Dietsche Warande. Nieuwe reeks 2. Jaargang 4

[p. 431]

Omroeper.

Koninklijke Vlaamsche academie. In de zitting van den 17ⁿ Juni 1.1. hield de heer Edw. Van Even eene voordracht over het verblijf van Anna Roemer Visscher te Antwerpen, in het jaar 1643. De spreker schilderde eenige mannen waarmede onze dichteres te Antwerpen in aanraking kwam en herinnerde eraan, hoe de heer P. Génard in de Antwerpsche archieven had ontdekt, dat Anna wegens hare verdienste als dichteres door den stedelijken raad met een groot geschenk werd vereerd.

Koninklijke Akademie (met k). Afdeeling Letterkunde. Zitting van den 8ⁿ Juni. Prijsvraag (fr. 500) betreffende het beste werk over Willem I, Hugo de Groot, Spinoza, Tromp of Rembrandt (ook buitenlanders kunnen deelnemen). Lezing gehouden door den heer Acquoy van een opstel van Verdam, over de woorden Kling (in heuvelkling), klakkeloos, kinnetje en lijfcoop.

Provinciaal Utrechtsch genootschap van kunsten en wetenschappen. Vergadering van den 10ⁿ Juni. Voordracht van Dr. L.J. Hoorweg: ‘De wetenschap en de maatschappij’, waarin zoowel Karel de Groote, Albertus Magnus, als Helmholtz en Pasteur, zoowel Michel Angelo en Leonardo da Vinci als Scott en Bellamy, Napoleon en D^r. Koch de revue passeerden.

Maatschappij van Nederlandsche letterkunde. Vergadering van den 18ⁿ Juni. Voordracht van den heer S.J. Fockema: ‘Het wezen en de beteekenis der stadsrechten in Nederland.’

Het Recht van Antwerpen bevat sedert meerdere weken artikels over de omwenteling van 1830 en bijzonder over de taalrechten, gelijk die tusschen 1815 en 1830 door Koning Willem I zijn bepaald. Deze artikels zijn even goed van stijl als ernstig en grondig geschreven; zij zijn zaakrijk en onzijdig, onpartijdig en van eene warme overtuiging doordrongen, als die van iemand wien het niet te doen is om eenen persoon, eene partij, maar om eene edele, goede zaak te verheffen en te steunen.

Catalogus. C.L. Van Langenhuysen geeft uit (Bulletin 36) het derde gedeelte der boekerij van Mgr. O.A. Spitzen, bevattende de

[p. 432]

werken over oude en nieuwe geschiedenis. Daaronder bevindt zich ook een exemplaar der eerste jaren van de Dietsche Warande 1855-1887; doch 1856 ontbreekt. De prijs is fl. 25 - fr. 52. - Vervolgens komen 8 stuks uittreksels van hetzelfde werk, in de fransche taal, voor fl. 2.

Verder wordt te koop aangeboden: Magnus Aurelius Cassiodorus Senator, en zijne eeuw, door Paul Alberdingk Thijm. 60 cents (fr. 1,25), enz.

De heer A. Bredius, directeur van het kon. kabinet van schilderijen (Mauritshuis) te 's Gravenhage, heeft uitgegeven een Beknopten Catalogus der schilderijen en beeldhouwwerken van het Museum. In een voorwoord zegt de schrijver, dat deze catalogus voor de bezoekers is bestemd, en dus met weinige woorden meldt de namen der schilders, waar en wanneer zij geleefd hebben, wie hunne leermeesters waren, of onder wiens invloed zij zich ontwikkelden, welke handteekening, welken datum de stukken dragen en wanneer deze het eigendom van het Museum geworden zijn. Hij vermeldt 438 schilderijen en 18 beeldhouwwerken met de herkomst en doet eene zeer beknopte, maar ook zeer nauwkeurige opgave der voornaamste gebeurtenissen uit het leven der schilders.

Een mansportret, in 1888 aangekocht als een werk van Bol en vroeger toegeschreven aan Jac. Lois, is nu toegewezen aan Jacob Adriaensz Backer. Een stuk, gemerkt, volgens De Stuers, C.P., wordt toegekend aan B. Breenbergh. Twee werken, vroeger aan Salvator Rosa toegekend, dragen nu den naam van Luca Giordano, en vier andere zijn nu toegewezen aan Alessandro Magnasco. Twee portretten, vroeger als Lucas van Leiden, Dürer, Duitsche school, enz. gecatalogiseerd, worden nu, op gezag van Vasari, toegekend aan Pietro di Cosimo. ‘De Najaden den hoorn des overvloeds vullende’, in den laatsten tijd toegeschreven aan Van Balen, wordt, overeenkomstig de oude overlevering, gesteld op naam van Rubens.

Op de driejaarlijksche tentoonstelling van schilderijen en andere kunstwerken te Rotterdam zijn de volgende doeken verkocht als van: Mej. G.J. Van der Sande Bakhuyzen, D. Bles, B. Beveninck, C. Cunaeus, J.H. Doeleman, J.G. Heyberg, J.F. Hulk, S. Kool, M.C. Lapidoth, F. Lintz, W.C. Nakken, A. Neuhuys, mej. d'Orjo de Marchovelette, H. Savrij, P.A. Schipperus, J.G. Smits, A. Van der Sijp, H.J. Van der Weele, J. Weiland, J.H. Weissenbruch, J.J. Leeuw van der Laan en mevr. M. Zubli, geboren Van den Bergh van Heemstede.

Twee stukken zijn aangekocht voor het Museum Boymans en zes door de commissie voor het kon. subsidie.

Van de pers gekomen: Bakhuizen van den Brink, Vondel met Roskam en Rommelpot, 4^e druk. Idem: Cartons voor de geschiedenis van den Nederlandschen vrijheidsoorlog, derde druk.

[p. 433]

De beeldhouwende schilder, graaf de Lalaing, is tot Gallait's opvolger ter beschildering van de Senaatszaal te Brussel benoemd en reeds sedert eenige weken aan 't werk. De voorstellingen zijn ontleend aan de geschiedenis der jaren 1830 en volgende.

Frans Courtens heeft te Berlijn (evenals vroeger te Parijs) de groote eeremedalje verworven.

Jonkheer Victor de Stuers heeft aan 't Rijksmuseum te Amsterdam geschonken 2 portretten in olieverw, op papier geschilderd van eenen onbekenden schilder van omtrent 1500, voorstellende Jan, graaf van Egmont, stadhouder van Holland, † 1516, en zijne echtgenoot Magdalena van Waardenburg, † 1538.

‘Iconographia Batava.’ Bij genoegzame deelneming zal de heer E.W. Moes een Iconographia Batava (beredeneerde lijst van geschilderde en gebeeldhouwde portretten van Noord-Nederlanders in vorige eeuwen) samenstellen en uitgeven. Een ‘proeve’ van zulk een ‘lijst’, onlangs door den heer Moes verzonden, aan enkele personen, van wier belangstelling hij zich overtuigd mocht houden, werd met veel belangstelling ontvangen.

Met geregelde tusschenpoozen van twee maanden zullen telkens afleveringen verschijnen van denzelfden omvang als de ‘proeve’, nl. zes vellen druks, voor den prijs van f 1. - Het geheele werk zal in ongeveer twaalf jaren compleet zijn, f 75 kosten en uitgegeven worden door den heer J. Clarisen, N^o 40, St.-Jansstraat, Amsterdam.

Bilderdijk en de Hydro-therapie. Prof. Dr. P.J. Blok te Groningen werpt eenige emmers ijskoud water over den rug der vereerders van Bilderdijk. De zonderlinge Jonckbloet heeft Bilderdijk nog lang niet genoeg uitgekleed! De man was... van ‘wetenschappelijken zin’ beroofd; hij was een kruiper, ‘verregaand karakterloos’, een ‘geboren leugenaar’, ‘bewust oneerlijk’, van ‘grenzenlooze ijdelheid’ en ‘kwaadaardigheid’, ‘in den ruimsten zin onzedelijk’, kortom ‘een slecht mensch’ (!)

Dit alles wordt gezegd naar aanleiding van het jongste werk des heeren Kollewijn, die..... ‘van objectieve kritiek over Bilderdijks kunst niet wil weten!’

Zijn dit nu geene emmersvol ijswater, om van te rillen? .. Spoedig, spoedig de reactie, zegt Kneipp, anders moet de dood erop volgen. Noord en Zuid is reeds aan 't masseeren. Zie aflev. 2 bl, 163, vl. 33.

[p. 434]

Niet onaardig is de beoordeeling der Nederlandsche schilderijen, op de Berlijnsche tentoonstelling, in het Magazin für Litteratur. (n^o 26, bl. 404). De schrijver zegt van de Belgische kunstenaars dat zij ‘geheel modern’ of geheel ‘onmodern’ zijn. Aan beide zijden vindt men echter krachtig kunstvermogen. In de eerste plaats wordt de verdienste der beide de Vriendt en Slingeneyer hoog geschat, vervolgens worden de landschapschilders in 't algemeen geprezen, en in het portretvak E. Wauters de ‘Onvergelijkelijke’ genoemd.

De Noord-Nederlanders, zegt de schrijver, zijn in hunne Kunst den Belgen nauw verwant. Maar dezen zijn meer franschachtig, genen meer germaansch getint.

In 't algemeen is deze criticus zelf zeer modern getint. Voor Jozef Israëls heeft hij uitsluitelijk lof als eenen ‘grooten meester’; hij meent dat de Belgische modernen veel ‘socialdemocratischer’ schilderen, dan de Hollanders, ondanks de ellende en jammer, die door beiden wordt afgebeeld.