Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1911

[p. 524]

Inhoud van tijdschriften

ONZE KUNST, December 1911. - De tentoonstelling van Oude Kunst te Mechelen. (Arnold Goffin). - Twee nieuw aan het licht gekomen portretten van Frans Hals (Corn. Hofstede de Groot. - Een portret van Judith Leyster (J.O. Kronig). - Joh. B. Smits (S.H. de Roos. - Kunstberichten: uit Amsterdam, Antwerpen, den Haag, enz. - Boeken & Tijdschriften. - Inhoud van het tweede halfjaar 1911. JONG DIETSCHLAND, September 1911. - Uren bewondering voor groote kunstwerken (I. Oorda). Nog nooit heb ik bij 't aanschouwen van Rubens' werk zooveel genot gesmaakt als bij 't lezen van deze studie over onzen genialen schilder. - In Memoriam (J. Eeckhout), dit is wel de stem van een onzer zuiverste dichters. - Naar het Licht (Jos. Simons). - Een Lied van Hadewych (P. Van Mierlo), inderdaad een hoog dichterschap. - Twee Zieleliedjes (J. Gelderman), en goed verzorgde boekbesprekingen (J. Eeckhout). VLAAMSCHE ARBEID, N^r 11, 1911. - De Ster met den Steert (R. Vermandere): een echt Antwerpsch koetsierstooneel ditmaal. - Lof van Antwerpen 1508 (K. van den Oever): vervolg van de in 't vorige nummer ingezette gedichten. - Novalis (P. Kenis): een mooie hulde aan den heerlijken dichter, die langzaam aan weer tot zijn recht komt. Daarbij een eerste proeve van metrische vertaling der Hymnen aan den nacht. - Het zorgelooze Leven (J. Van Berghen), een schets. - De Zwaan, een sonnet van Em Van der Straeten. - Over het Ritme in den Gregoriaanschen zang (L. van der Meeren). - Vlaamsch Leven; de voordracht van Pater de Groot te Antwerpen, met een goede grondgedachte waar 't er op aankomt de frisch-bezielde redenaarsgave van onzen Frans Van Cauwelaert te vergelijken met het oudere slag van Pater de Groot. Maar wat een onbeholpen rhetoriek in deze aanklacht tegen de goedgeschoolde oudere! - Aftakeling der uitgave van het werk van Om. K. De Laey. K. Van den Oever had deze volksuitgave verlangd op een Plantijnsch papiertje en liefst dan nog gebonden in kalfsvel; en het slot van dit vonnis luidt voorbeeldig aesthetisch: ‘Als ik dat “keurboek” bezie, gevoel ik als een hondsche braaklust.’ Ook wil K. Van den Oever beduiden dat de ‘misselijkheid van zijn hersens’ aan deze uitgave ligt. Dit zal wel een latius hos wezen. DE BEWEGING, Nov. 1911. - Van Kist tot Daalberg (J. Koopmans), vooral over Daalberg zelf, den dolleman van zijn eeuw. - Gedichten (J.B. Born). - Van 1001 Nacht (T.J. De Boer): De zedeleer wordt eruitgehaald, met dit als eerste wet: ‘Vertrouw de menschen niet te veel, want ze zijn allen valsch. Ge verkeert met hen als in een smidse: brandt het vuur u niet, dan bijt u toch de rook’. - Revolutionaire Stroomingen in de opvoedkunde van het jonge Duitschland (C. De Vooys), ditmaal over Berthold Otto.

[p. 525]

- Verzen van J.C. Bloem, J. De Stoppelaar, en P. Verbruggen. - Aan de Grenzen der Economie (Is. P. De Vooys): recensie over nieuwe boeken. - Boeken, Menschen en Stroomingen (A. Verwey) over Dr Schoenmaekers' Christosophie.

- Dec. 1911. - Kunst en Gemeenschap (H.P. Berlage), een opstel vol flink-wijsgeerigen kunstzin. - Milton: het Paradijs Verloren, voortzetting van Gutteling's vertaling door Alb. Verwey. - Van Kist tot Daalberg (J. Koopmans). - Verzen van H. Labberton-Drabbe. - Aan de Grenzen der Ekonomie (Is. P. De Vooys), o.a. over het boek van dichter N. Van Suchtelen: ‘De waarde als psychisch verschijnsel’, waarmee hij dit jaar tot Dr. in de Staatswetenschappen promoveerde. - Politieke Feiten en Richtingen (G. Benger) o.a. over de huidige oorlogs- en vredeskansen. - Boeken, Menschen en Stroomingen (A. Verwey) over de Verzen van A. Roland Holst, en over Dr. Bavink's ‘Modernisme en Orthodoxie’.

DE NIEUWE GIDS, November 1911. - Nero en Agrippina (H. Van der Wal), drama in drie bedrijven; veel goeds, maar weinig verrassing in de karakterontwikkeling, allicht omdat de personnages té traditioneel zijn voorgesteld. - De Post van den Helicon (H. van Leeuwen), een studie over Kinker, die veel nieuws brengt. - Uit mijn Dagboek (Fr. Erens), over den dood van zijn papegaai, prachtig, - Nieuwe Beginselen voor Muziek bij Tooneelwerk (P. Spaan). - Psammaticus Filologus (P. Van Moerkerken) de bekende geiten- en kinderen-historie, guitig verteld. - Verzen van Mien Vermeulen-Duinker, van Victor E. Van Vriesland, van Jos. Cohen, van J.H. Leopold. - Henry David Thoreau (D^r E.D. Baumann), de wijsgeer, dien men gerust een tweeden Emerson kan heeten. - De bedroefde Mefisto (L. Carbin), een zorgzaam gekoesterde schets. - Literaire Kroniek (W. Kloos), lofrede op Van Deyssel's ‘Uit het Leven van Frank Rozelaar’. - Philosophische Kroniek (M.G. Grashuis), over het pragmatisme van W.-James. - Staatkundige Kroniek; Buitenlandsch Staatkundig Overzicht (Chr. Nuys). - Boekbeoordeelingen (Aletrino).

- December 1911. - Nero en Agrippina (H. Van der Wal). - Reïncarnatie en Karma (A.E. Thierens), een lang artikel van den theosophischen schrijver. - Peer Gynt (Edm. Visser) Met Peer Gynt heeft ons Ibsen gegeven den universeelen fantast. - Wodan en Loke (J.B. Schepers), weer een fragment uit het epos van de Lage Landen. Ditmaal wordt ons meegedeeld, dat het geheel een gedicht is in 24 zangen, geschreven tusschen 1902 en 1906. Nu krijgen we den 5ⁿ zang: ‘De groote Slag’, den 6ⁿ: ‘Rust en Onrust’, en den 7ⁿ: ‘De groote Strijd’. - Verzen van J. Reddingius. - Literaire Kroniek (W. Kloos): nog eens over Adriaan Van Oordt, die het overigens wel verdient. - Philosophische Kroniek (M.G.J. Grashuis), naar aanleiding van ‘Over het Bewustzijn’ door D^r E.J. Wynaendts-Francken. - Staatkundige Kroniek (M.). - Buitenlandsch Staatkundig Overzicht (Chr. Nuys): Over China. - Buitenlandsche Literatuur (P.N. Van Eyck), de degelijke dichter-criticus is nu aan zijn n^r X; Walter Pater ditmaal, de beroemde Engelsche schrijver.

DE VLAAMSCHE GIDS, Nov-Dec. 1911. - Onze Kunstenaars en ons Volk (Pol de Mont): zijn kranige rede, uitgesproken op Vlaanderens Kunstdag te Gent. - Tropendroom (Em. Vander

[p. 526]

der Straeten) het ‘Zuiderkruis’ waardig. - Schetsen van Edmond Verstraeten en van Ellen Corr. - Verzen van Pol de Mont en van Jan van Zele. - Pen en Borstel (H. Coopman Thzn.), voordracht gehouden in het Modern Museum, Tentoonstelling van den Kunstkring ‘Doe stil voort’. - Brussel-Zeehaven (A. Matton): een economische studie. - Duitsche Letteren (Fr. Delvaen). - Fransche Letteren (L. Van Riel).

BIEKORF, n^rs 19, 20, 21 en 22. - De Cistercienzer Hervorming (M.E.). - Verzen van Biekens, Van Veerderghem, Noorderwacht, Caes. Gezelle, enz. - Rininghels en Hervehals (H. Pottmeyer). - Naar Denemarken (A. Coussens). - Plaatsnamen (A. Dassonville). VOLKSKUNDE, 11-12, 1911. - Over Begrafenissen in de XVI^e eeuw (Fr. De Ridder). - Oude Kempische Liederen (Th. Peeters) met muziek. - Spreekwoorden, Zegswoorden en Uitdrukkingen op Volksgeloof berustend (A. De Cock). - Iets over den Pastoor van Lapscheure (Dr. Jos. Gillet). - De Macht der Kinderlijke Onschuld in de Sagenwereld. (A. De Cock). - Onnoozel-Kinderen dag. - Vragen en Aanteekeningen. ONS GELOOF. - De ritueele Moord bij de Joden (F. Henry). - Apologetische Uitleg van den Mechelschen Catechismus (F. Drijvers). - De Italo-Grieken (Dr. H. De Vis). - De Zusterkens van Maria-Hemelvaart (Pr. Tayaerts). DE KATHOLIEK, December 1911. - Christina van Zweden 1626-1689 (M.S.), slot van de merkwaardige studie over de katholiek geworden koningin van Zweden. - Over rhytmisch proza in Literatuur en Liturgie (G. van Poppel): zeer eigenaardig en steunende op veel opzoekingen. - Protestantsche Martelaars (Th. Goossens, pr.), tijdens de opkomst van het protestantisme in Nederland. - Spanje (J.M.J. Keuller), een economische studie. - Bi Tslaepent Jesu-kindekijn en Een Droomgezicht, verzen van G. Jonckbloet. - Wijding (Constant Eeckels). - Letterkundige Kroniek (B. Molkenboer en Lud. Daniëls) over ‘de Hemelsche Altaarwacht’ van W. Smulders, ‘Het gevoel in Taal- en Woordkunst’ van Dr. Jac. van Ginneken. DE NATUUR, 15 November 1911. - Wrijvingsverschijnselen bij groote omtreksnelheden en eenige practische toepassingen daarvan (M. Van der Boon). - De Bietsuikerfabricage (D. Bieselaar). - Over electrische zuivering van de lucht (D^r A. Snijders), nam. over ‘ozonventilators’ door Siemens en Halske in den handel gebracht. - Over Grutto's (J. Daalder), een in onze streken zeldzame vogelsoort. - Veen (G. Mulder), flink opgezette studie, met de voorafgaande bepaling dat men Veen noemt ‘iedere streek waar de turfmassa zich in haar natuurlijken toestand bevindt.’ - De monochromatische verlichting bij den mikroskoop (D^r R. Rykens). - Boschbrand (P. Kok). ELZEVIER'S GEILLUSTREERD MAANDSCHRIFT, November 1911. - Hendrik Luyten (P. de Mont): met een plaat van zijn zelfportret, van zijn ‘Vergadering van de Stakers’, ‘Slachtoffers der Zee’, ‘Nettenboetsters’, ‘Aardappels rooien’, ‘Avondgeluiden’, ‘Na Regen’, ‘Sonata’. - Iets over Oud-Parijs (E.J. Bomli): merkwaardig om tekst en platen.

[p. 527]

- David Edström (Jan Bruna): een der groote beeldhouwers uit de bloeiende Zweedsche school, de schepper van een sprekenden van Eeden-kop. - Japansche kleurendrukkers in het Rijks-Ethnographisch Museum te Leiden (D^r M.W. De Visser). - De Vliegende Man (K. Van de Woestijne): verzen. - Boekbespreking

- December 1911. - Carel Fabritius (Aty Brunt): een minder bekend 17^e eeuwsch schilder, die vooral flinke koppen teekende. - Eenige twintigst-eeuwsche Fransche Teekenaars (Corn. Veth): met meesterstukken van caricaturen. - Technieken en Ornamenten van Indiaansche en Indische Vlechtkunst (J.E. Jasper). - Vervolg van Karel Van de Woestijne's Vliegende Man. - In Retraite (Jurriaan Zoetmulder): slot van den roman; wij komen weleens terug op dezen merkwaardigen arbeid. - Kracht naar kruis (J. Everts): René de Clercq zal van zulk een literairen dienst liever gespaard blijven. - Boekennieuws (H.R.): over ‘Twee Vrouwen’ door Ellen, ‘Ver van de Menschen’ door Jos. Cohen, en ‘Geschiedenis van het Onderwijs in Nederland’ door D^r M. Schoengen. - Johan Braakensiek's Jubileum: de befaamde teekenaar sedert 25 jaar in den Groenen.

VAN ONZEN TIJD, 12^e jrg., n^r 7, 8, 9, 10. - Waarlijk men zou wenschen van onzen tijd te zijn alleen maar om ‘Van onzen tijd’ te lezen en te bekijken. Weeral elc wat wils van kunst- en wetenschapsgenot: Zoo beschrijft Haslinghuis ‘hoe de duivel er op het middeleeuwsche tooneel uit zag’; Aug. Van Cauwelaert zingt innig zacht zijn ‘Simpele Liedjes’, Marie Gysen vertelt op haar Brabantsch van ‘Zusters’, Th. Bensdorp philosofeert over de ‘domheid der natuur’, Ed. Brom verhaalt van het ‘Andreas-Hofer-spel te Meran’; Toussaint van Boelare onderzoekt haarfijn de ‘vertooningen van Maria's Leven’ te Halle; maar vergeet hij niet dat de dichter met ‘zij is niet daar’ zinspeelt op den Evangelietekst bij Christus'graf: ‘non est hic’? - Maria Viola recenseert met hartelust Stijn Streuvels' Kerstekind en zijn Reinaert De Vos, M^r Van Gorkom wijdt zijn zorgzame pen aan Retté's ‘Pelgrimstocht naar Lourdes’, Alb. Steenhoff-Smulders zet haar fijne vertaling voort van ‘De Tragedie eener Koningin’ enz. - Aan geen enkel Hollandsch tijdschrift wenschen we zoo hartelijk welkom in Vlaanderen als aan ‘Van onzen tijd’. DE LELIE, December 1911. Een juweel van een Kerstnummer. - De Liturgie van Kerstmis (D. Franco de Wyels), met platen naar Gherardo delle Notti, Ribera, Vlastimil Hoffmann Joost Van Cleef den Ouden, W. Telmayer, Rembrandt, den meester van Moulins, den meester van Flémalle. - Sprookje (F. Rutten). - Kunstnaaldwerk (Ida Van Emstede-Winkler): patronen uit lijnen en takken. - Over sociale Opvoeding (H.L.). - Kerstkindjens Tranen (Fr, Berthold). - Kerstsproke (Alb. Steenhoff-Smulders), een heerlijk prozagedicht. - Gloria in excelcis Deo, een sonnet van K. Van den Oever. - Vrede op Aarde: vertaald uit Adolf Schmidthenner. - Oud-Engelsche Kerstfeesten (B. Cliffon). ST. LUCAS, September 1911. - Over Kansels (E.G.), met platen van prachtige typische stukken: die van Roucourt, die van de St. Pieterskerk te Avignon, die van St. Paulus te Oostende, die van St. Jacobskerk te Luik. - Een mooi L.V.-Beeld

[p. 528]

(Egée): de Maagd van 's Gravenbrakel uit het begin van de 16^e eeuw. - Een Kamerzoldering uit de XIII^e eeuw (Egée): de gothische kamerzoldering in het museum Schnütgen te Keulen. - De Bevloering der Abdijkerk van Rolduc (Dr. W. Goossens), vol prachtige mozaïek-medaillons. - Varia.

VERSLAGEN EN MEDEDEELINGEN DER KONINKLIJKE VLAAMSCHE ACADEMIE, October 1911. - Verslag over de Feestvergadering: Feestviering van het 25-jarig bestaan der Academie, met als glanspunt daarin de rede van Prof. W. De Vreese over ‘De Roeping der Academie’. - Kleine Verscheidenheden (Edw. Gailliard): over het woord: ‘paertcoen’. - Lezing door Prof. J. Mansion ‘De aanwijzende voornaamwoorden in de Germaansche Talen’. DE LEVENDE NATUUR, n^r 16. - Over Paddestoelen (J.P. Thijssen): o.a. den heksenkring van Tricholoma nudum. Natuurstudie en Tuinkunst (Geertr. Carelsen). - Over de Flora der Middellandsche Zeekust (Dr. A. Blaauw). - De Klever-Invasie (H.H. Pijnappel). Alle bijdragen met goede platen versierd. STIMMEN AUS MARIA-LAACH, 10^r Heft. - Jos. Knabenbauer: een necrologie van den beroemden pater. - Wissenschaft und Uebernatur (St. von Dunin-Borkowski): ‘Ob uns nun Gott Mitteilungen und Zeugnisse wirklich gegeben hat, ist eine Tatsachenfrage und auf geschichtlichen Weg zu entscheiden.’ - Ein historischer Fund in der kaiserlichen Universitätsbibliothek von Tokio (Jos. Dahlmann): over de werking der Jezuïeten in het Japan der 16^e eeuw. - Wandlungen in der volkswirtschaftlichen Organisation (H. Pesch). - Die deutsche Literatur und die Juden (Jac. Overmans), als 't ware een aanvulling op het bekende boek van Werner Sombart ‘Die Juden u. das Wirtschaftsleben’. - Rezensionen o.a. de nieuwe uitgave van Pater Baumgartner's ‘Goethe’.