Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 6

[p. 583]

Internationale Muntconferentie te Brugge gehouden in het jaar 1469,
door Graaf Maurin Nahuys.

Onze geachte en geleerde vriend, de heer Alphonse de Witte, de verdienstelijke bibliothecaris van het koninklijk Belgisch numismatisch genootschap en bestuurslid van de Revue belge de numismatique, heeft in het Rijksarchief te Brussel (Chambre des comptes, reg. 1158, fol. 94) een hoogst belangrijk, tot dusverre geheel onbekend gebleven document ontdekt, dat hij onlangs, met toelichtingen verrijkt, heeft uitgegeven bij den heer J. Goemaere te Brussel, onder den titel: Conférence monétaire internationale tenue à Bruges en 1469.

Het onderwerpelijk stuk, in het Latijn geschreven, is het ontwerp eener muntovereenkomst tusschen Eduard IV, koning van Engeland, en Karel den Stoute, hertog van Bourgondië, gedagteekend: 23 Augustus 1469, en vastgesteld te Brugge door de afgevaardigden dier beide vorsten, aldaar tot beraadslaging over dat onderwerp vergaderd.

Wel kende men vóór dien tijd muntverdragen tusschen vorsten gesloten, waarbij overeengekomen werd gemeenschappelijke geldstukken te slaan; als, b.v.

[p. 584]

het muntverdrag aangegaan tusschen Godfried van Eenham, hertog van Neder-Lotteringen, en Balderic II, Van Looz, bisschop van Luik (1008-1018); dat van 1287, tusschen Jan I, hertog van Brabant en Dirk VII, graaf van Kleéf; dat van 1299, tusschen Jan II, hertog van Brabant en Robert van Bethune, oudsten zoon van Gui van Dampierre, graaf van Vlaanderen; dat, aangegaan tusschen Jan II, hertog van Brabant en Arnoud graaf van Looz (1294-1312); dat van den 3ⁿ December 1339, tusschen Jan III, hertog van Brabant, en Lodewijk I, graaf van Vlaanderen; dat van 1340 omtrent, tusschen Eduard III, koning van Engeland en keizer Lodewijk V van Beijeren; dat van 1342, tusschen Jan, koning van Bohemen, graaf van Luxemburg, en Hendrik IV, graaf van Bar; dat van 1371, tusschen den graaf van Luxemburg en den aartsbisschop van Triër; dat, aangegaan tusschen Johanna, hertogin van Brabant en Philips den Stoute, graaf van Vlaanderen (1384-1389), enz. Hier geldt het echter eene muntconferentie gehouden te Brugge, alwaar de Engelsche en Vlaamsche afgevaardigden tot zending hadden de juiste waardeverhouding tusschen de Engelsche en Vlaamsche muntstelsels te regelen en vasttestellen.

In die onderhandelingen kwam men overeen de muntwaarde van het engels of van zijn evenwaardig, den penning vlaamsch (gewichtseenheid door de beiderzijdsche afgevaardigden gekozen) met de gehalte van den nieuwen Engelschen nobel, royal genaamd, als fijn goud genomen, te bepalen op twee stuivers, en die met de gehalte van den stoter, als fijn zilver genomen, op twee penningen Engelsche munt, of op twee grooten Vlaamsche munt.

De waardeverhouding tusschen het goud en het zilver, was in Engeland, in de XIII^e eeuw, 1:10

[p. 585]

en onder de regeering van koning Eduard III (1327-1377) 1:12 1/2, in Venetië, in 1284, 1:10 1/10 en in 1328, 1:14, en in Bohemen, in 1317, 1:17 1/3, in 1335, 1:24 1/10, in 1737, 1:21 en later, volgens de muntwet van koning Karel Robert, van 1342, 1:13; zij werd in de Brugsche muntconferentie van 1469 dientengevolge vastgesteld op 1:12. De stuiver was namelijk 12 penningen waard in Engeland of 12 grooten in Vlaanderen.

De Engelsche groot gold 4 Vlaamsche grooten, en derhalve stond het Engelsche geld, in verhouding tot het Vlaamsche, als 1:4, alzoo viermaal zooveel.

De vaststelling der waardeverhouding tusschen de beide metalen door de Engelsche en Vlaamsche afgevaardigden te Brugge vereenigd in 1469, is een zeer merkwaardig feit, voor de geschiedenis van den dubbelen muntstandaard op het gebied der internationaliteit (bimétallisme international), een feit waarvan men in vorige eeuwen tot nu toe nog geen voorbeeld kende.

Wij hebben gemeend de lezers van de Dietsche Warande geen ondienst te doen met hun de belangrijke ontdekking van den heer de Witte mede te deelen.