Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xlix. Capittel.

1. Christi beroepinghe ende ampt, 14. Troostinghe der Kercken in haren kommer, 24. ende ouer der Tyrannen, diese alle tijt benouwen, grouwelick ghewelt.

A.1

HOort my ghy Eylanden, ende ghy volcken, ghy die verre zijt, mercket op: de Heere heeft my gheroepen, van moeders lijue aen, hy heeft mijns naems ghedacht, doe ick noch in moeders lijue was.

2

^a Ende heeft mynen mondt ghemaeckt, als een scherp sweert, met der schaduwe syner hant heeft hy my bedect: hy heeft my tot eenen ^b reynen pijle ghemaeckt, ende my in synen koker ghesteken.

a Iesai. 51.b.16. Ephes. 6.b.17.

b Die fijn glat ende wel bereydet is te schieten.

3

Ende seyt tot my: Du bist mijn knecht Israel, ^c door welcken ick wil ghepresen worden.

c Ioan. 17.a.1.

4

Doch ick dachte: Ick arbeydde te vergheefs, ende brachte mijn kracht te vergheefs ende onnuttelick toe: hoewel mijn sake des Heeren, ende mijn ampt mijns Gods is.

5

Ende nu spreect de Heere, die my van moeders lijue aen, tot synen knechte bereydet heeft, Dat ick Iacob sal tot hem bekeeren, op dat Israel niet wech gherapet en worde: daerom ben ick voor den Heere heerlick, ende mijn God is mijn stercte.

6

Ende spreeckt: Het is een ^d slecht dinck, dat du mijn knecht bist, de gheslachten Iacobs op te richten, ende het verroeckeloosde in Israel, weder te brengen: maer ick hebbe dy oock ten lichte der Heydenen ghemaeckt, dat du zijst mijn Heyl, tot aen der werelt eynde.

d Of, kleyn, gheringhe, licht

7

So spreeckt de Heere, ⁺ de Verlosser Israels, zijn Heylighe, tot der verachtede zielen, tot den volcke, daermen eenen grouwel voor heeft, tot den knechte, die onder den Tyrannen is: Koninghen sullen sien ende opstaen, ende Vorsten sullen aenbidden, om des Heeren wille, die getrouwe is, om des Heylighen in Israels wille, die dy verkoren heeft.

+ Christus is der Heydenen licht ende Heyl. Iesai. 42.a.6. Luce. 2.d.32. Actu. 13.e.47. Ioan. 8.b.12.

8

So spreect de Heere: ^e Ick hebbe dy verhoort ter genadighen tijt, ende hebbe dy aen den dage des Heyls gheholpen: ende hebbe dy behoedt, ^f ende ten Verbonde onder het volck ghesettet: dat du het landt oprichtest, ende der verstoorenden erue innemest.

e 2.Corint. 6.a.1.

f Iesai. 42.a.6.

9

Te segghen den gheuanghenen: Gaet wt: ende tot dien in der duysternisse: Koemt voorwaerts: dat sy hen aen den weghe weyden, ende op allen hueuelen hare weyde hebben.

B.10

^g Sy sullen noch hongeren noch dorsten, oock salse gheen hitte noch Sonne steken: want harer Ontfermer salse leyden, ende salse aen de waterfonteynen leyden.

g Apocal. 7.b.16.

11

Ick wil alle myne berghen ten wege maken, ende myne paden sullen ghebaent zijn.

12

Siet, dese sullen van verre komen, ende siet, ghene vant Noorden, ende dese van der Zee, ende ghene van den lande ^h Simim.

h Simim a Sinai, wt den bosschen ende wilde woestijnen.

13

ⁱ Iuychet ghy Hemelen, verheucht dy Aerde, loeft ghy berghen met iuychen: want de Heere heeft zijn volck getroostet, ende ontfermet hem syner ellendighen.

i Iesai. 52.a.9.

14

Ende Zion seyt: ^k De Heere heeft my verlaten, de Heere heeft myner vergheten.

k Psalm. 112.a.6.

15

^l Kan oock een vrouwe haers kindts vergheten, dat sy haer niet ontferme ouer den sone haers buycx? ende so sy desseluen vergheet, so wil ick doch dyner niet vergheten.

l Ier. 14.b.19.c.21

16

Siet, in de handen hebbe ick dy gheteeckent, dyne mueren zijn ^m doorgaens voor my.

m Of, allewech

17

Dyne Boumeesters sullen snel toegaen: daerenteghen dyne Brekers ende Verstoorders, sullen hen daer van maken.

18

ⁿ Heft dyne ooghen op rontom, ende siet: alle dese komen versamelt tot dy: so warachtich als ick leue, spreect de Heere, du salt met alle desen, ghelijck als met eenen cieraedt bekleedt worden, ende saltse om dy nemen, als een Bruyt.

n Gene. 15.a.5. Iesai. 60.a.4.

19

Want dijn woest, verstoort ende ghebroken lant, sal dy dan te enghe worden daer in te woonen, wanneer dyne Verderuers verre van dy komen.

C.20

^† Dat de kinderen dyner onuruchtbaerheyt sullen voorder seggen voor dynen ooren: Het ruym is my te enghe: ^o† ruckt het henen, dat ick by dy woonen mach.

† Der onuruchtbaerheyt kinderen, die sy heeft, so sy doch onuruchtbaer is: dat is, een verlaten volc, ende doch gantsch seer vermeeret, als de Christenen zijn. Ioan. 1.b.12

o† An. maect my plaetse, dat ick woonen mach.

21

Ende du salt segghen in dyner herte: Wie heeft my dese geboren? ick ben onuruchtbaer, alleene, verdreuen ende verstooten: wie heeft my dese op geuoedt? siet, ick was eensaem ghelaten, ^p† waer waren dan dese?

p† An. van waer komen dan etc.

22

So spreect de Heere Heere: Siet, ick wil mijn handt opheffen tot den Heydenen, ende tot den volcken mijn Baniere opwerpen: so sullen sy dyne sonen in den armen hiertoe brenghen, ende dyne dochteren op den schouderen draghen.

23

Ende de ^* Koninghen sullen ^q dyne Voesterheeren, ende hare ^r† Vorsten dyne Soochuoesteren zijn: ^s sy sullen voor dy neder vallen ter Aerden op het aenghesichte, ende dyner voeten stof lecken: so saltu onderuinden, dat ick de Heere ben, ^t aen welcken niet te schanden worden, die op my wachten.

* Iesai. 60.b.16.

q 1.Thess. 2.a.7.

r† And. Koninginnen, an. Princerssen

s Psalm. 72.a.9. Actu. 24.b.10.

t Rom. 9.d.33. Eccle. 2.b.12 Psalm. 25.a.2.

24

Kanmen oock eenen Reuse den roof nemen? of kanmen den ^u Rechtueerdighen syne geuan-

u De Wet ende de sonde hadden ons ghelijcke, met recht ende aller macht, onder hen: sulcks moest ons Christus met rechte weder winnen.

[fol. 16r]

ghenen los maken?

25

Want so spreect de Heere: ^u Nu sullen de geuanghenen den Reuse ghenomen worden ^x ende den roof des Stercken los worden: ende ick wil met dynen ^y† Twistigers twistighen, ende dynen kinderen helpen.

u Luc. 14.c.22. Ephe. 4.a.8.

x Col. 2.b.15.

y† And. Haderers haderen,

26

Ende ick wil dyne ^z Schenders spijsen met haren eygen vleesche, ende sullen van haren eygen bloede, gelijck als van sueten wijne, droncken worden: ende alle het vleesch sal beuinden, dat ick ben de Heere dijn ^a Heylandt, ende dijn Verlosser, de Machtighe in Iacob.

z Sijn de Tyrannen ouer de consciencien, met wercken ende Wet drijuende etc.

a Of, Heylgeuer, Salichmaker,