Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 1908

[p. 378]

Inhoud van tijdschriften

ONZE KUNST, April 1908. - Adriaen Brouwer en de ontwikkeling zijner kunst (Slot) (F. Schmidt-Degener). - Matthijs Maris (G.H. Marius). - Een onbekende Jordaens (Dr. A. Bredius). - Kunstberichten uit Amsterdam, uit Antwerpen, uit Brussel, uit Parijs, uit Rotterdam enz. - Boeken en Tijdschriften.

IRIS, Maart 1908. - Brieven aan eene vriendin (M. Metz-Koning): 2^e brief. ‘De tijd is daar, dat allen hun kruis áf zullen werpen, om te grijpen naar de zoete vruchten van den levensboom, gelijk onze wijze eerste moeder Eva deed.’ Jammer dat de Sinaï niet in Holland ligt! - Huwelijksbezoek: Limburger verzen van Lamb. Lambrechts. - E. Claus (G. Ceunis) inzonderheid over Zomerschijn, de IJsvogels, een zonnige Dag, een Avond. - Schuilen voor den regen (Fr. Leonhard): ernstig werk, zooals altijd van dezen gewetensvollen novellist. - Verzen (J. Lefevre). - De Kunst van Gab. d'Annunzio uit psychiatrisch oogpunt beschouwd (Scipio Sighele): d'Annunzio wil voor den Ubermensch de willekeur, het voorrecht, de almacht, ‘hij wil dat hij zou ontlast worden van het juk der algemeene wet, die slechts goed is voor de nederigen en de middelmatigen.’ - Luiende Klokken, verzen van Daan van der Zee. - De Oogen (André De Ridder): novelle, kunst genoeg, maar lang niet gezond. - Kunst en Leven.

DE GIDS, Maart 1908. - Een huis vol menschen: Verhaal uit het Parijsche leven (C. en M. Scharten-Antinck) 3^e deel van den merkwaardigen roman. - Verzen (H. Lapidoth Swarth): veel schoons weeral. - Russische indrukken (Dr. N. Van Wijck): ideeën over het politieke, sociale en intellectueele Rusland, van iemand die 't meermalen van dichtbij heeft gezien. - Antieke Opschriften (Dr. J. Vürtheim): ‘Thans is er bouwstof, waarmede de weg kan worden hersteld over welken eenmaal de Helleensche cultuur naar het Westen kwam en zóo eerst de grondslag slag onzer beschaving werd.’ - Dramatisch Overzicht (Mr. J. Van Hall): weinig goeds over ‘IJsbrand’ en ‘het beloofde Land’ van Van Eeden. - De nieuwe vertaling van Dante: een complimenteerend woord van J. Salverda de Grave aan Rensburg. - Muzikaal Overzicht (H. Viotta): Het Hoftheater te Weimar en zijn verleden - Beethoven en zijn Egmont - muziek - Fransche melodrama's. - Bedreigde Schoonheid (J. Veth): tegen de moderne ikonoklasten van oude gebouwen. - Parlementaire Kroniek. - Buitenlandsch Overzicht.

ONZE EEUW, Maart 1908. - Ida Westerman (Ger. van Eckeren): we beginnen wezenlijk in Ida veel belang te stellen. - Crisis-bespiegeling (Mr Plemp van Duiveland: over de jongste politieke geschiedenis van Holland. - De Beteekenis van de tweede Vredesconferentie (Jhr. J. den Beer Poortugael): ze wordt een belangrijk stuk wereldhistorie genoemd. - Ellen Key (Prof. B.

[p. 379]

Vander Wijck): leven en werk van deze Noorsche emancipatieprofetes. - Bestrijding van Woeker in Indië (Mr J.C. Kielstra). - Verzen van Edw. Koster. - Onze Leestafel.

STUDIËN, Deel 69, Afl. 2. - I. Waar begint de Dag? (F. de Bruyn): Aanschouwelijke studie over tijdrekening. - II. Een systeem waar de feiten niet in passen (H. Bolsius): dat nl. van Dr Borst, betreffende de genezingen te Lourdes. - III. Honderd jaar stoomvaart (C. Wessels): geschiedkundig overzicht van begin en ontwikkeling der stoomvaart. - IV. Wrijvingen tusschen Oostenrijk en Hongarije. De ‘Ausgleich’ III (K.J. Derks): een kijk in den huidigen toestand. - V. Het voorspel der Katholieke Hervorming in Italië (J. Daniels): naar aanleiding van Pastor's Geschichte der Päpste IV, Adrian VI und Klemens VII, Freiburg 1907. - VI. Modernistische Wijsbegeerte en Godsdienst (J.F. de Groot): Vgl. D.W. & B. 1908 n^r 1 en 2. - VII. De ‘Pavo’. Eene satyre op het eerste Concilie van Lyon (W. Mulder). - VIII. Uit de Pers.

DE BEWEGING, Maart 1908. - Amanië en Brodo (Nine van der Schaaf) II: vervolg van den verbeelding-rijken, goedgeschreven roman. - Sociologie in Dicht en Ondicht (Th. van Ameide): kwaadgemutste bespreking van Van Eeden's ‘Minnestral’. - Veel goede verzen in dit n^r: van Is. De Vooys, Alex. Gutteling, Van Eyck en Th. van Ameide en Labberton-Drabbe. - De Ziekteverzekering (J. Molenmaker): De wetsontwerpen van Kuyper en Veegens, de tegenwoordige toestand dier verzekering en de in te voeren verbeteringen; schrijver voorspelt dat de nieuwe ontwerpen veel verwarring en veel teleurstelling zullen meebrengen. - Menschen, Boeken en Stroomingen (A. Verwey): de ‘Horace’ van Corneille, ‘Voordrachten over Bouwkunst’. - Boekbeoordeelingen.

DE NIEUWE GIDS, Maart 1908. - Beweging, verschijnsel en leven in de natuur (G. Bolland): voor de liefhebbers. - Spreuken (G. Bolland), namelijk: uit de leerzaal der wijsheid. N^r 8 luidt: ‘In een verstandigen zin laat zich de waarheid niet uitspreken’. - Blijmoedig leven (M. Van Campen) een novelle. - Pathologieën (J.J. de Haan): psychologisch kunstproza. - Schilderkunst (Plasschaert) studietje over Barbara van Houten's etsen. - Verzen van Edw. Koster, den bekenden dichter van Niobe. - Parijsche Indrukken (R. van Genderen Stort). - Oude Booten (J.R. van Stuwe), sonnet. - God en Geest (M. Kloos), vijf sonnetten, berijmde wijsbegeerte; 't vijfde is toch schoon. - Het absolute Idealisme in onze dagen (Ester v. Nunes) een improvisatie - et quel temps fut jamais plus fertile en miracles? - van een discipel Bolland's. - Literaire Kroniek (W. Kloos), over ‘Verstooteteling’ van den Hollandsch-Limburger H. Maas, en over Buysse's ‘Lente’.

DE XX^e EEUW, Maart 1908. - Gedichten (Th. van Ameide): diep gedacht en gevoeld, met veel zorg, maar soms wat moeilijk gezegd. - De heilige Tocht (Ary Prins): weer enkele blz. middeleeuwsche pracht. - Moewe Jaren (Dr. A. Aletrino): vervolg. - Gedichten (S. Bonn): fel zinnelijk. - Het ivoren Aapje (H. Teirlinck) 3^e deel van 't poppenspel. - De Scheiding van Kerk en Staat in Frankrijk (Jhr Van Vierssen Trip). - Staatkundige Kroniek.

[p. 380]

DE NIEUWE TAALGIDS, 2^e Aflev. 1908. - Iets over ‘zuiver’ Nederlands (D.C. Hesseling). - Kritiek van de gangbare synoniemen-behandeling (C. De Vooys): ‘Synoniemen-studie kan alleen weteuschappelik en vruchtdragend zijn als die, van alle systeemdwang bevrijd, wordt ingelijfd bij de beteekenisleer, en gegrond op stevige bodem van onbevoordeelde taalwaarneming.’ - De stijl van Hooft's Historiën (Alb. Verwey): verdedigt de de vreemde stelling dat Hooft eenvoudig schrijft. - Zestiendeeeuwse Journalistiek (P.L. Van Eck, Jr.): Bespreking van het Nederlandsche proza in de zestiendeeuwsche pamfletten uit den tijd der beroerten, met eene Bloemlezing (1566-1600), en een Aanhangsel van liedjes en gedichten uit dien tijd door Dr. Paul Fredericq (Brussel 1907). - Nieuwe Wegen? (C. De Vooys): over enkele pas-verschenen taal- en spraakkundige schoolboeken. - De achtergrond van Bredero's Spaansche Brabander (S. Muller). - Psychologische Taalkunde (A. Kluyver): bespreking van ‘Principes de Linguistique psychologique’ door Jac. van Ginneken.

VRAGEN VAN DEN DAG, Maart 1908. - Evenredige Vertegenwoordiging (Anna Polak). - Gezangen naast psalmen (J.H. Riemersma): uit de geschiedenis der Ned. Hervormde Kerk gedurende de 1^e helft der 19^e eeuw. - Weerprofeten in de Dierenwereld (Dr. F. Knauer): huisdieren, vogels, insecten, enz. - Historisch Overzicht van het jaar 1907.

DE NATUUR, 15 Maart 1908. - De draaiende Sneeuwploeg der American Locomotive Company (F. Kerdijk): een bijdrage waaruit nogmaals blijkt hoe de Amerikanen ons op technisch gebied vóór zijn - Over het conserveeren van eieren (J. Brants): ter lezing aanbevolen aan onze huisvrouwen. - Over (torsie) wrong bij boomen (A.J. Schermbeek). - Spectraal-analyse van kleurstoffen in de textiel-industrie (W.A. Kuyck) - Nieuwe banen in de metallurgie (Dr A.J.C. Snijders). - Vliegmachines en Vogels (slot) (J.M. Kleiboer). - Wat is mijnwormziekte? (A. Marcus): een zeer belangrijk artikel dat ook in België zijne toepassing vindt. - Mars III (Dr W. de Sitter): de oplossing van het vraagstuk der kanalen wil maar niet vorderen. - Op bezoek bij een drietal broedende Weidevogels, vooreerst de kievit (J. Daalder Dr). - Paradox bij de beweging der maan (J.A. Kerkhoven).

BOON'S GEILLUSTREERD MAGAZIJN, Maart 1908. - I.O.O.F. de loge in Holland. - Dichtkunst en Lied (Mr H.v. de Mey): enkele oesthetische beschouwingen rondom uitspraken van de meesters. - Wat Menschenliefde vermag (Vrouwke): Freule Boddaert's tehuis voor kinderen. - De Vallei der Hoëgne (Piet van Assche): uit ons Luikerland. - Marokkaansche Zeden (Zaza): slavenhouderij. - Een Germaansche Volksvergadering (J. Kuipers): knittelverzen. - Nieuwe Industrieën in Nederlandsch Indië (R. Brons Middel): Conserven, biscuit, chocolade. - Een man van principe (Arn. van Raalte): schets van het familieleven, in één bedrijf. - Hoe de Phaëton (het rijtuig) ontstond: historische novelle.

REVUE DES DEUX MONDES, 1^er mars 1908. - L'Ombre du passé (Grazia Deladda) Vertaling van l'Ombra del passato, den veelgelezen roman der sympathieke schrijfster van Elias Portolù. - Esquisses contemporaines. - Ferdinand Brunetiere I. Les deux premieres incarnations (V. Giraud. - L'Allemagne économique et

[p. 381]

financière au début de 1908 (Raph.-Georges Levy). - Aug. Comte et Célestin de Blignières, d'après une correspondance inédite (A. Bossert). - Le Socialisme municipal en Angleterre. - A propos des dernières élections au conseil du Comté de Londres (L. Paul Dubois). - Dix années de roman français (Eug. Gilbert) - L'Evolution de l'éducation du Japon. 1. La mentalité nipponne (Vay de Vaya et de Luskod. - Revue musicale, réouverture de l'Opéra, Faust, violonistes et violons (Cam. Bellaigue). - Chronique politique de la quinzaine (Fr. Charmes).

- 15 mars 1908. - Mémoires de la Comtesse de Boigne. 1. L'Expédition de la Duchesse de Berry en 1832. - Les Origines du Culturkampf allemand. - V. Les Crises intellectuelles (1850-69) (Georges Goyau). - L'Ombre du passé (Graz. Deledda). - Le Lac de Trasimène (Ferd. de Navenne). - La politique canadienne, d'émigration française (L. Arnould). - Poésie. Géorgiques (L. Depont). - L'OEuvre de pénétration des méharistes sahariens (Huloz). - Revue dramatique (R. Doumic). - Revues étrangères: Les pèlerinages napoléoniens d'un pasteur anglais (T. de Wyzewa). - Chronique politique de la quinzaine.

LE CORRESPONDANT, 25 février 1908. - Sous l'Affaire marocaine (M. Dubois). - Napoléon en Espagne: nov. 1808-janv. 1809 (G. de Grandmaison). - Pour nos pécheurs lointains (P. Giquello). - La Renaissance italienne et la vie de la Société (A. Chaumoix). - Le Cadet (C. Nisson): roman. - Notre conception coloniale actuelle: administration et colons (Fr. Mury). - Montaigne et Bordeaux (M. Salomon). - La Liberté de conscience et l'instruction publique à Madagascar (P. Viollet). - Poésie: Il est un mot d'enfant (Th Giard) ‘Maman’, natuurlijk; maar 't vers, geboren in de kinderkamer, bereikt op 't eind de verre horizonten waar aarde en hemel éen worden. - Les OEuvres et les Hommes (Ed. Trogan).

- 10 mars 1908. - La Philothée de St. François de Sales (H. Bordeaux). - Notre armée coloniale (***). - Vincennes et Notre-Dame (de Lanzac de Laborie). - Le Cadet (C. Nisson). - Lamennais et la critique contemporaine (H. Bremond). - ‘Man chérie’ (Comtesse Van den Steen): novelle. - Poésie van M. De Waru en L'Amiel). - La vie économique et le mouvement social (A. Béchaux).

ÉTUDES, 5 mars 1908. - Comment interpréter l'ordre du monde? (J. de Tonquédec): wijsgeerige studie over l'Évolution créatrice, een nieuw boek van Henri Bergson. Die schrandere geest wil van geen blind toeval in de natuur weten. - L'Apparition du 25 mars 1858 (Léon-J.-M. Cros): critisch-historische navorschingen. - Le rôle de l'habitude dans le gouvernement de soimême (Antonin Eysnieu): daar zit kruim in. - Mémoires de Godefroi Hermant (Pierre Bliard): een jansenistische kanunnik uit de XVII^e eeuw, schrijver van 25 in-folios. Alles behalve onpartijdig. - Mélanges: 1. OEuvres complètes de sainte Thérèse (Aug. Hamon): een nieuwe critische uitgave door Karmelietersen bezorgd, die thans te Anderlecht verblijven. - 2. De la Communion quotidienne (J.-V. Bainvel). - Bulletin d'Enseignement et d'Éducation: 1. A travers les livres (Lucien Delille): lof o.m. over P. Gillet's l'Éducation du caractère. - 2. l'Enseignement agricole et ménager (Jean Hachin): een pluimke voor België. - Revue des Livres.

[p. 382]

DEUTSCHE RUNDSCHAU, März 1908. - Arme Lente (G. Hirschfeld). - Die gelbe Gefahr im Licht der Geschichte (von der (Golz): Wij moeten niet zoo benauwd zijn; de Gelen zullen in hun gele landen blijven. - Der Einführung in die griechische Kunst (Ad. Fürtwängler) - Der Buddhismus und die christliche Liebe (H. Oldenberg): Het Bouddhisme blijft in de aristocratie, het Christendom gaat tot het volk. - Das Wachstum der Bevölkernng in Deutschland, die Wirtschaftspalitik und die Landarbeiter (A. Von Wenckstern). - Das Werden der Renaissance (K. Brandi): aan de hand van 't werk van Sismondi, Ranke en Burckhard. - Das Problem der englischen Heeresreform (A. von Janson). - Die Schafherde (Lisá Wenger). - Groszmutter und Enkel (M. Tschistjakoff).

DAS LITERARISCHE ECHO. 15 Feb. 1908. - Was nennen wir literarisch? De h. Klaar besluit dat woord het ‘literarisch’ thans lang geen klare beteekenis heeft. - Remy de Gourmont (F. Clement): ‘Wer etwas von Französischer moderner Literatur verstehen will, geht am besten durch Remy de Gourmont hindurch’, maar hij zal er zich niet in verkwikken. - Vormärzliche Briefe: van Böne, Mentzel, en Hoffmann van Fallersleben. - Berlin im Roman. - Fridericus Rex (Hans F. Helmolt): recensies over bloemlezingen uit zijn werk en over een vertaling van zijn tooneelspel: ‘L'Ecole du monde’. - Echo der Zeitungen: o.a. de dood van Holger Drachmann. - Echo der Zeitschriften: Een brief uit Engeland, uit Amerika, uit West-Zwitserland. - Echo der Bühnen.

STIMMEN AUS MARIA-LAACH, 14 Maart 1908. - Ein neuer Mittelstand (H. Koch S.J.): schrijver bedoelt de klerken en al degenen die, in dienst bij bijzonderen, meer met den geest dan met het lichaam werkzaam zijn. Kleine burgers, maar toch burgers, meent hij, omdat zij een gemiddeld inkomen van 2064 Mark hebben, en de renten der burgerij van 1800 tot 8000 M. bedragen. In zijn pleidooi voor hen wenscht hij hun zekerder inkomsten en rechtmatiger behandeling. - Zur Schulaufsichtsfrage in Preussen I (V. Cathrein S.J.) - Gregor der Grosse als Hymnendichter (Cl. Blume S.J.): de vraag werd onlangs opgeworpen of we Gregor. den Gr. als Hymnendichter moeten aanzien. Men dacht geen reden te hebben daartoe. Hier wordt een en ander bijgebracht, dat tot een bevestigend antwoord mag leiden. - Offenbarung, Dogma und Glaube (J. Bessmer S.J.). - Panamerikanismus (K. Schlitz S.J.): schetst den geweldigen vooruitgang van Amerika, het streven van alle volkeren en staten naar gelijke rechten in een algemeen verbond, terwijl Noord-Amerika over Midden en Zuiden baas wil spelen.

VARDEN, 1 December 1907. - To Fortällinger (Paul Verlaine) Twee korte in 't Deensch vertaalde vertellingen. - Litteratur og Teater (Oscar Olafsson): bespreking van een aantal nieuw verschenen werken, waaronder eene vertaling door Johannes Jörgensen van Paul Bourget's L'Emigrant. - Tre digte: Tungsindet, Tornerose, Dyveke (R. Jahn Nielsen). - Siden Sidst: een artikel van Maria Behrens over den toestand in Finland, en een van Fritz de Zepelin over winter en verkeer te Parijs.

15 December 1907. - Franciskaner-klosteret i Kjöge (N.P. Nielsen). - De profundis (Oscar Olafsson), eene treurige kerst-

[p. 383]

vertelling. - Litteratur og Teater (V. Andersen). - O Hjertebrand, een lief vers van Hans Ahlmann. - Siden Sidst (Fritz de Zepelin): Een artikel over den politieken toestand in Italië en bijzonder te Rome, waar thans een Jood de opvolger is geworden van Prins Colonna, burgemeester van Rome.

1 Januari 1908. - Met dit nummer gaat het verdienstelijke tijdschrift zijn zesden jaargang in en begint met een zinrijk Prolog in krachtige verzen van O. Olafsson. - Kvindesagen i Danmark (Maria Behrens): Een artikel over de vrouwenbeweging in Denemarken en eene pleidooi voor de kies- en andere rechten der vrouw. - Kristendomens ankomst till Oeland (W. Anderson): Belangwekkende studie, in 't Zweedsch, over een invoer van het Christendom in Zweden, en in 't bijzonder op Oeland, en de eeuwen die er noodig zijn geweest om den invloed van het heidendom in de zeden en gebruiken des volks te doen verdwijnen. - Kvaksalveren (E. Planchud), geschiedenis van een dokter die armoede leed en kwakzalver werd. - Böger og Skuespil.

15 Januari 1908. - Julehö (Kees Meckel): Eene kerstvertelling. - Böger og Skuespel. - Siden Sidst (Fritz de Zepelin): over wintergenoegens te Parijs.

1 Februari 1908. - Holger Drachmann (Oscar Olafsson) korte studie over het leven en de werken van Denemarken's sterkste en meest stemmingsvolle lyrieker, onlangs overleden. - Döden (Karl Christensen): Letterkundige schets. - Jödisk Kunst (Louis Kohl): Beschouwingen naar aanleiding eener Joodsche tentoonstelling. Besluit: Er bestaat geen bijzonder Joodsch geestesleven en dus ook geen eigen Joodsche kunst of kultuur. - Böger. - Fra Tilhörerpladsen (Inkvisitor): verschillende politieke en financieele beschouwingen.

15 Februari 1908. - Dansk Musik (August Enna): De schrijver van Cleopatra en andere opera's bespreekt hier de Deensche nationale muziek en eenige Deensche componisten. Ze zijn weinig bekend in het buitenland en hieraan heeft vooral de Deensche onverschilligheid zelf schuld, want 't is hoogst zeldzaam dat in Denemarben zelf Deensche muziek gespeeld wordt. - Paa Malta: Uittreksel uit het dagboek van den scheepspriester Pavels over een bezoek op Malta in 1797. - Kongemordet i Portugal (Fritz de Zepelin). - Skuespil. - Kunst (Louis Kohl). - Fra Tilhörerpladsen (Inkvisitor). Politiek overzicht.

THE NORH AMERICAN REVIEW, Jan. 1908. - The great Minds of America: III David J. Brewer, of the United States Supreme Court: een schrander staatsman. - Is the papacy an obstacle to the reunion of Christendom? (Archbishop Ireland) antwoord op 't September-artikel van Prof. Briggs - When Diplomacy fails (General W. Carter): een preek voor het volontariaat. - Why manufactures want tariff reform (H. Miles). - A Note on Sinn Fein in Ireland (T. Kettle). - Richard Mansfield, the Man (Ch. Hamilton). - Insanity and the Nation (H. Addington Brucer). Misconceptions as to South America (L. Rowe). - The election Laws and modern Conditions (J. Clark). - Investment securities III (Financier). - Yellow Fever and the Mosquito Theory (Dr. Leaet). - Our Tribute to Europe for immigrant Labor (C. Speare). - The Passing of Polygamy (R. Smoot.)

[p. 384]

LA CIVILTA CATTOLICA, 7 Marzo 1908. - Educazione publica e catechismo. - La solenne liturgia greca in Vaticano pel XV centenario di S. Giovanni Grisostomo. - Il Crepuscolo di Roberti Ardigo: de wijsbegeerte van dien priester ‘salutato principe de' positivisti italiani’. - Donna antica e donna nuova: Dio non paga il sabato. - Fuga e maledizione. - Il Cardinal Newman presentato ai lettori italiani, alles ter gelegenheid van 't modernisme. - La polemica sul modernismo. A proposito di scritti recenti. - Cose romane e straniere.

- 21 Marzo 1908. - Il ‘veto’ nel Conclave. - Il modernismo teologico e il Concilio vaticano. - Il teatro in Italia: zeer oppervlakkig over 't wereldlijk tooneel, enkel een tiental bladzijden om te gaan van den aanvang der Commedia dell' arte tot de hedendaagsche schrijvers. - Donna antica e donna nuova: Un anno dopo. - Ascetica classica e solida pietà. - Apostolo o apostota, over Loisy en zijn school. - Cose romane e straniere.