Biblia dat is, de gantsche Heylighe Schrift, grondelick ende trouvvelick verduydtschet, Met verklaringhe duysterer woorden, redenen ende spreucken [etc.] (Deux-Aes bijbel)

[fol. 62v]

Dat ix. Capittel.

1. Niet de gerechticheyt, dan Godes enckel ghenade ende trouwe brengt Israel int beloefde lant, 6. Ia harenthaluen hadden sy vele billicker beschuldet, datse God alle hadde omghebracht, dewijle sy een onghehoorsaem ende halstarrich volck waren, 9. van den tween tafelen des verbondts, 12. ghegoten kalue, 18. ende Mose ghebeden ende vasten om der sonden willen beyde des volcx, 20. ende Aarons, 22. Item van desseluen ghebede, so het volck den Heere verthoornet te Thabera, te Massa, ende by den Lustgrauen.

A.1

HOort Israel: du salt heden ouer de Iordane gaen, ⁺ dat du inkomest, om in te nemen de volcken, ^a die grooter ende stercker zijn dan du, groote steden, bemuert tot inden Hemel.

+ Moses vermaninghe aen het volck Israels.

a Numer. 13.d.32. Deuteron. 1.c.28.

2

Een groot lanck volck, de kinderen Enakim, die du ghekent hebst, van dien du oock gehoort hebst: Wie kan tegen de kinderen Enack bestaen?

3

So saltu heden weten, dat de Heere dijn God, voor dy henen gaet, ^b een verteerende vyer: hy salse ^c† verdelgen, ende salse onderwerpen voor dy henen, ende salse verdrijuen, ende haest ombrenghen, als dy de Heere gheseyt heeft.

b Deuter. 4.c.24. Sacha 2.a.5.

c† And. wtroeden, tonder brengen, te niete doen.

4

^d Wanneerse nu de Heere dijn God wtghestooten heeft voor dy henen, so en segt niet in dijn herte: De Heere heeft my hier in gheleydt, dit lant in te nemen, om myner gherechticheyt wille: so doch de Heere dese Heydenen verdrijft voor dy henen, om ^e haers Godloosen wesens wille.

d 1.Reg. 20.c.28.

e Leuitic. 20.c.23.

5

^f Want du en koemst hier niet in, haer lant in te nemen, om dyner gherechticheyt, ende dijns oprechtighen herten wille, maer de Heere dijn God verdrijft dese Heydenen om haers godloosen wesens wille, dat hy het woort houde, dat de Heere ghesworen heeft dynen vaderen Abraham, Isaac ende Iacob.

f Roma. 11.a.6.

6

So weet nu, ⁺ dat dy de Heere dijn God niet om dyner gherechticheyt wille, dit goet lant gheeft in te nemen, na den male du een halstarrich volck bist.

+ Moses vermaent het volc van haer onghehoorsaemheyt.

7

^g Ghedenct ende en vergheet het niet, hoe du den Heere dijnen God verthoorndet inder woestijne: van den daghe aen, doe du wt Egyptenland toghest, tot dat ghy gekomen zijt aen dese plaetse, zijt ghy onghehoorsaem gheweest den Heere.

g Exod. 14.b.11. ende 16.a.2. ende 17.a.2

8

^h Want in Horeb vertoorndet ghy den Heere also, dat hy v van toorne verdoen woude.

h Exod. 32.a.7.

9

Doe ick op den berch gegaen was, de steenen tafelen te ontfangen, de tafelen des Verbonts, ⁱ dat de Heere met v maeckte, ^k ende ick veertich daghen ende veertich nachten op den berch bleef, ende gheen brood en att, ende gheen water en dranck:

i Deuteron. 5.a.2.

k Exod. 24.b.18. ende 34.c.28.

B.10

^l Ende my de Heere twee steenen tafelen gaf, ⁺ met den vingher Gods beschreuen, ende daerop alle woorden, ^m als de Heere met v wt den vyere op den berch ghesproken hadde, aenden dach der Vergaderinghe.

l Exodi 31.b.18.

+ Twee Steenen Tafelen.

m Exodi 19.b.16. ende 24.a.3. Deut 4.b.10.d.33. ende 5.a.4.

11

ⁿ Ende na de veertich daghen ende veertich nachten, gaf my de Heere twee steenen tafelen der Verbonts,

n Exod. 31.c.28.

12

Ende sprack tot my: ^o Maeckt dy op, gaet haestelick nederwaerts van hier, want dijn volck dat du wt Egypten geleydt hebst, heeft het verdoruen: sy zijn haest afghetreden vanden wege, die ick hen gheboden hadde: sy hebben hen een ghegoten beelt ghemaeckt.

o Exodi. 32.a.7.

13

Ende de Heere sprack tot my: Ick sie dat dit volck een halstarrich volck is.

14

Laet van my af, dat ickse verniele, ende haren name wtdoe onder den Hemel: ick wil wt dy een stercker ende grooter volck maken dan dit is.

15

^p Ende als ick my keerde, ende vanden berge ginck, die met vyere brandde, ende de twee tafelen des Verbondts in mynen beyden handen hadde,

p Exod. 32.b.15.

16

Doe sach ick op, ⁺ ende siet, doe hadt ghy v aen den Heere uwen Gode besondicht, dat ghy v een ghegoten kalf ghemaect haddet, ende haest van den weghe afghetreden waert, die v de Heere gheboden hadde.

+ Ghegoten kalf van goude.

17

Doe vattede ick beyde Tafelen, ende wierpse wt beyden handen, ende brackse voor uwen ooghen.

18

^q Ende viel voor den Heere, ^r als ten eersten, veertich daghen ende veertich nachten, ende en at gheen broot, ende en dranck gheen water, om alle uwer sonden wille, die ghy ghedaen hadt, doe ghy alsulcken quaet dedet voor den Heere, hem te verthoornen.

q Exod. 34.c.28.

r Exod. 24.b.18.

19

Want ick vreesde my voor den thoorne ende grimmicheyt, daer de Heere ouer v mede verthoornt was, dat hy v verderuen woude: ^s doch de Heere verhoorde my, op dat mael oock.

s Deuter. 10.b.10.

C.20

Oock was de Heere seer thoornich ouer Aaron, ⁺ dat hy hem verdoen woude: doch ick badt oock voor Aaron ter seluer tijt.

+ Aaron.

21

^t Ende uwe sonde, het kalf dat ghy ghemaect hadt, nam ick, ende verbrandde dat met vyere, ende versloech dat, ende verwreef dat, tot dat het stof wert, ende wierp dat stof in de beke, die vanden berghe vliet.

t Exod. 32.c.20.

22

Oock so verthoorndet ghy den Heere ^u te Thabera, ^x ende te Massa, ^y ende by den Lustgrauen.

u Numer. 11.a.1.

x Exod. 17.a.7.

y Nume. 11.d.33.

23

^z Ende doe hy v wt Kades Barnea sandt, ende sprack: Gaet opwaerts, ende neemt dat lant in, dat ick v ghegheuen hebbe: waert ghy onghehoorsaem des Heeren mont ws Gods, ende en gheloofdet aen hem niet, ende en hoordet zijn stemme niet.

z Num. 13.a.3.d.31.

24

^a Want ghy zijt den Heere onghehoorsaem gheweest, so lange als ick v ghekent hebbe.

a Actuum 7.f.51.

25

Doe viel ick voor den Heere veertich daghen ende veertich nachten, die ick daer lach: want de Heere sprack, hy woude v verdoen.

26

Ick daerenteghen badt den Heere, ende sprack: ^b Heere Heere, en verderft dijn volck ende dijn erfdeel niet, dat du door dijn groote kracht verlost, ende met machtigher hant wt Egypten geleydt hebst.

b Exod. 32.b.12. ende 34.a.6. Numer. 14.b.13. Iosu. 7.a.7.

27

Ghedenckt aen dyne knechten Abraham, ⁺ Isaac ende Iacob: en siet niet aen de hardicheyt, ende het Godloos wesen ende sonde deses volcx.

+ Mose ghebet.

28

Dat dat lant daer du ons wtgheleydt hebst, niet en segghe: De Heere en kondese niet int lant brenghen, daer hy hen af gheseyt hadde: ende heeftse daerom wtgheleydt, om dat hy op hen ^c gram was, dat hyse dooden soude in de woestijne.

c Of, grimmich, hatich.

29

Want sy zijn dijn volck, ende dijn erfdeel dat du met dyne groote krachten ende met dynen wtghereckten arme, hebst wtgheleydt.