|
| |
| |
| |
Boekbespreking.
Edward Vermeulen. - Pee Vlaminck - in 't ouderlijk nest. - Pee Vlaminck. - wijf en jongens.
Ziehier een van de schoonste vlaamsche romans en het meesterwerk van Edward Vermeulen. Eindelijk, eindelijk de roman van het Vlaanderen der schoone arme dompelaars, reuzegroot en heiligschoon in hun eenvoud en geloof, de roman van het trouwe, taaie vlaamsche volk van te lande.
Pee Vlaminck is een symbool, een synthese. Van het kleine gedoe vol groote heldhaftigheid in huisjes en hutjes van dit land. Van dat grootmoedig kinderen kweeken zonder ook maar één momentje 't schitterend verstand Malthus te gelooven. Van dat opbrengen dier kinderen in angst en zorg en blijheid en alle last. Van dat rumoerig wild ravotten van die zotbollige vlaamsche vlegels en van de reine, onfijne, heerlijke vlaamsche meidekens. Van die boerenliefde in oude eer, in oude deugd en dat vroom trouwen waarbij men zich wel zat drinkt maar voornamer plichten niet vergeet. En daar begint de oude historie weer om: van dat grootmoedig kinderen kweeken enz....
En dat leven van Pee Vlaminck in zijn milieu van soortgelijke menschen met goed en kwaad: goed negen tienden en een tiende kwaad. Dat leven in een dorpke, een van de duizend, met de kerk, de pastorie en de boerendoeningskes. Ook in zijn milieu van tijd: de seizoenen van het jaar en de jaren naeen, gaande en strijkend met verheuging en kwetsuur over de grootschheid van al dat God-begenadigd simpele. Ik vertel het verhaal niet om dan niet te moeten zeggen dat er fouten zijn in den bouw; en Pee Vlaminck is te heerlijk boek om daarvan te gewagen.
Ach de tijd toen Teirlinck ook eens het epos van den vlaamschen geest zou schrijven over den geilen scharlaken Tijl! Heeft de gemeentesekretaris van Hooglede het zooveel sterker genie van den leermeester der prinsen van België een smadelijken kaakslag gegeven! En als we nu Vlaanderen over de grenzen willen leeren kennen met zijn glorieuse armoe, lijden en strijd laat ons dan vragen dat voorloopig alle vertaalwerk uit het vlaamsch blijve liggen, opdat eerst Pee Vlaminck van Edward Vermeulen vertaald worde in ‘zoovele talen als men kent en zoovele als men er leeren kan!’
G. Walschap.
| |
Onder de Wolk. - Hilarion Thans. - St. Franciscus-drukkerij, Mecghelen.
‘Dit boekje wil een film ontrollen die den overgang laat zien in een bepaalde streek van ons landje van eenen ouden tot een nieuwen tijd’. Aldus schrijver in zijn voorwoord.
| |
| |
Met andere woorden is ‘Onder de Wolk’ een oorlogsdagboek en gelukkig dat we de fijne pen van pater Thans den dichter speuren of we legden het cum sociis suis terzij. Schrijver weet dit overigens zelf en bekent het in hetzelfde voorwoord.
De bizondere waarde, naast de literaire, van ‘Onder de Wolk’: het is minder de filmopname van een overgang dan wel een beeld, duurzaam gedreven, van onze levenshouding vóór 1914. Deze immers komt te scherper vooruit door te zijn gesteld in het aanschijn en onder den druk van het katastrofale oorlogsrumoer.
| |
Geschiedenis der H. Elisabeth van Ungarn naar het Fransch van Graaf de Montalembert door A. Cuppens. - Guido Gezelle en anderen. - De Vlaamsche Boekenhalle, Leuven.
Vooreerst is deze uitgave een daad van pieteit, daar ze verschenen met toelating van den toen neg in leven pastoor Cuppens, enkele maanden na zijn dood van de pers is gekomen. Reeds lang was de eerste uitgave uitgeput. Het was dus hoogtijd dat een tweede druk bezorgd werd. Deze tweede druk is er nu en strekt de Vlaamsche Boekenhalle van Leuven tot eer. Van Montalembert noch van de vertalers hoeven we den naam wel niet meer te maken maar het mag toch herhaald dat dit vlaamsche boek is eene der allerbeste vertalingen ooit in het Nederlandsch van een fransch werk geschreven. Geene bibliotheek, publiek of privaat mag dit werk missen.
| |
Dr. L. Leopold: Nederlandsche schrijvers en schrijfsters door W. Pik en Dr. G.G. Opstelten. - Uitg. J.B. Wolters.
Dit is de tiende uitgave van de zeer bekende, uitstekend samengestelde en gedrukte, 850 bladzijden dikke, geïllustreerde bloemlezing. die voor het eerst door L. Leopold werd uitgegeven, thans verzorgd, bij- en omgewerkt door W. Pik en Dr. G. Opstelten.
Enkele jongeren kregen een plaats in dit imposant gezelschap. Tegenover vele anderen behielden de samenstellers eene afwachtende houding; en dat is maar best ook. De leerlingen voor wie deze bloemlezing is bestemd moeten slechts ‘beproefde’ schoonheid in hand en onder de oogen krijgen. Voor aanvullende kennismaking met de jongere generatie kan voor het overige de leeraar zorgen.
De prijs lijkt wel hoog voor vlaamsche beurzen; maar 't boek is hem waard.
Dr. V.
| |
Lode Baekelmans: Marieken van Nijmeghen 2e Druk. - Uitg. L. Janssens en zonen. Antwerpen.
Literair het zwakste werk van L. Baekelmans; het meest verliteratuurd. En moreel? Het beeld van een amoreele literaire jeugdgroep.
Dr. V.
| |
| |
| |
Het Heilig Vuur door Johannes Jorgensen, vertaald door Louisa Duykers. - Leeslust, Antwerpen,
Jorgensen over een Franciscus-figuur, dat zegt genoeg. Giovanni Colombini, de schatrijke koopman die getroffen wordt door de genade, onmiddelijk van geld en goed en vrouw en familieleven afstand doet en de stichter wordt van de orde der Jesuaters. Heerlijk de beschrijving van Colombini's bekeering, van zijn apostelleven, van de bekeering zijner vrouw.
Heerlijk boek.
En de vertaling is zeer vlot, uiterst geslaagd.
Het boek moge bij duizenden exemplaren worden verspreid.
| |
Tuurke, door Lod. Lavki. - Leeslust, Antweroen.
Tuurke heet met zijn familienaam Wispelaer en kan vele bijnamen hebben: rakker, schelm, schavuit en meer andere in het genre. De zondebok van 't dorp. Alleen wordt hij met geen vreemde zonden beladen, hebbende aan 't pak van eigen misdaden dragens genoeg. Met padvinders die zekeren dag in 't dorp belanden heeft Tuurke een vrij onzachte ontmoeting. De kennismaking wordt mettertijd van zachteren aard en alles goed dat eindigt goed, Tuurke mag van vader én student én padvinder worden.
In Lod. Lavki (wie gaat onder dien deknaam schuil?) heeft Leeslust een boeiend schrijver van jongensboeken ontdekt.
| |
De tuin der Hesperiden door J.H. Pote. - Excelsior, Brugge.
Sprookjesliteratuur. Frisch geschreven, met stijl en voornamen, dikwijls bezielden zwier. Niet vrij echter van onregelmatigheid alsof schrijver soms niet bij machte was de aangepakte hoogte te behouden. Misschien wat te somber en gedrukt om echte jeugdlektuur te heeten. Opvallend best geslaagd is de slot-novelle ‘Het meisje dat voorbijging.’
| |
Ad. Van Der Heyde. - Drie jaren in een belgische Bastille. - Excelsior, Brugge.
Het dagboek van een activist die drie jaren gevang deed. Met zijn indrukken en overwegingen zal voorzeker niet iedereen akkoord gaan, al zal niemand ongevoelig blijven voor het tragisch lijden van den intellectueel in het verbeestend gevang.
G.V.M.
| |
Taal en Kultuur uit Vlaanderen, Louis Franck, Paul Frederick, Joost (Omer Wattez), Jan Van Rijswijck. - Hun redevoeringen, studien en schetsen. - De Nederlandsche boekhandel.
Wij zien het nut van deze uitgaven niet in noch begrijpen hoe en waardoor een dezer 4 bundels bijdragen zou tot de taal en kultuur in Vlaanderen. Even uit te zonderen eenige opstellen van Omer Wattez en een paar toespraken van Jan Van Rijswijck.
| |
| |
| |
Met zijn vijven. - door V. Naveau. - Uitg. Tuerlinckx-Boeye, Aerschot.
Vroeger schreef deze V. Naveau wel eens schetsen uit het jongensleven, dateerend ‘Uit mijn vlegeljaren’ en het komt ons voor dat hij er sinds dien vooroorlogschen tijd niet meer op vooruitgegaan is. We maken hem dat verwijt. ‘Met zijn vijven’ beteekent dat hier 5 novellen verzameld zijn. Ze zijn los en vlot verteld, met wat gewilde vlotheid. V. Naveau mist de toepassing van het ‘vingt fois sur le métier...’
| |
Kindervriendjes I en II. - door G. Astaes. - Uitg. Excelsior, Brugge
De niet onbekende Astaes verzamelde in deze twee deeltjes elk vier vertellingen die hij vernam uit den volksmond. Deze zijn meer geschreven voor kinderen maar voor het overige sluiten ze aan bij het overig werk van dezen aangenamen verteller: gezonde stichtelijke volkslectuur. Aartsleelijke penteekeningen, misschien van kinderen maar volstrekt niet voor kinderen, ontsieren den tekst.
| |
Taalschat, ten dienste van hoogere klassen der lagere school, van middelbare scholen en van normaalonderwijs door M. Wyckmans. - Uitg. Excelsior, Brugge.
De schrijfster, leerares aan de Rijksnormaalschool te Brugge, nam als motto: ‘spreekwoorden zijn de wijsbegeerte des volks.’
Zij verdeelt haar werkje in twee hoofddeelen: over de lichaamsdeelen en over de werking dier deelen. Zij neemt vooraan elke les de spreekwoorden en uitdrukkingen op die met het lichaamsdeel (b.v. het oog) of met dezes werking (b.v. zien) in verband staan. Door verscheidene oefeningen brengt zij den leerling daarna tot toepassing der bovengemelde uitdrukkingen. Zonder twijfel een uitstekend middel om niet enkel de taal te leeren maar het taaleigen te snappen.
| |
Hadewijch Visioenen, opnieuw uitgegeven door Dr. J. Van Mierlo pr. S.J. II Inleiding. - Leuvense studien en tekstuitgaven (Vlaamsche Boekenhalle)
De Hadewijch-specialist geeft ons hier een algemeene inleiding waarin gehandeld wordt over de handschriften, de fragmenten en de wijze van uitgave. Daarna komt een bijzondere inleiding op ‘De Visioenen’, van philologisch en literair stand punt uit. Een model inleiding! Het meest interessante voor de oningewijden in streng-wetenschappelijke handschriftstudie, is het hoofdstuk waarin Pater Van Mierlo de samenvatting geeft van Hadewijch's leer. Voor katholieken heeft de bladzijde, gewijd aan het onderzoek der objectieve waarde van de visioenen, een overwegend belang. - We wachten, met ongeduld, naar de beloofde algemeene studie over Hadewijch's geheele leer.
K.E.
| |
Uit de ziel van Kardinaal Newman. - vertaald door J. en Th. Heyrman S.J. - De Vlaamsche Boekenhalle, Leuven.
Wonderschoon. Om te beginnen met de inleiding: een korte levens- | |
| |
schets en karakteristiek van den grooten kardinaal door C.C. Mardindale. S.J. Een boekje vol eenvoud en waarheid over het diepzinnigste en het hoogste dat kennelijk is. In twee deelen verdeeld: Newman asceet en Newman apologeet. Geen betere naam kon het boekje krijgen. Uit het geweldig uitgebreid oeuvre van den grooten Oxford-beweger is hier gezant het allerinnigste, het allerfijnste, datgene wat hem meest direct en warmst uit de ziel is gevloeid. Deze bloemlezing der Paters Heyrman is de weerga van een engelsch bestaand werk, ‘The Spirit of Cardinal Newman.’ Wie Newman nog niet las maakt hier de kennismaking in de allervoordeeligste voorwaarden. En wie dit boek gelezen heeft zal ook al het overige werk willen lezen. We kunnen ‘Uit de ziel van Kardinaal Newman’ niet genoeg aanbevelen.
M.A.
| |
Ontwikkeling der moderne bouwkunst in Holland, - Handboekjes ‘Elck 't beste’. - Wereldbibliotheek 20 bl. tekst 44 foto's. - Ingenaaid fl. 1,25.
De moderne bouwkunst, zegt Berlage in de 20 bl. tekst van deze voordracht gehouden te Parijs, kan getypeerd worden door klare overzichtelijkheid als gevolg van bezonken overweging. Cuypers, die ter schole ging bij Viollet-le-Duc, leerde bouwen naar rationeele beginselen, leidde de vernieuwing in, maar zijn kunstvorm was nog te eclectisch, te overladen aan ornament. Maar onder invloed van dezen meester toonde Holland een grooten ijver voor de vernieuwing. Deze kwam eerst in het typografisch werk, dan in kleinere voorwerpen om daarna aan het meubilair en aan de bouwkunst haar hoogste ontwikkeling te beleven. Allerlei omstandigheden, niet het minst de verstandige bescherming van wege de burgerlijke overheid, liet de jongere school toe hare opvattingen te realiseeren.
Het hollandsch huis wordt eenvoudig, logisch geconstrueerd, met een duidelijk sprekend streven naar het schoone effekt eener harmonische massaverdeeling, en dat beginsel wordt tot het uiterste opgedreven. En door het gebruik van baksteen met al het eigenaardige dat er kan uitgehaald worden, sluit de nieuwere hollandsche bouwkunst aan bij de hollandsche renaissance-kunst der 17de eeuw. Buitenlanders lieten zich heel vleiend uit over Holland en beweerden dat het alleen op dees oogenblik eene nationale moderen bouwkunst bezit. Toch zijn er nog verschillende stroomingen, en zal men nog verschillende fasen moeten doorloopen alvorens men komt tot stabilisatie en traditie.
Een 50-tal platen illustreeren als een film deze uiteenzetting waarin Berlage met fierheid en de bondigheid van een overwinnings-bulletijn, verslag brengt over den strijd en de zegepraal. Al wie belang stelt in het groote cultureel verschijnsel van een nieuwe bouwkunst - en dat deze wél geboren is, zal niemand betwijfelen - zal ook met genoegen dees klaar bezonken betoog lezen; wat ten andere de gedachten en meeningen vrij laat.
J. Hallez.
| |
| |
| |
De Vlaamsche zanger, zesde deel. - Uitg. Van Straelen, Heers (Limburg).
Het zesde nummer van de Vlaamsche Zanger wordt gansch en geheel besteed aan Jaak Opsomer. Wie Jaak Opsomer is weet iedereen en wat hij voor de liederenmuziek in vlaanderen is zet Lambrecht Lambrechts in een inleiding vol gegevens uiteen. Wat we hier niet gaan overschrijven.
Voor den omslag een teekening van Felix Timmermans: Hendrik Van Veldeke zijne gedichten voorlezende aan 't Hof der graven Van Loon.
Warm aanbevolen.
| |
Xaveriana. - Uitgave Minderbroedersstraat, II Leuven.
Acht brochuren liggen hier voor me: F. Xaverius, door Th. Monnen; De Stem der missie, door Theophilus; Negersprookjes, door F. Struyf; Bakongo-vertellingen, door I. Struyf; Oostersche kerken en Westersch apostolaat, door Dr. J. Janssens; Pater Verbiest, door C. Vincken; Mis en missie, door Dr. J. Van Mierlo; Veelbelovend IJsland, door J. De Vreese; Het rijzende tij der kleurlingen, door J. Van Malderen; Hindoeisme en Katholicisme, door R. Vermassen; Baanbrekers in China, door J. Van der Haeben.
Wie deze brochures leest steunt de missies en verrijkt zijn hart en geest te gelijk. 1 fr. per deeltje.
| |
Floris Prins. - De sociaal economische geschiedenis van Belgie. - Uitgeverij Excelsior, Brugge.
E.H. Prins verzamelde en verwerkte de lessen die hij over dit vak gaf tot een geheele sociaal-economische geschiedenis van België. Al is in de jongste handboeken der belgische geschiedenis een streven merkbaar om economische beschouwingen en illustraties hun plaats te gunnen, dit kan niet volstaan nu de sociaal-economische geschiedenis zich allengerhand heeft ontwikkeld tot een zelfstandige wetenschap. En de nood aan een handboek dat schiftte en scheidde het noodzakelijke uit de massa gegevens en uit wat als gekend dient te worden verondersteld, deed zich dus voelen. Best voelde dit gemis de leeraar zelf. Het hoeft geen betoog dat binnen een bestek van 180 bldz. geen stof kan worden verwerkt die op volledigheid bogen mag waar het gaat om een zoo eindeloos uitgestrekt wetenschappelijk terrein. In al zijn schetsmatigheid bezit dit werk dan echter de verdienste ongemeen klaar van uiteenzetting te wezen. Den ingewijde een alleszins betrouwbaren gids durven wij het boek echter niet te noemen omdat allereerst al geen de minste bronnenopgave voorhanden is en geen enkele voetnota. Een handboek dus voor leerlingen, een handleiding voor de eerste schreden op dit nog zoo goed als onbetreden domein.
J.V.
| |
Iets over banken, door Em. Vliebergh. - Vlaamsche Boekenhalle Leuven.
Niet zonder een zekere ontroering neemt men dit boekje ter hand
| |
| |
Het is een der laatste werken van den heiligen professor van Leuven. Hij zal het fluisterend hebben gedicteerd als armen en beenen al lam lagen en ook de stem reeds erbarmelijk begaf. Het is daarom niet een minder degelijk boekje want de geest heeft tot het laatste oogenblik in het kranke lichaam stand gehouden. En de gebruikelijke klaarheid en duidelijkheid zijn er geenszins op verminderd. Hier verneemt de oningewijde van a tot z zoowat het voornaamste over bankwezen. Vanaf datgene wat bedoeld wordt door het woord bank tot aan actueele bizonderheden over banken in den vreemde. En daarom voor vaklui precies niet ongeschikt, want het tractaatje keert terug tot de eerste beginselen die steeds dienen in 't oog gehouden.
J.V.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd