Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1909

Inhoud van tijdschriften

Onze kunst, October 1909.

ONZE KUNST, October 1909. - Thomas Hendricksz. de Keyser (Vervolg en slot) (J.O. Kronig). - Maurits Blieck (Georges Eekhoud). - Hollandsche Kunstnijverheid in den vreemde (R.W.P. de Vries Jr). - Kunstberichten uit Amsterdam, enz. - Boeken en Tijdschriften. - Van dezen jaargang af verschijnt een genummerde Prachtuitgave à frs 50. - pér jaargang. Nadere inlichtingen verstrekken de uitgevers.

Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie, Juni 1909.

VERSLAGEN EN MEDEDEELINGEN DER KONINKLIJKE VLAAMSCHE ACADEMIE, Juni 1909. - Verslag der jaarlijksche plechtige vergadering. - Over de benamingen onzer taal, inzonderheid over Nederlandsch (Dr. W. DeVreese), weerom zeer merkwaardig, bijna hyper-geleerd. - De prins van Oranje te Antwerpen in October 1830 (Dr. P.J. Blok): die enkele dagen stellen de persoonlijkheid van den prins in 't volle licht. Hij genoot heel wat meer sympathie dan prins Frederik. ‘Beminnelijk, welwillend, man van smaak en goede vormen, ridderlijk, dapper is Nederlands tweede koning uit het Huis van Oranje geweest, maar een krachtige persoonlijkheid, een zelfstandig regent zooals zijn vader was hij niet.’ - Verslag der Juni-vergadering. - Kleine verscheidenheden: ‘Wapeldrinken’ (Edw. Gailliard). - Iets over den dynamischen Klemtoon (Am. Joos) de kracht van uitspraak, in tegenstelling met de toonhoogte. Een grondige studie, dienstig voor alwie goed lezen wil.

- Juli 1909. - Verslag der Juli-vergadering. - Lijkrede uitgesproken bij de lijkplechtigheid van Ridder Adriaan de Corswarem (Prof. Mr. Paul Bellefroid. - De Sage van den te gast genooden Doode (A. De Cock) ‘Dat vertelselthema is in heel Europa verbreid: de uitnoodiging, schier altijd tot een doodshoofd of een gehangene gericht, gebeurt meestal uit spotternij en wordt dan ook doorgaans met den dood gestraft.’ - Nieuw Ontwerp van reglement.

- Augustus 1908. - Verslag der Augustus-vergadering. - Kleine verscheidenheden: ‘Uyt den hoeck soeken’ (Edw. Gailliard). - Dr. Snellaert herdacht (Jul. Obrie), opgewarmd. - Iets over den muzikalen zinstoon (Am. Joos). Ditmaal de toonhoogte. Even merkwaardig als de studie in 't Juni-n^r. - Lijst der uitgeschreven prijsvragen. - Kleine verscheidenheden: ‘Geruchtsboede’, ‘Heydissche’ en ‘Hydigsche’, ‘Godomi’.

Biekorf, 14. 1909.

BIEKORF, 14. 1909. - Plaatsnamen (Adzo) de belangrijke reeks wordt immer voortgezet. - Bij Schemering (O.K. De Laey), weet iets echts van hem. - Engelschen (A. Coussens).

[p. 289]

- 15. 1909. - Groenigheid (Dr. Lauwers) ‘De wereld zit vol wonderen’, ook Lauwer's taal is een wonder. - De Vrede bij de Saalfranken en de Vlamingen (J.V.).

- 16. 1909. - Artist (P.H. Eykens), een goede zet in dit vertelsel: ‘Weg was de wufte belofte, maar geboren het nieuwe ooft’. - Eigen- en Ambachtsnamen (Aug. van Speybrouck).

Jong Dietschland, Oogst-n^r.

JONG DIETSCHLAND, Oogst-n^r. - Heel 't n^r wordt ingenomen door de prachtstudie van Oorda over Rodenbach. Het schoonste stuk lyrische kritiek dat we in Vlaanderen bezitten. Niet iedereen zal instemmen met al wat hier over den heerlijken Berten gezegd en gezongen wordt. Voor mij zelf is het schoonste letterkundig werk van Rodenbach, Oorda-Zeemeeuwe te hebben geschapen.

- September n^r - Uren bewondering voor groote kunstwerken; Vondel's Samson. N^r 10 van die schoone studiereeks, door een talentvol onbekende, die toch wel te raden valt; naast enkele verkeerdheden, die op een kritische onderschatting als drama neerkomen, weer veel juistheid en veel zeggingskracht. - Minderbeduidende verzen, - Eenige wenken over schoonheidsleer: nogal veel studie, maar weinig logisch en nog minder zelfstandig verwerkt. Voor 't Nederlandsch werden de bijzondersten vergeten; Pierson (Prolegomena over Aesthetiek,) Bolland (Aesthetische Geestelijkheid) en vooral de talrijke verspreide artikelen van J. Alberdingk Thijm. - Goed Boekennieuws en tijdschriftenoverzicht.

Sint Lucas, (N^r 10) April 1909.

SINT LUCAS, (N^r 10) April 1909. - Beeldenleer (vervolg, C.F.X. Smits). - De bouwkunst in vroeger tijd (J. Van Gils): een studie van oude Nederlandsche kerkgebouwen. - Oude gewestelijke bouwwijze (Egée, naar aanleiding van twee herstellingen van burgerswoningen in Nederland. - Uit Amstelland (J.C. Van der Loos). - Een hengel, schets en beschrijving. - Varia: Vooroordeelen (pennetwist met de ‘Métropole’ van Antwerpen, over ‘la Gothification’); Koorzetels; De oorsprong en kenmerken van de Sint-Lucasscholen.

- (N^r 11) Mei 1909. - Schoolgebouwen in Zwitserland (Iris). - De Beuroner Kunstschool (M.C. Nieuwbarn, O.P.). - Varia: Muurschilderingen in de hoofdkerk te Antwerpen; De terugkeer tot de vaderlandsche kunst in Rusland.

- (N^r 12) Juni 1909. - Christelijke kunst (de Wouters de Bouchout), te vergelijken met de studie ‘Over Th. Molkenboer’ in D.W. en B., n^r 4, 1909. - De Zoldering (Jan Sluyt) zeer eigenaardige, soms wat duistere beschouwingen. - Groote torens in Nederland (C. Keulers M.S.C.), te betreuren is het dat niet meer afbeeldingen der beschrevene torens den lezer aangeboden worden. Deze leerzame studie is in verband met het artikel van J. Van Gils, in n^r 10, waarvan het vervolg achterwege blijft! - Boerenhuizen in Nederland (Egée).

Volkskunde, Aflevering 7-9, 1909.

VOLKSKUNDE, Aflevering 7-9, 1909. - Nederlandsche Sprookjes uit de 17^e en het begin der 18^e eeuw (Dr Boekenoogen). - Palmzondag, te Hougaerde (J. Niederer). - Witten Donderdag, te Rupelmonde (Lod. Scheltjens). - Spreekwoorden, zegswijzen en uitdrukkingen op volksgeloof berustend (A. De Cock). - Geparodieerde Sermoenen (A. De Cock). - Historische Kinderrijmpjes (A. De Cock). Spreekwoorden en zegswijzen over de vrouwen, de Liefde en het Huwelijk (A. De Cock).

[p. 290]

De Vlaamsche gids, Juli-Augustus 1909.

DE VLAAMSCHE GIDS, Juli-Augustus 1909. - De Toekomst van Zuid-Afrika in den strijd tegen de Engelsche invloeden (P. Fredericq): Er is gevaar, maar de Boeren zullen 't wel overwinnen. - Schoonheid (J.M.). - Lentebrief, Zomerdelirium (twee stukjes van A. De Ridder). - Balder's Dood (Dr Eug. van Oye): een dramatisch gedicht in drie bedrijven. - Gifslangen (L. Fredericq): een dierkundige studie - Onderaardsche gevangenissen en burgverliezen (A. van Verveke. - George Meredith (L. van Riel): een letterkundig doodsbericht. - Duitse Letteren (O. van Doorsselaer). - Engelse Letteren (M. Basse).

- September-October - De Strijd voor een Vlaamsche Hooger Onderwijs (Jul. Hoste). - De Heidens of Tsiganen (J. Vercoullie. - Giosue Carducci (J.M.): met een vertaling van zijn ‘A Satana’. - Fransche Letteren (L. van Riel).

De gids, Augustus 1909.

DE GIDS, Augustus 1909. - Het Russische Volksepos (Dr. N. van Wyck): over de nieuwste theorieën die sedert Alfr. Rambaud's boek: ‘La Russie épique’ haar weg hebben gemaakt. - Van de Friezen van Groot-Friesland (R. Tutein Nolthenius): aan de hand van H. Poelman's Geschiedenis van den handel van Noord-Nederland gedurende het Merovingische en Karolingische tijdperk. - Belle van Zuylen en Constant d'Hermenchis (Mr. W. de Beaufort): voor 't Nederland van de 18^e eeuw is die briefwisseling merkwaardig. - Eene historisch-materialistische verklaring van het ontstaan des Christendoms (Dr. G. van den Bergh van Eysinga): naar aanleiding van Karl Kautsky's Der Ursprung des Christentums. - Wetenschappelijke Paedagogiek (R. Casimir): bespreking van Gunning's Verzamelde paedagogische opstellen. - Om en in Boissevains interpretatie van Bhagawad-Gîtâ (Dr. H.G. van der Waals). - ‘De oude Geschiedenis’ (L. Buckmam): een schetsje. - Verzen van Nieuwenhuys en Gresshoff. - Aan het schrijven van mijn boek (Prof. Quack): een brok autobiografie - Dramatisch overzicht (J. van Hall): zaakrijke bespreking van A. Thalasso's ‘Le Théâtre libre’.

- September 1909. - Herinneringen aan Hellas (J. Vürtheim) een prettig klassiek philoloog. - De Nederlandsch-Indische inboorlingen-politiek (Prof. L. Van den Berg), daarin iets voor dezen die smalen op dat kleine Nederlandsch taaltje: ‘(In Oost-Indië) neemt de zucht tot het aanleeren van onze taal steeds grootere verhoudingen aan, met de niet verholen bedoeling die de plaats te doen innemen, welke thans nog het Maleisch inneemt als hulptaal voor het verkeer tusschen Westerlingen en Oosterlingen en voor dat tusschen Oosterlingen van verschillend taalgebied onderling. Vele Inlanders willen zelfs verder gaan, en het Nederlandsch in de plaats stellen van hunne eigene volkstaal, althans voor de hoogere intellectueele gedachtenwisseling en wel op grond van het feit dat de volkstalen van den Indischen Archipel toch een algeheele transformatie behoeven, willen zij als voertuig kunnen dienen voor hetgeen in onzen tijd de beschaving medebrengt. ‘- De Zoon (Dorothee Buys), en waarom geen dochter, zoo'n lieveling? - Uit mijn Reisdagboek (Fr. Erens) weer kostelijke bladzijden, thans over Parijs, van dien zoo persoonlijken denker en kunstgenieter. - Zedelijke Opvoeding en haar grondslag (A. Thierens) een relaas over 't eerste Congres voor zedelijke opvoeding, gehouden te Londen in September 1908. - Journalistenwerk in blijvenden vorm (J. de Meester) o.a. ongunstig over Plasschaert's ‘XIX^e eeuwsche Hollandsche

[p. 291]

Schilderkunst.’ - Een bekroond geschrift over Belastingen op het inkomen (Treub) een boel bezwaren tegen Jules Ingenbleek's ‘Impôts directs et indirects sur le revenu’ door de Koninklijke Academie van Belgie bekroond. - Buitenlandsche Letterkunde (J.N. Van Hall) over den Duitschen dichter Rilke. - Muzikaal Overzicht (Viotta). - Buitenlandsch politiek Overzicht.

De nieuwe gids. Augustus 1909.

DE NIEUWE GIDS. Augustus 1909. - De Boomen (Stijn Streuvels) het leven en de dood van de twaalf Ruischaards, een echte tragedie. - Uit mijn Reisdagboek (F. Erens), hieris 't Bayonne, Biarritz, Betharram, Pau. - Vervolg der wonderlijke avonturen van Zebedeus (Jac. van Looy), zoo heroisch individualistisch als ooit Van Deyssel. - Over Albrecht Rodenbach (A. de Ridder), goede documenteering. - Buitenlandsch staatkundig Overzicht. - Staatkundige Kroniek. - Literaire Kroniek. - Boekennieuws.

- September. - Het feest (Dr. Juris), de oude pas gestorven de Koo handhaaft in dit posthume tooneelspel volkomen zijn faam van ‘De Candidatuur van Bommel’. - Adolphe Resté (F. Erens), goed, maar niet zoo diep als Erens gewoonlijk gaat. - Zomernacht (P. Boutens), een erg bewerkt vers. - Vervolg van de wonderlijke avonturen van Zebedeus (Jac. van Looy). - Verzen van Hein Boeken, voor de liefhebbers. - Buitenlandsch staatkundig Overzicht (Nuys). - Staatkundige Kroniek. - Literaire Kroniek (W. Kloos), Wiselius wordt uit de vergetelheid gehaald en Van Hulsen geprezen.

De katholiek. Juli 1909.

DE KATHOLIEK. Juli 1909. - Een nieuwe Poëtiek (B.H. Molkenboer), uitstekend gedacht en geschreven. - Een der weinige (L. Lommers), een lofartikel over René de Clercq, maar wat heeft de schrijver veel te leeren van Molkenboer! - Het Regeeringssysteem van Willem van Holland en zijne beoordeeling (Dr. J. Sassen), een schoon stuk geschiedenis rondom dien eenigen Nederlandschen Roomsch-Koning. - De Vleermuizen in Limburg (Jos. Cremers), misschien wat al te speciaal voor een algemeen tijdschrift als dit. - Hedendaagsche Apologie II.

- Augustus-September. - Tennyson's eeuwfeest (M.P. Reymer), een studie dien edelen mensch en dichter waardig. - Een nieuwe Poëtiek II (B. Molkenboer), vooral deze tweede helft is puik. - Het vraagstuk der menschelijke zekerheid (Dr. J. Van Beurden), nog altijd het Ermers-Van Beurden geschil. - Prinses Wilhelmina, de Betovergrootmoeder onzer Koningin (M.S.), vrouw van den laatsten stadhouder, zuster van den Pruisischen Koning, nicht van den ouden Frits. - Latijnsche en Nederlandsche verzen. - Over Bijbel en Bijbelkunde VI. - Letterkundige Kroniek XIV. - Sociologisch Overzicht V. - Voor het geestelijk Leven III.

De beweging, Aug. 1909.

DE BEWEGING, Aug. 1909. - Alfr. Messel (H. Berlage): over den onlangs gestorven Duitschen bouwkundige - Victor Hugo's Jeugdlyriek (M. Uyldert): Nieuwe, maar vreemde meeningen. Zoo zou b.v. ‘Les Orientales’ niets anders zijn dan een bedekte verheerlijking van Napoleon! - Daar is een woudlied (Nine van der Schaaf): nederig beken ik de schoonheid van deze poëzie niet te voelen- - Dichterschap en Werkelijkheid (Alb. Verwey): een schoone kunst-medidatie. - Verzen van Jan Prins en van Alex. Gutteling. - Daniel Heinsius (J. Koopman): zoo vordert de reeks flinke studiën over onze ouderen. - Verschillende Vertalingen (Alb. Verwey): Bekende verzen uit den vreemde in 't Nederlandsch overgebracht. - Boekbeoordeelingen.

[p. 292]

- Sept. 1909. - De Filosofievan Henri Bergson (J.T. De Boer): Een zooveel mogelijk gecondenseerde beschouwing over de zeer persoonlijke opvattingen van den beroemden wijsgeer. - De Legende van Eludoor (Aart van de Leeuw): weer een poging om de romantiek te herstellen, maar 'k lies liever de balladen van den ouden Bilderdijk. - Het verborgen Licht (Alb. Verwey): een bezoek aan Rembrandt te Stockholm. - Daniël Heintius (J. Koopmans). - Verzen (Nico Van Suchelen): is een dichter in verzen zoowel als in proza. Het Klerikale Gevaar (J.W. Gerhard): Nog liever zoo'n artikel dan 't krantengeklets over de Kuyper-Lehman-Westmeier-zaak. - Avondzang (Is. De Vooys). - Politieke Gesprekken (G.A.N. Burger).

Studiën, deel 72, afl. 1.

STUDIËN, deel 72, afl. 1. - Christen en Wijsgeer bij Origenes (G.J.J. Lauwerens): de manier waarop Harnack en Bolland de zienswijze van Origenes, met betrekking tot de Evangelieverhalen, vaststellen, is wel wat oppervlakkig. Wie het verband der geciteerde plaatsen nagaat komt tot eene mildere beoordeeling van den grooten Alexandrijn. - Nieuwe Strafrechtwetenschap (Fr. Tummers): vervolg. Reeks van beschouwingen die duidelijk maken dat men op deterministischen grondslag geen strafrecht kan opbouwen. De zoogezegde ‘behandeling’ die als surrogaat voor het strafrecht moet dienst doen, staat gelijk met het ontkennen van de persoonlijkheid en veronderstelt de rechteloosheid van den eenling ten overstaan van de staatsgemeenschap. - Ontdekkingsgeschiedenis der Zuidpool (C. Wessels): Overzicht van de Hollandsche, Fransche en Engelsche ontdekkingstochten. Aantrekkelijk om de zeemanswaagstukken en wederwaardigheden en ook wel om de wetenschappelijke resultaten door die tochten bereikt. - Vrouwenkiesrecht (Ch. Raaymakers): Schrijvers conclusie komt hierop neer: waar het normale d.i. het organisch kiesrecht in voege is, moet de vrouw wel van het politieke doch niet van het sociaal kiesrecht verstoken blijven. - Uit de Pers. - Mededeelingen.