Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 8

[p. 606]

Omroeper.

Beeldende kunst.

Standbeeldennieuws, - Hummel krijgt een borstbeeld te Weimar, waar hij van 1810-37 werkzaam was.

Voor het gedenkteeken voor Wolfgang Müller te Königswinter is 16.000 Mark bijeen.

De beroemde actrice Clairin krijgt een monument te Condé.

Voor Watteau wordt een standbeeld opgericht in den Jardin du Luxembourg te Parijs.

Te Kortrijk is einde Augustus het monument onthuld ter eere van kanunnik de Haerne, den apostel der doofstommen.

Mercié's standbeeld van Meissonnier is op 25 Oct. in den tuin van het Louvre onthuld.

Te Antwerpen is met grooten luister een monument onthuld op het graf van den dichter Jan Van Rijswijck.

Bij de onthulling van het standbeeld van Emile Augier, donderdag 17 October, op de Place de l'Odéon te Parijs, heeft Gerôme de rede voorgelezen, die Gounod voor deze gelegenheid had gereed gemaakt. Gounod was aanvankelijk voorzitter van het comité.

De schilder Artan heeft te Oostduinkerke een gedenkteeken gekregen.

Voor Hans von Bülow wordt te Hamburg, voor Chopin te Parijs een gedenkteeken opgericht.

Mutter Krügermann. - Op de Berlijnsche tentoonstelling heef Menzel een studiekop van eene oude vrouw hangen, die hem reeds dikwijls tot model heeft gediend. Het is ‘Mutter Krügerman’ een bij de artiesten zeer bekende oude, die na een veelbewogen leven een kommervol bestaan heeft als model. Den 22ⁿ Maart is zij 88 jaar oud geworden, maar zij is nog goed ter been. Wie haar voor 20 plennig een pak lucifers atkoopt, kan vrij zeker zijn, een levendige schildering van haar veelvuldige lotgevallen toe te krijgen. Zij is door de listen van een praktizijn haar boerderij kwijt geraakt, en leeft nu sedert jaren samen met een dochter, het eenige kind dat zij van zeven heeft overgehouden. Menzel verzuimt nooit zijn oud model op haar verjaardag te gaan gelukwenschen, en haar daarbij een klinkend bewijs van zijn vriendschap te geven. Toen hij eens zeide dat zij twee, hoe oud zij ook werden, het tegen elkander zouden blijven uithouden, meende Mutter Krügermann

[p. 607]

bits: ‘Dat zou mijnheer den professor met zijn kleine beentjes toch niet gemakkelijk vallen!’ Met trots ziet zij op haar ouderdom in de wereld der modellen, en iedereen mag weten, dat zij in de nationale galerij meermalen voorkomt, o.a. op het Kinderfeest van Knaus, waar zij koek snijdt, in Hildebrand's Königin Luise auf der Flucht, waar zij het model is geweest voor gravin Voss. Ook in de Rumeshalle is zij te vinden op een schilderij van Geselschap, en in Thumann's Parzen is Mutter Krügermann de Atropos, die den levensdraad der menschen doorsnijdt.

Muurschilderingen. Kerkvoogden der herv. gemeente te Winterswijk ontvingen van den minister van Binnenlandsche Zaken de volgende missive: ‘De muunschildering, in het koor der Ned. herv. kerk te Winterswijk ontdekt, is gebleken een voortzetting te zijn van Het laatste oordeel en in menig opzicht merkwaardig. Het is de omvangtijkste muurschildering, welke tot dusver in Nederland aan het licht gekomen is, want zij beslaat eene oppervlakte van ongeveer 50 M². Zij dagteekent uit het laatst der XV^e, of het begin der XVI^e eeuw en is voor de kennis onzer vroegere schilderkunst, waarvan uiterst weinig voorbeelden tot ons gekomen zijn, zeer belangrijk. Het is daarom zeer wenschelijk dit tafereel als een document voor de nationale kunstgeschiedenis te behouden en ik heb mitsdien de eer uw college in overw eging te geven daartoe te besluiten en het niet te doen overwitten.’

Arti. - De tentoonstelling van teekeningen in Arti telt 145 inzendingen van 83 leden (benevens vijf landbouwwerken van Mendes da Costa), o.a. van de Hagenaars Akkeringa, Andringa, Arntzenius, Bleckmann (?), Eerelman, Jordens, Kerling, Müller, Nakken, Van der Hoeven, Rink. Zeer trekken o.a. de aandacht Sneeuw en ijs van Bastert, Een leeuw van Van Essen, Langs den Jordaan van Isaac Israels.

Door de commissie der Tentoonstelling van kunstwerken van levende meesters, gehouden in het stedelijk museum te Amsterdam, zijn voor de koninklijke subsidiën aangekocht: n^o 102 van J v. Essen, Op het veld, n^o 145 van J.G. Heijberg, Na de rust, n^o 424 van mej. M. Vos, Stilleven, en n^o 467 van E.S. Witkamp Jr, Sientje Als prijs voor het fonds ‘Willink van Collen’ werd aangekocht n^o 402 van M.W. van der Valk. Maannacht. Aan particulieren werden verkocht n^o 47d van S.C. Bosch Reitz. Orchideën, n^o 49 van mej. E. Brandt, In de linnenkamer van het Ned. Isr. Oudemannenen vrouwenhuis te Amsterdam, n^o 54 van G.H. Breitner, Schemer en regen, n^o 503, van prof. A.M. Danse Téte d'enfant et tête de vieille, n^o 167 van B. de Hoog, Melktijd, n^o 156 van mej. S. Hense, Tamboerijn met bloemen, n^o 240 van mevr. M. Lippits Weimar, Der Alterthümler, n^o 554 van mej. D. Römer, In 't Bosch, n^o 558 van

[p. 608]

E.R.D. Schaap, Schemering, n^o 358 van wijlen mej. G.J. van de Sande Bakhuyzen, Rozen, n^o 393 van J.A.B. Stroebel, Conferentie in de Schepenkamer en n^o 404 van mej. B. Valkenburg, Waschdag. Voor de verloting, gehouden door de Vereeniging tot bevordering van Beeldende Kunsten, werden aangekocht: n^o 12 van Fl. Arntzenius, Na den regen, n^o 111 van Ed. Frankfort, Oude-Vrouwenhuis, n^o 146 van J.G. Heyberg, Voor het uitrukken, n^o 165 van C.G. 't Hooft, Achterbuurt n^o 224 van B. Laguna, De Koopman, n^o 307 van F.G.W. Oldewelt, Stilleven, n^o 322 van B. Prins, Appels, en n^o 450 van D. Wiggers, Avond.

Toonkunst.

Tinel. - Wij lezen in de South Wales Daily News dat het succes van Franciscus op het Triennial Musical Festival te Cardiff alle beschrijving te boven gaat. De componist, die zelf dirigeerde, werd uitgenoodigd in den loop van dezen winter een concert, geheel aan zijn werken toegewijd, te komen leiden en voor het volgende Festival een nieuw Oratorio te schrijven. De amerikaansche orkestmeester Thomas kwam uit Cincinnati naar Cardiff om er Franciscus te hooren, dien hij in de maand Maart in bovengenoemde stad denkt uit te voeren, en tevens om den componist te verzoeken die uitvoering wel te willen besturen.

Wagner. - Het getal 13 speelde eene groote rol in Wagner's leven. Men oordeele:

W. werd in 1813 geboren en stierf 13 Febr. De schouwburg te Bayreuth werd 13 Aug. geopend. Tannhäuser viel te Parijs 13 Maart en werd 13 Mei in zijn eer hersteld. Er zijn 13 letters in den naam Richard Wagner en de cijfers van zijn geboortejaar 1 + 8 + 1 + 3 geven 13. W. schreef 13 opera's en muziekdrama's. Weber stierf toen W. 13 jaar oud was. De Opera te Riga, waar W. als kapelmeester begon, werd 13 Sept. geopend. Tannhäuser werd 13 April voltooid. W.'s verbanning uit Saksen duurde 13 jaar. 13 Sept. was de laatste dag, dien hij te Bayreuth doorbracht. Liszt bezocht hem voor het laatst te Venetië op 13 Jan. en het sterfjaar van W. was het 13^e van het bestaan van het Duitsche Rijk.

Bij een Opera-concours te Bologna is bekroond Giacomo Orefice, voor een opera in 3 bedrijven Consuelo, tekst geput uit den roman van George Sand.

Rubinstein. - Een zoon van Rubinstein, vroeger officier bij het Russische leger, zal weldra in Italië als zanger debuteeren. Mascagni heeft een hoofdrol in een zijner werken voor hem bestemd.

Bayreuth. - Er zullen te Bayreuth in 1896 5 reeksen voorstellingen worden gegeven van Der Ring des Nibelungen; de eerste

[p. 609]

van 19-22 Juli, de tweede van 26-29 Juli, de derde van 2-5 Aug., de vierde van 9-12 Aug. en de vijfde van 16-19 Aug.

Het Richard Wagner-Museum krijgt te Eisenach een plaats in de Fritz Reuter-villa, die daartoe voor 30.000 Mark door de stad is gekocht.

Letterkunde.

Wildenbruch schrijft een klucht Diogenes, Paul Lindau een sprookje, Die Venus von Milo, voor het Lessing-Theater te Berlin.

Email. De Leidsche bibliothecaris Dr. W.N. Du Rieu schrijft in De Spectator met groote geestdrift over ‘het mooiste boek der Leidsche bibliotheek’, een geschenk van den minister van Binnenlandsche Zaken. Het is de Fransche uitgave van een Russisch werk: Histoire et Monuments des Emaux Byzantins par N. Kondakoff, Professeur à l'Université de St. Pétersbourg et conservateur au Musée de l'Ermitage Impérial, 1892. Francfort-sur-Main. Het boek is niet in den handel en is gedrukt op 200 Russische, 200 Duitsche en 200 Fransche exemplaren. Het boek bestaat voor het eene gedeelte, 150 bladzijden, uit een geschiedkundige beschrijving der techniek en een schets van den Byzantijnschen brandsteen, en voor het andere, 110 bladzijden, uit een beschrijving van de ‘émaux cloisonnés’ van de verzameling Zwendigorodskof. Het is deze schatrijke Rus - hij woont te Meran - die de ongemeen kostbare beschrijving van zijn verzameling aan professor Kondakoff heeft opgedaagen, nadat een beschrijving van een Duitschen geleerde, Johan Sulz - in 1884 te Aken verschenen - hem niet bevredigd had.

Onder redactie van Fiore della Neve zal een belletristisch jaarboek verschijnen met bijdragen van Hollandsche letterkundigen en gravuren naar Hollandsche meesters.

Dr. ten Brink. De tweede aflevering van prot. ten Brínk's Geschiedenis der Nederl. Letterkunde, uitgave van de Elsevier-Maatschappij te Amsterdam, is verschenen. Zij brengt ons tot de ‘Chansons de geste’, die zich met Guillaume d'Orange bezig houden. Van de uitvoering kan alleen herhaald worden, wat bij de aankondiging der eerste aflevering werd gezegd. Zeer fraai is o a. de reproductie van de teekening uit ‘Walewein’. Het is van harte te wenschen dat deze uitgave al de belangstelling moge ondervinden, waarop zij zoo ten volle aanspraak maken kan.

De Genestet. - De te Milaan verschijnend Illustrazione populare bevat eene vertaling van De Genestet's Het oude huis, door den heer L. Bizio, consul van Nederland te Venetië.

Congres. - In October is te Brussel een international con-

[p. 610]

gres gehouden tot bestrijding van de onzedelijke litteratuur. Jules Simon was eere-voorzitter, Beernaert, voorzitter.

Bergerat (Caliban) schrijft voor Sarah Bernhardt een drama Le Divorce impérial. Waarschijnlijk zal zij het stuk voor het eerst in Amerika spelen.

Van Vosmeer de Spie's Een Passie zal een Duitsche, geautoriseerde vertaling, door Paul Raché bewerkt, bij Albert Langen te Munchen verschijnen.

Men vroeg aan de zuster van Alfred De Musset, of zij nimmer een der nagelaten werken van haar broeder, die in haar bezit zijn, zou uitgeven. Haar antwoord was, dat hetgeen zij bezit den roem van haar broeder niet zou verhoogen en dat zij het bovendien zou beschouwen als in strijd met diens wil, iels uit te geven dat hij vrijwillig tot vergetelheid doemde. Evenmin denkt zij er over de intieme brieven van Alfred, die zij bezit, uit te geven.

‘De ce qu'on est un grand poète, il ne s'ensuit pas qu'on n'ait pas le droit d'écrire aux siens en toute liberté et sans cette appréhension, qu'un jour ou l'autre on donne vos lettres en pâture à la curiosité indiscrète des lecteurs.’

‘Er werd al zooveel gebazeld over de nog onuitgegeven briefwisseling met George Sand. Natuurlijk blaakten de brieven van de passie, die hij voor die vrouw gevoelde. Dat was zijn, hun recht, en ik zie niet in waarom men het publiek tot vertrouwde daarvan zou nemen.’

Thomas van Kempen. - Wij deelen in de volgende aflevering eene verhandeling mede over Thomas, onlangs opgesteld door den bekenden oudheidkundige F.X. Kraus, hoogleeraar te Freiburg in Breisgau.

Bilderdijk. - De Navorscher, deelt op bl. 648, een onuitgegeven gedichtje van Bilderdijk mede: ‘Aan den Heer Mr. C.A. Marchant, bij zijn vertrek naar Suriname. Oogstmaand, 1829.’

Mr. M.C. Nyland bood het den Navorscher aan. De ouders van 's heeren Nylands oud-oom woonden te Haarlem en gingen geregeld met de familie Bilderdijk om.

Loveling. De prijs in den vijfjaarlijkschen wedstrijd der letterkunde is behaald door Mej. Virginie Loveling met Een dure Eed.