volle Corti's getuigenis: Weinige historische feiten hebben de wereld zoo geroerd als het droevig leven dat dit ongelukkig keizerlijk echtpaar van Mexiko doormaakte.
J.U.
| |
Lyceum Herdrukken VII: Bloemlezing uit de Nederlandsche prozaschrijvers der zeventiende eeuw, van een inleiding en aanteekeningen voorzien door Dr. G.A. Brands. - Uitg. J.B. Wolters, Groningen.
Als nummer VII van de zeer verzorgde Lyceumherdrukken, deze welkome bloemlezing uit het te weinig gekende en bestudeerde proza der gouden eeuw. Niet enkel artistiek proza werd hier opgenomen, maar tevens ten einde de leerlingen in staat te stellen kennis te maken met het geestesleven en de bedrijvigheid in de 17e eeuw, fragmenten uit reisverhalen, geschiedkundige werken, enz.
Dr. V.
| |
P. Anton Stormer. - Kind zijn voor God. - vert. door E. Druwé S.J. Uitg. De Vlaamsche Drukkerij, Leuven.
St. Stanislas wilde zijn en is geweest een kind voor God. En over dit kind voor God heeft P. Stormer een ideaal boekje geschreven dat door P. Stracke werd ingeleid.
K.D.
| |
Erzahlungen von Fritz Reuter, autorisierte für den Schulgebrauch mit Erlauterungen versehene Ausgabe, von G.G. Van den Andel. Uitg. Wolters.
Dit is een keuze uit Reuter's drie voornaamste werken. Humor, gevoel en levenswijsheid, met een gemoedelijkheid in het verhalen die steeds boeien blijft. Het plat Duitsch werd in Hoogduitsch overgebracht, waardoor natuurlijk een bekoorlijk element te loor ging, maar waardoor tevens het werk van dezen uitstekenden verteller voor schoolgebruik dienstig kon worden.
Dr. V.
| |
| |
| |
Katholieke Jaarkrans, bijeengebracht door J.R. Cauberghe. - Uitg. Excelsior, Brugge.
Een krans van gedichten om het kerkelijk jaar. Een boekje, dat een hand vol zuivere christelijke poezie brengt, naast wat vrome en goedbedoelde bedichting.
A.V.C.
| |
E.P.J. Schrijvers. - Mijne Moeder. - Uitg. St. Alfonsius Drukkerij, Esschen. Prijs 4. - fr.
Wanneer en waarom Maria onze Moeder geworden is en hoe onze ziel met haar vereenigd moet zijn en blijven in der eeuwigheid. Aanbevolen.
D.W.
| |
Alban Stolz. - Als wij Maria groeten. - vert. door Arth. Coussens. - Uitg. Abdij Averbode.
Met den lieven, natuurlijken eenvoud van een kind, dat over zijn moeder vertelt, en met die warme innigheid der liefde die elk menschenhart welsprekend maakt, heeft de beminnelijke Alban Stolz deze Mei-lektuur geschreven over het Weesgegroet. Een model van volksche vroomheid. De betreurde priester-dichter A. Coussens heeft het keurig vertaald.
D.W.
| |
W. Brom-Struick. - Reidansen. - Verlucht door Pol Dom. - Uitg. W. & L. Brusse's Uitgeversmaatschappij, Rotterdam.
Een homoeopatisch middel, en 't is probaat: de moderne jonge lui genezen van de danspassie door den dans; door die heerlijke, oude maar niet uitgestorven reidansen, die, geboren uit het volle leven en de frissche natuur, veerkracht geven, edele ontspanning. Ten behoeve en tot vreugd der Nederlandsche jeugd heeft W. Brom-Struyck een aantal Hollandsche en uitheemsche reidansen - woorden en muziek - gebundeld. Voor een eventueelen herdruk kan ze ook in Vlaanderen nog heel wat moois ontdekken.
Dr. L. De Smet.
| |
Paul Kiroul. - Dikkopje, die zijn ziel verkocht aan meneer Pastoor. - Uitg. Excelsior, Brugge.
Het is natuurlijk maar een sprookje en 't is leuk verteld, maar zelfs in een sprookje is het niet goed valsche begrippen te verwerken en niettigheden voor te stellen als kwaad dat de hel verdient.
V.
| |
Steden en Landschappen. - West-Brabant. - Uitg. De Sikkel, Antwerpen.
Deze vierde monographie is gewijd aan het Payottenland. Werkten eraan mede: Dr J. Lindemans, Ir. Stan Leurs, P. Lindemans, EE. PP. R. Podevyn en Delestré, Dr. L. Crick en Frans Van Cauwelaert, die in dit die vruchtbare streek geboren is, leidde het boek in.
D.
| |
Prof. J. Bellefroid. - Belgisch Wetboek van Strafrecht. 2e Herz. Druk. - Uitg. J. Ceyssens, Hasselt.
Voor advocaten en rechters volstrekt onmisbaar.
| |
H. Van Booven. - Het groote Sportboek. - Uitg. Gebr. Kluytman, Alkmaar. ing. 2,90 fl. geb. 3,90 fl.
Ter gelegenheid der Olympische spelen die dit jaar te Amsterdam gehouden werden, heeft H. Van Booven een kloeken bundel verhalen samengesteld waarin over sport wordt verhaald en de sportieve geest tot uiting komt. Er is werk in opgenomen van Ern. Claes, L. Zielens, V. Naveau, Jan Feith, enz.
Het is een luxueus boek van 260 bln, overvloedig geillustreerd door Pol Dom, H. Peeck, e.a.
| |
| |
| |
J.B. Deelen, arts, Het sexueele in den mensch. - Uitg. L.C.G. Malmberg, 's Hertogenbosch.
Met een voorrede door F. Van De Loo, professor in de moraaltheologie aan het Seminarie Rijsenburg. Een uitstekend katholiek werkje voor sexueele voorlichting aan jongvolwassenen.
| |
Paul Sabatier, Het Leven van St. Franciscus van Assisi, vertaald door B. Jalink, N.V. Loghum Slaterus en Visscher, Arnhem.
Paul Sabatier, hoogleeraar in de protestantsche theologie, is in dit jaar overleden. Hij was een alleszins nobel karakter en eerlijk geleerde die breed en ruim dacht. Wat niet belet dat dit zijn standaardwerk, om het voor de Kerk onaannemelijk rationalisme van den schrijver veroordeeld werd.
| |
Benedictus de Spinoza, Ethica, vert. ingeleid en toegelicht door Nico van Suchtelen, Uitg. Wereldbibliotheek.
Verleden jaar werd het eeuwfeest van Spinoza gevierd. Dit was zeker de aanleiding tot deze heruitgave. Als men nu weet dat naast deze vertaling er nog een andere van Willem Meyer in den handel is, staat men verbaasd over de belangstelling hier voor Spinoza of voor de wijsbegeerte in 't algemeen. Deze zeer schoone uitgave is als vertaling ook uitmuntend
| |
Dr. A. Schierbeeck, Instinct of verstand. Uitg. Wereldbibliotheek, Amsterdam.
Deze buitengewoon interessante studies hebben wij regelmatig gevolgd in ‘Wil en Weg’ en wij zullen wel niet de eenigen geweest zijn. De wetenschappelijke experimenten die Dr. Schierbeeck vermeldt en verklaart en toelicht zijn alleszins belangrijk. Alleen hadde hij zich moeten onthouden van filosofische conclusies of zooniet ten minste eerst een definitie van de twee termen instinct en verstand moeten geven. Nu, hij bezondigt zich maar weinig aan filosofie en als wetenschappelijk werkje is het boek waarlijk aanbevelenswaard.
| |
De Firma Wolters te Groningen kondigt het verschijnen aan van een tweeden druk der ‘Paulus' brieven’ door Prof. Dr. H.M. Van Nes, in de serie ‘Tekst en Uitleg’ practische (protestantsche) bijbelverklaring.
Michiel De Swaen, Tooneelspelen, Uitgegeven door Dr. V. Celen met de medewerking van Dr. C. Huysmans en Prof. Dr. M. Sabbe. - Uitg. De Sikkel, Antwerpen 40 fr.
‘De Sikkel’ haalt alle eer van dit groot opzet de werken van Michiel De Swaen in zes deelen uit te geven. Het is een gedurfde kultureele onderneming. Door ex-minister Huysmans en het Vlaamsche Volkstooneel is de naam van Michiel De Swaen in Vlaanderen weer bekend geworden. Dit heeft een bevoegd man als Dr. V. Celen aangezet om met behulp der geschiedenis de figuur van den chirurgijn van Duinkerke weer in 't licht te zetten. Over hemzelf wist men nog minder dan over zijn werken. Dr. V. Celen benuttigt in een lange en alleszins gedocumenteerde studie de resultaten der jongste nazoekingen in archieven. Zijn levensbeeld is vrij volledig. Bij de ‘Menschwording’ gaat een korte pittige inleiding van Dr. Huysmans. Waarop volgen ‘De gecroonde Leersse’, ons allen welbekend, en ‘Catharina’ of triomf van het Kristen Geloof over d'Afgoderij. Bij de volgende deelen vergete Dr. Celen de inhoudstafel en bibliografische lijst niet. Mogen de Vlamingen deze uitgave steunen.
| |
Dr. A.J. Portengen, Primitieve Cultuur. Uitgegeven door W.J. Thieme, te Zutphen.
Dit boek staat, door zijn beknoptheid, tegenover de wetenschap die het behandelt, zooals de kleine mechelsche catechismus tegenover de verzamelde werken van St. Thomas en Suarez. Met de geweldige uitbreiding welke de ethnologie heeft genomen in de laatste jaren is er niet aan te denken een vergelijkende volkenkunde te geven op ruim 200 blz. Tenzij dan uiterst beknopt en mits beperking tot enkele belangrijke resultaten over wereldbeschouwing, taal en schrift, maatschappelijke toestanden, middelen van bestaan, techniek, kunst, het kind, huwelijksinstellingen, ziekte en dood. Daarbij beperkt zich dan ook de geleerde auteur. Nochtans licht hij ook in over de verklaring der documenten volgens de wetenschap. Meestendeels neemt hij zelf geen standpunt in maar zet eerlijk de verschillende meeningen
| |
| |
uiteen. Een werk zeker voor oningewijden. Overigens door de helderheid en aantrekkelijkheid der voorstelling mede een allerbeste boek om aan te zetten tot dieper doorgronding der zoo passionante ethnologie.
| |
Bernard Shaw, De vuistvechter, Uitgeverij Scheltens en Giltay, Amsterdam.
Deze roman werd uit het Engelsch vertaald in den ouderdom van bijna vijftig jaar. Hij verscheen nl. voor 't eerst rond de jaren tachtig. Het beste ervan is de voorrede, waarin de eeuwig pratende Shaw op alle tonen zingt dat hij dezen roman droog en saai vindt. Helaas zakt het geestige van die voorrede als men den roman leest, want de voorrede is maar al te waar! Het verhaal is verre van oorspronkelijk en nog verder van waarschijnlijk. En zooals in de tooneelstukken praten weer al de personen voor Shaw in plaats van voor zichzelf. Zij maken lange zinnen, theoriseeren over zijn onderwerpen, en zijn alle even geestig als hij. En zonder twijfel worden zij betaald om zijn ‘princiepen’ te verkondigen. Het boek zal maar matig meevallen.
| |
Gertrud Bäumer, Die Frauengestalt der deutschen Frühe, Verlag Herbig, Berlin.
Een wetenschappelijk werk is het niet. De inleiding is een soort lyrisch essay, dat zooveel belang hecht aan het spel der woorden als aan dat der gedachten. Maar zeer mooi is het niet uitgebreide, fraai verzorgde boek door de zeer mooie illustraties. Dit zijn alle keurige reproducties van de mooiste vroegmiddeleeuwsche beeldhouwwerken voorstellende: ‘die deutsche Frauengestalt’. Bij elke plaat gaat een fijne lyrische ontboezeming van de schrijfster. Uit de schoonste Doms heeft zij de schoonste beelden uitgekozen en inderdaad het is een heerlijke beeldengalerij waar zij ons dóór leidt. Terecht is haar lyrisch refrein dat die schoonheid voor alle tijden is en tijdloos. Als album op een mooie tafel in de mooiste kamer is Gertrud Bâumer's boek voortreffelijk.
| |
Aart Van Der Leeuw, De Zwerftochten van Odysseus, Uitg. J.M. Meulenhoff, Amsterdam.
De odussea ‘voor moderne menschen bewerkt’. Vrij bewerkt. De lange toespraken ingekort, den Telemachus weggelaten en aan het slot van het laatste kapittel werd gezorgd voor het ‘bevredigend einde’ dat een eisch van den tijd is. De vrijers sneuvelen onder Odussens pijlen. Men weet vooraf dat die rekels het in het verhaal wat al te bont maken voor jonge lieden. Daarvan afgezien: een meesterlijke bewerking. Niet onverdiend heeft Aart Vander Leeuw den prijs der Ned. Ver. voor Letterkundigen gekregen. Ook dit boekje weer is een pareltje van schoon Nederlandsch, wat minder luchtig en speelsch en wat kouder dan zijn ‘Ik en mijn speelman’.
| |
Hugh Lofting, De Zeereizen van Dr. Dolittle, De geschiedenis van Dr. Dolittle. Uitg. Nijgh en Van Ditmar.
Deze twee mooi uitgegeven, geestig geillustreerde en zeer goed uit het Engelsch vertaalde kinderboeken mogen gerekend worden bij de allerbeste in het genre. De uitgeverij Nijgh en Van Ditmar haalt er alle eer van. Wie dit boek in handen neemt wordt eerst geinteresseerd door die origineele en pittige teekeningen van den schrijver zelf. Daarna begint hij te lezen en geeft het niet meer op. Het is dol, dwaas, stupied soms, maar het is frisch en de lach dien het wekt is zoo gezond en hartelijk. Er is er maar een die niet lacht: de schrijver zelf. Een echte Buster Keaton. Waarlijk humoristische boeken bezitten wij haast niet en zeker geen humoristische kinderboeken. Men late ze dus voorloopig uit Engeland importeeren.
| |
Herman Poort, Van De Planken, Opstellen en Lezingen, Uitg. P. Noordhoff, Groningen.
Wij verkiezen veruit de Herman Poort der ‘dagbladkronieken over Tooneel’. Die staat onbevooroordeeld tegenover het werk. Die ontleedt zakelijk en met begrip den inhoud van een stuk, zegt dan eerlijk zijn meening over het spel, over de regie en ook over het stuk en we weten waar we aan toe zijn. Dit boekje zal nog lang frisch blijven.
Maar de Herman Poort van de Opstellen en Lezingen is vooreerst al zeer ongelijk
| |
| |
De eerste uitvoerige studie over Breeroo is gewoon prachtig. Daarop volgt een uitvoerige recensie over een boek van Henriëtte Roland Holst met een quasi diepen kijk in het evolueerend geestesleven dezer groote dichteres. Ook ‘Huwelijk en echtscheiding in den Ned. roman van onzen tijd’ geeft lang niet wat de titel belooft. En vervolgens komt de Herman Poort die doceert over het ‘wezen der poëzie’ met het verlaten standpunt van het ‘woordschoon’ en wat dies meer zij, wel wat laat. Natuurlijk moet die Herman Poort, de verouderde, klagen over de stijlloosheid en de onbeheerschtheid van Dostoievski. Al gewichtige vraagpunten die in dezen tijd de moeite van ernstige studie en meditatie waard zijn.
| |
S. Ulfers, Bijbelsche Geschiedenis aan kinderen verhaald, 5e druk, geillustreerd door J.H. Hartley, gld. 9,75.
Dit is de allerschoonste bijbelsche geschiedenis voor kinderen welke wij kennen. En zoo bestaat er ook maar eene, zoo eenvoudig, zoo prettig, zoo onderhoudend verhaald dat de jeugdige lezers en lezeresjes er niet zullen van af te houden zijn. De vijfde druk van dezen bijbel voor kinderen is een ware weelde-uitgave op featherweight en verlucht met niet minder dan 35 prachtige platen in vierkleurendruk naar aquarellen van J.H. Hartley. De aantrekkingskracht welke van Ulfer's bijbelsche geschiedenis uitgaat, de ware kindertoon het bloeiende vertellen en ten slotte de waarlijk schitterende illustratiën doen de kinderen telkens weer naar het vervolg der geschiedenissen verlangen en die blijvend in zich opnemen, hetgeen voor hen van grooten invloed kan zijn op hunne verdere geestelijke ontwikkeling. Als geschenk waar ouders en kinderen genoegen en vreugde zullen aan beleven heeft dit prachtwerk zijn gelijke in het genre niet.
| |
H.J.M. Van Den Heuvel, Legenden en vertellingen uit het land van Ravenstein, N.V. De Standaard, Brussel.
Wie kent van H.J.M. Van den Heuvel de, we mogen wel zeggen beroemde, schetsen uit het land van Ravenstein niet? Aan overproductie laboreert deze auteur niet, en nochtans nu wij dit tweede bundeltje van hem bezitten, is dit enkel een tweede bewijs dat Van Den Heuvel een geboren verteller is. De humor is met de jaren niet ten onder gegaan. Hij heeft zich alleen maar in harmonie gezet met de wijsheid en de levenservaring van den bedaagden schrijver. Rijp werk en schoon werk. Wij wenschen dit boek eenzelfde blij onthaal als nog steeds de schetsen uit Ravenstein vinden.
| |
Joanna Oterdahl, De Familie Kruse, vert. d. N. Basenau Goemans, Meulenhoff, A'dam ing. 3,50 fl.
Maarten Kruse, een brouwer, een gul joviaal man, een man met een gouden hart, een vroom man. Zijn vrouw even vroom, practischer dan hij zorgzaam. Leven in de brouwerij en bloei van de zaken. Kinderen. Later (in het 2e hoofdstuk al) worden er de weesjes vanden dominee bij opgenomen. Zijn boekhouder Muller, een dwaze kerel, maniak, doet in vlinders. Jufvrouw Apelstam, een hatelijk mensch. Cilia, de goede oude meid, trouw aan meesters, zooals er nu geen meer bestaan. Cilia en Muller zijn als kat en hond. En alles gaat op zijn beste. Tot opeens, na Maarten's dood, de heele boel begint spaak te loopen. Er is geen tegenhouden meer aan. De brouwerij, de inboedel alles wordt onder den hamer gebracht. Men denkt aan Inger Skram, die heerlijke vrouwefiguur uit een ander boek der schrijfster, als men de goede vrouw Kruse dien hardsten slag vroom en moedig ziet dragen. Maar men heeft zonder Muller en Cilia gerekend. Zij heeft een beetje geld en wat hij heeft gaat haar niet aan, zegt hij, maar zij slaan toch die twee partjes samen en koopen een huisje voor de Kruse's. Zij redden zelfs de firma. Het boek is misschien wel een beetje lang en effen. Oterdahl weet raak te typeeren. En haar kunst is in hooge mate opbeurend.
| |
Edith Werkendam, De goddelijke zonde, Em. Queriado, Amsterdam.
Lieve hemel, het moet dan weer een kunstenaarsroman zijn. Het succes van Alie Smeding wordt benijd, wat vuiligheid gaan we nog krijgen! Het staat niet goed met het land waar vrouwen zulke boeken schrijven.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd