Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

Dat xi. Capittel.

1. Wt veelheyt der weldaden ende wonderwercken Gods aen Israel bewesen, 8. verweckt hyse tot houdinghe der gheboden Gods, 18. dat sy zijn woort alletijt ter herten nemen, 19. ende oock haren kinderen dat selue met vlijte leeren, 10. verhaelt, wat lant, 13. ende seghen hen de Heere gheuen; 22. Item, hoe hy hen der Heydenen lant wil ruymen, hoe sy hen der godsuruchticheyt beulijtighen, 16. daerenteghen wat onghenade sy verwachten, so sy aftreden, ende andere Goden aenhanghen. 26. leyt hen also beyde seghen ende vloeck voor, 29. seghen op den berch Grisim, ende vloeck op den berch Ebal te verkondighen.

A.1

SO saltu nu den Heere dynen God lief hebben, ⁺ ende syne wetten, syne wijsen, syne rechten ende syne gheboden houden dijn leefdaghe.

+ De weldaden die Israel van God in Egypten ende in de woestijne ontfangen heeft

2

^† Ende bekent heden dat uwe kinderen niet en weten noch ghesien en hebben, namelicken, de onderwijsinge des Heeren ws Gods, syne heerlickheyt, daer toe syne machtighe hant, ende wtghereckten arm.

† ander. Ende ghy bekent heden dat ghy niet en zijt gelijck uwe kinderen, dewelcke niet gheweten noch etc.

3

Ende syne teeckenen ende wercken, die hy ghedaen heeft onder den Egyptenaren, aen Pharao den Koninck in Egypten, ende alle synen lande.

4

Ende wat hy aen der macht der Egyptenaren ghedaen heeft, aen hare rossen ende waghenen, ^a doe hy het water der ^b† Schelfzee ouer hen voerde, doe sy v naiaechden, ende de Heere haer verdede tot op desen dach.

a Exodi. 14.c.27.

b† And. Rietzee

5

Ende wat hy v ghedaen heeft inder woestijne, tot dat ghy aen dese plaetse ghekomen zijt.

6

^c Wat hy Dathan ende Abiram ghedaen heeft, den kinderen Eliab, des soons Ruben: hoe de Aerde haeren mont op dede, ende verslontse met haren ghesinne ende hutten, ende alle haer goet, dat sy ^d verworuen hadden midden onder het gantsche Israel.

c Nume. 16.d.31. ende 26.a.9. Psalm. 105.b.17.

d Hebreisch, Onder oft met haren voeten hadden. Ick hebbe gheloopen ende geronnen dat ick het te samen brachte. Non sterti nec otiosus fui. Het is my suer gheworden. Ic hebt beiaecht, beloopen. etc. And. onder haer gewelt.

7

Want uwe ooghen hebben de groote wercken des Heeren ghesien, die hy ghedaen heeft.

8

Daerom sult ghy alle de gheboden houden, die ick dy heden ghebiede: op dat ghy ghesterct wordet in te komen, ende het lant in te nemen, daer ghy henen treckt dat ghy het inneemt.

9

^e Ende dat du langhe leefst op den lande, dat de Heere uwen vaderen ghesworen heeft hen te gheuen, ende haren zade, een landt, daer melck ende honich in vloeyt.

e Exod. 23.c.26.

B.10

^f Want het lant daer du henen koemst, dat in te nemen, ⁺ en is niet als Egypten lant, daer ghy van wtghetoghen zijt, daer du zijn zaet saeyen, ende ^g selue ^h drencken moestest, als eenen koolhof.

f Deuter. 8.a.7.

+ Gods ooghe maect vruchtbaer.

g Heb. met dynen voeten.

h Dat is, wateren.

11

Maer het heeft bergen ende landouwen, die den reghen van den Hemel drencken moet.

12

Op welck lant dijn Heere dijn God acht heeft, ende de ooghen des Heeren dijns Gods sien altijts daer op, van den beginne des Iaers tot aen het eynde.

13

Ist dat ghy nu myne gheboden hoort, ⁺ die ick v heden ghebiede, dat ghy den Heere uwen God lief hebt, ende hem dient van gantscher herten, ende van gantscher zielen,

+ Gods woort salmen altijt ter herten nemen.

14

ⁱ So wil ick uwen lande reghen gheuen tot syner tijt, vroeghen reghen, ende spaden regen, dat du in moechst doen dijn koorn, dynen most, ende dijn olye.

i Deut. 28.b.12. Ioel 2.c.13. Amos 4.a.7.

15

Ende wil dynen vee gras gheuen op dynen velde, dat ghy etet ende sat werdet.

16

Hoedt v doch, dat hem uwe herte niet ouerreden en late, dat ghy aftreedt, ende dient andere Goden, ende bidtse aen.

17

Ende dat dan den toorn des Heeren vergrimme ouer v, ^k ende sluyte den Hemel toe, datter geenen re-

k Deut. 28.c.23. 1 Regum. 17.a.1. Luc. 4.c.25.

[fol. 63v]

ghen en kome, ⁺ ende de Aerde hare vrucht niet gheue, ende haest omkoemt vanden goeden lande, dat v de Heere ghegheuen heeft.

+ Gods woort salmen oock den kinderen leeren.

18

^l So vaet nu dese woorden ter herten, ende in uwe sielen, ende bindtse ten teecken op uwe handen, dat sy een denckteecken voor uwen ooghen zijn.

l Deuter. 6.a.5. Prouerb. 3.a.1. ende 4.c.21.

19

^m Ende leertse uwen kinderen, dat du daer van spreeckst, wanneer du in dynen huyse sittest, oft op den wech gaest, wanneer du dy nederlegst, ende wanneer du opstaest.

m Deuter. 4.b.10

C.20

Ende schrijftse aen de posten dijns huys, ende aen dyne poorten:

21

Dat du ende dyne kinderen langhe leuest op den lande, dat de Heere dynen vaderen ghesworen heeft, hen te gheuen: so langhe als de dagen vanden Hemel op Aerden dueren.

22

Want so ghy dese geboden alle sult houden, die ick v ghebiede, dat ghy daer na doet, dat ghy den Heere uwen God lief hebt, ende wandelt, in alle syne weghen, ende hem aenhangt:

23

So sal de Heere alle dese volcken voor v henen verdrijuen, dat ghy grooter ende stercker volcken innemet dan ghy zijt.

24

ⁿ Alle plaetse daer uwe voetsole op treedt, sal uwe zijn: van der woestijne aen, ende vanden berghe Libanon, ende vanden water Phrath, tot aen de wterste Zee, sal uwe lantpale zijn.

n Iosue 1.a.3.

25

Niemant en sal v wederstaen konnen: uwe vreese ende verschricken, sal de Heere ouer alle lande komen laten, daer ghy in reyst, als hy v gheseyt heeft.

26

^o Siet, ick legghe v heden voor, den seghen ende den vloeck. ⁺

o Deuter. 30.b.15.

+ Seghen ende vloeck.

27

^p Den seghen, so ghy hoort de gheboden des Heeren ws Gods, die ick v heden ghebiede.

p Deutero. 28.a.1. Leuitic. 26.a.3.

28

Den vloeck daerentegen, so ghy niet hooren en sult de gheboden ws Heeren ws Gods, ende aftreden vanden weghe dien ick v heden ghebiede, dat ghy andere Goden na wandelt, die ghy niet en kent.

29

Wanneer dy de Heere dijn God in het landt brengt, daer du in koemst, dat du het inneemst, ^q so saltu den segen ^r† spreken laten op den berch Grisim, ende den vloeck op den berghe Ebal:

q Deuter. 27.b.12. Iosue 8.d.33.

r† And. gheuen

D.30

Welcke zijn op ghene zijde der Iordanen der straten na, teghen den nederganck der Sonnen, inden lande der Cananiters, die op het vlacke velt woonen, teghen Gilgal ouer by der ^s† haghen More.

s† And. eyckenwoude.

31

Want du salt ouer de Iordane gaen, dat du in koemest het lant in te nemen, dat v de Heere uwe God ghegheuen heeft, dat ghy het inneemt, ende daer in woont.

32

So behoudet nu, dat ghy doet na alle gheboden ende rechten, die ick v heden voorlegghe.