Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 9

[p. 624]

Boekenkennis.

Dr. C.A. Buchheim. Schillers ‘Maria Stuart’ with an historical and critical introduction, a complete commentary, etc. Oxford, Clarendon Press (German Classics, vol. XIII).

Dit nieuwe deel van de reeks German Classics, dat reeds in den zomer van verleden jaar verschenen is, mag, evenals de andere uitgaven van den engelschen geleerde, volkomen geslaagd heeten. Na een historical introduction (pp. XIII-XXII) over Maria Stuart, de heldin van het stuk, volgt een literary and critical introduction, pp. XXIIILVI), waarin de uitgever uitvoerig handelt over het ontstaan van Schiller's drama; de bronnen waar de dichter uit putte; de waarde van het stuk in letterkundig, geschiedkundig en aesthetisch opzicht; de plaats en den tijd der handeling, enz. De tekst (bl. 1-188) is met veel zorg afgedrukt, en de aanteekeningen, die achteraan komen (bl. 189-260), verklaren alles wat opheldering vereischt om het gansche werk volkomen te begrijpen, en brengen bovendien veel nuttigs, waar eenieder den uitgever dankbaar zal voor zijn. Wellicht mag de eene of andere lezer met Dr. Buchheim van meening verschillen aangaande enkele der besproken vraagstukken en misschien vindt de waardeering van Schiller's drama met bij allen bijtreding; op sommige plaatsen nog zou men de commentaar wat grondiger wenschen: enkele aanteekeningen konden zonder schade wegvallen, andere juister wezen, enz.; doch dit alles neemt niet weg dat het boek degelijke eigenschappen heeft en deze nieuwe uitgaaf van een der prachtigste werken der duitsche letterkunde mag geplaatst worden nevens de beste die wij ervan bezitten.

Leuven.

C.L.

Monseigneur Seghers, l'Apôtre de l'Alaska, par M. l'abbé Maurice De Baets, docteur en théologie et en philosophie de l'Université Grégorienne de Rome, prof. à l'université de Louvain. - Gand, Siffer.

‘Mgr. Seghers is een held. Wij kunnen den Eerw. Heer De Baets niet genoeg bedanken dat hij ons dien edelen zendeling deed kennen.’ Zoo sprak mij een vriend, terwijl hij mij het lijvig boekdeel overhandigde: ‘Men mag zeggen dat dit boek zoo door

[p. 625]

't onderwerp als door de schrijfwijze, een der schoonste is, die in onze dagen verschenen.

Bisschop Stillemans, in eenen brief aan den schrijver, zegt: ‘Je ne le cache pas, je désirais, avant tout, que les oeuvres et les vertus de cet homme de Dieu fussent retracées et transmises à la postérité, pour l'édification des fidèles, pour l'honneur du diocèse de Gand et j'ajouterai, pour la gloire de la Flandre.’

Vlaanderen heeft binst deze eeuw hare grootste geloofsboden voortgebracht, en twee namen willen wij in 't voorbijgaan opnoemen: Pater Desmet, den Apostel der Indianen van het Rotsgebergte, Pater Damiaan, den held van Molokaï. Iedereen kent genoeg deze twee mannen en de hulde hun van alle kanten zoowel van katholieken als van andersdenkenden gebracht. Nevens deze namen schrijven wij dien van Monseigneur Seghers, den Apostel van Alaska. Gelijk Pater Desmet trok hij onbekende landen binnen om er het heidensche volk op te zoeken en te bekeeren, lijk Pater Damiaan viel hij op het eereveld, als slachtoffer van zijnen heldenmoed.

Seghers is een ware zendeling. Sla de kaart open van Noord-Amerika en zie die oneindige streken van Alaska, verscheidene malen zoo groot als België en Holland samen, bezie het wijd uitgestrekte aartsbisdom Oregon, de staten Washington, Montana, Oregon, Idaho behelzend en gij zult een gedacht hebben van de uitgestrektheid van het land, waar de edele zendeling het Geloof predikte. In de ijsvlakten was nog, om zoo te zeggen, geen priester geweest en alle pogingen tot het bekeeren der heidensche Indianen, waren vruchteloos gebleven. Monseigneur Seghers neemt het besluit er henen te trekken, duizend gevaren trotsend, nu eens in kleine bootjes dan weer op ijsstoelen zeëen en landen doorkruisend, zocht hij de bewoners op in hunne ellendige hutten, deelt hunne armoede en hun gebrek, doch eindelijk heeft hij het geluk, na de schrikkelijkste ontberingen, het geloof onder hen te verspreiden.

De brieven in het werk aangehaald en welke ik zelf in handen heb gehad, getuigen de grootheid zijner ziel. Een enkele trek uit zijn leven bewijst ons zijne nederige heiligheid; eerst bisschop van Vancouver werd hij, bij het afsterven van Monseigneur Blanchet, tot het aartsbisdom van San-Francisco geroepen.

Eenigen tijd nadien verliet zijn opvolger het bisdom Vancouver en het was moeilijk eenen nieuwen geschikten bisschop te vinden, voor dit armoedig eiland. Monseigneur Seghers, die nooit het gedacht opgegeven had te leven en te sterven voor de Indianen, verlaat zijn aartsbisdom en gaat terug naar van Vancouver. De brief dien hij toen aan kardinaal Simeoni schreef en de beschrijving van het verhoor bij den paus, om diens goedkeuring te verzoeken, zouden den ongevoeligsten de tranen in de oogen brengen. Heiligen alleen kunnen zoo schrijven en zoo spreken. -

Zijn dramatisch einde is bekend; de schrijver heeft getracht het

[p. 626]

duister proces zooveel mogelijk op te klaren, met allerhande documenten: dit deel is wel een der belangrijkste, omdat de moord op zijnen persoon gepleegd de aandacht van gansch de wereld tot zich trok.

Welk een treffend schouwspel, die eenvoudige geloofsbode die ginder, ver van huis en vrienden, in eene arme indiaansche hut vermoord wordt! Wij zijn er fier op te zeggen: het eerste martelaarsbloed, dat op Alaska's bodem vloeide, was het bloed van eenen Vlaming. Katholieken en protestanten betreurden zijn vroegtijdig afsterven, en allen waren in rouw om hem, dien zij als een der grootste helden onzer eeuw beschouwden.

Ziedaar in korte woorden den man dien de heer de Baets ons afschildert. Beter kon het niemand doen, denken wij: het boek is zoo aangenaam en zoo onderhoudend geschreven, dat men het op eenmaal doorleest. Bijzonderlijk de inleiding is schoon, een ware perel zoo voor de gedachten als voor den stijl.

Eene bemerking voegen wij er echter bij om te eindigen.

Monseigneur Seghers is een kind van Vlaanderen; met het geld der Vlamingen heeft hij een groot deel zijner reuzenwerken tot stand gebracht, waarom werd dit werk in 't Fransch geschreven? Vele franschonkundige Vlamingen zouden even graag het leven kennen van hunnen landgenoot, en ons dunkt dat de Vlamingen meer recht hebben om hun eigene mannen te kennen, dan de Franschen van Parijs eenen Gentenaar. Daarom betreuren wij het dat wij misschien later eene vertaling zullen bekomen, dan wij het oorspronkelijk mochten verwachten.

I.N.