|
| |
| |
| |
Dit es van den Visschers.
LXXXVII. Item, visscheren zelen sijn ten meesten ii ghesellen, die hier jeghen dade verboerde xx s.
LXXXVIII. Item, vortane wie dat hout botte in aelscepe, van meye tote Sente-Bamesse, verboert xx s., ende verliest een jaer ende enen dach sijn ambacht, ende die botte.
LXXXIX. Item, vortane wie dat menghede vissche die ghevaen sijn op enen dach, met visschen die ghevaen zijn op enen anderen dach, ochte die quade vissche vercochte, verboerde xx s.
Ende als 't hem verboden ware, die se daer boven ter merct brochte, verliest die vissche, ende sijn ambacht een jaer ende enen dach; ende die des ghelts niet en heift verboert de stad een jaer.
XC. Item, vortane wie dat vissche neemt op den ganc, die en sal hi niet in kameren legghen, noch in huyse van enen deele, maer hi zal se op sine bancke al legghen te zamene also langhe alze men t 'stalle steet, dat's te wetene: 's woendaghs, 's vridaghs, saterdaghs, ende op alle ander vastendaghe; die hier jeghen dade verboerde xx s.
XCI. Item, vortane gheen visschere en mach kavelen ter vischmarct, hi en sta daer daghelex op, op die peynne van iii lib. Ende die met hem kavelt verboert die selve peyne.
XCII. Item, vortane wie dat van nuwes staen sal ter vischmarct, hi moet geven xii lib. swerte, iiii lib. den hertoghe, iiii lib. den scepenen, ende iiii lib. den ambachte.
| |
| |
XCIII. Item, vortane wie dat brenght vissche ter vischmerct die ghevaen es, als snoeke, als paeldingh ende andre groene vissche, binnen dijcs, het si op ghene zide der Scelt, ochte op des zide, die en sal hi gheenen visscheren van Antwerpen vercopen in groten, noch engheen vischere, [t' Antwerpen], en coep se in groten, noch en ga daer jeghen omme te copene, [oft te doen coepene], onderweghen, op de peine van xx s. Ende gheen viscopere ne mach dustaneghe vische oec copen voer dat men d'eeste mael daer ter vischmarct mede ghestaen heeft, op die selve peyne.
Maer eenyeghelijc, die alsulke vische ter marct brenght, mach die selve vische vercopen buten der gryppen van der vischmarct ter Steene waert ende ter Scelt, waer ane altoes, uutghenomen ankers, ende riekers, [ende volghers die poerters sijn], daer so moghen die vischcopers jeghen copen in groten. Ende oec moghen zijt selve vercopen buten grijppen opdat si willen.
Ende visschers die visch nemen te payene, in 't wedercomen van Mechlen, ne zelen se nyemene deelen, zi en willen 't doen, ende in 't wedercomen sal se ghelden dieghene die se neemt, ende anders niemen.
[Anno XIIIIc. LXIII., prima junij, wart by den schout, borgemeesteren, scepenen ende raide dit artikel verclaert van den ankers, riekers ende volghers die poerteren sijn gelijc voirs. is, als dat sy selve die visschen sullen moegen vercoepen oft doen vercoepen ende penningweerden, by horen wiven oft horen kynderen oft denghenen die in horen ate ende drancke sijn. Ende desgelijcx der viscoepers wive sullen van geliken moegen doen, op dat zy willen, ende al buyten grippen, opte peyne van xx s., beboudelic dat deze ende alle andere persoenen
| |
| |
van geliken, visschen sullen moegen cruyden ende achter straten dragen, omme eenen yegeliken te vercoepen sijn gerief.]
XCIIII. Item, vortane wie dat vischsmout smelt binnen Antwerpen, verboert xx s.
XCV. Item, vortane ne moghen vischtelres engheene visch tellen te hoers zelves behoef, maer het moet hem een ander tellen, op den core van xx s.
XCVI. Item, vortane die meer vischs ochte harings telde, ochte min dan hy sculdech ware te telne, also dat die copere ende vercopere 't haerre niet en hadde, verboert sijn vischambacht een jaer. Ende hine mach nummermeer visch tellen. Ende eedtelre en mach nemmeer dan iiii vische hebben uute enen scepe ende sijn ghesette ghelt.
XCVII. Item, elc portere mach visch nemen op den ganc, die zeker daer af ghezetten can.
XCVIII. Item, soe wie visch t' Antwerpen brenght ende opwaert wille, van rechte es hy zijn scip sculdich te meerne an den werf, ende elken portere visch laten nemen dien verborghen can, alsoe vele als hijs hebben wille, op den ganc, ende sijn ruym, ende sinen last vore ende achter op enen. Ende wie des weygherde, ende men dat ter waerheit betoenen mochte, verboerde xx s., alsoe dicke als hijt dade.
XCIX. Item, dat in alsulke vischscepe nyemen gaen en sal, noch pinen te gane omme visch te nemene op den ganc, dan viere ghesworen telres, die den visch tellen zelen, ende viere gheloevers met den wert daer die sciplieden te herberghen zijn, ende die der stat roede draght ende des weerds clerke, op die peyne van xx s. Ende waert dat die weert op sinen eet hielde datter daer meer in ghinghe, dat ware op die selve peyne. Ende die weert ende gheloevers zelen elcken
| |
| |
portere van Antwerpen alsoe vele doen tellen ende geven vischs uute elken scepe als hijs begheert, op dat versekeren can, ghelijc dat boven staet op den selven core. Ende waert dat de weert den vorghenoemden coere verborghe ocht niet vorbringhen en woude, als hijs versocht ware van den coermeesters, soe soude de weert selve dien coere ghelden. Ende waer oec dat sake dat yement den vorghenoemden weert opliepe met quaden worden omme des coeren wille, ochte mesgrype ane hem dade, soude dat beteren, beide den here ende den weert, hi goetdunkene ende ordinancien des scoutheten ende der scepene, na der grootheit van der mesdaet.
C. Item, de ghezworen telders sijn sculdich harinc ende vissche zelve te telne metter hant, ende en moghen nyemene in haer stede setten, het en waren ghezworen telders, op die peyne van xx s. also dicke als men 't bevonde. Ende wie hem tellens onderwonde ende niet ghezworen telre en ware, verboerde die selve peinne. Ende dese telders zelen ommegaen met behoerten.
CI. Item, dat gheen weert, noch viscopere, varen en sal tieghen eeneghen vischere omme den stierman te ghast te hebben, ochte oec eneghen visch te copene, tusschen Cruutbeke eude Caloe, op die peine van iiii lib., i grote vor ii s.
CII. Item, men sal geven den ghezworen telders van corfharinghe die sie tellen, van elker last iiii gr. vlems., die sijn nu ter tijt wel wert iiii oude enghelsche, ende xl haringhe. Item, van brekene, van elke last iii gr. vlems. ende xx haringhe.
Item van hakene, xx haringhe, van elker last. Ende ees meer oft min van bi der last, eest ghetelt, ghebroken of ghe- | |
| |
haect, dat sal men gheven na davenant dat in die last ghedraghst, ende dat sal zijn van den haringhe die hier blijft.
Men sal geven van corfharinghe die opwaert wille, van elker duyst die men op den ganc neemt haringhe iiii den telre, ende iiii haringhe den brekere, ende diene haken ii haringhe.
Men sal geven van varschen haringhe ende van hangharinghe den telre van elke last iii gr. vlems., ende van brekene van elker last ii gr. vlems.
CIII. Item, men sal geven van cabeliauwe, van telne van den honderden i cabeliau, en dien sal men nemen in 't ghelike, noch van den arghsten noch van den besten. Ende desghelike van den scelvische. Ende van den honderden van den bolke ii bolke.
CIIII. Item, wie binnen Antwerpen boxhoren droeghede ochte maecte van corfharinghe, verboerde x lib.
CV. Item, so en sal desen vorgh. haringh, ocht visch, niemen tellen moghen die winre ochte verlieser daer ane es, op den vorseiden core, also dicke als 't ghesciede.
CVI. Item, wie verschen haringh ocht hangharingh vor der noenen coept, die sal des andersdaghs daer na, vor der noenen, betalen moeten. Ende die na der noenen coept, sal des anders daghs binnen zonneschyne betalen moeten, op die peine van xx s., op dat 's hem die vercopere ocht dieweert beclaghede.
CVII. Item, alle dieghene die visch copen t' Antwerpen, die selen den weert binnen den derden daghe ghenoech moeten doen daer na, op die peine van xx s.
CVIII. Item, alle dieghene die harinc, ochte zeevisch, copen, in 't water, die den vorsclach daer af heeft en sal nyement daer af voertdeelen hi en wilt doen. Ende al deelde hijt vort, hi
| |
| |
sal zelve den coman ghenoech moeten doen, ende van den vorsclaghe en sal hi niet hebben van vorlieve. Maer zeevisch ende ander visch, die binnen den vier staken op 't lant comt, zelen si deelen ghelijc dat sy tote noch ghedaen hebben.
[Soc wanneer alse hier cabbeliau ende anderen zeevisch, hier na verclaert, ane dlant comt, dat dan twee ghesellen vischcoeps, die te gadere staen, oft welc harer dat te scepe gaet toe eenre copmanscap, jeghen den stierman coepen sullen yerst: viii cabbeliauwe van den besten ende niet min. Item xii cabbeliauwe van den middelstenende niet min. Item xxxii gollen ende niet min. Item iiii vloten ende niet min. Item een vijftich rochen ende niet min. Item, viii manden scollen ende niet min. Item, xii manden botten ende yeken ende niet min. Item, een half hondert scelvischs ende niet min. Item, x elfte ende niet min. In manieren op dat de stierman van elcxs also vele in sijn scip heeft.
Want maer twee ghesellen sijn en moghen, ende dit op de peyne ghelijc als 't coerboec verclaert, maer eest dat de ghesellen haren visch vors., die zy coepen, voertdeelen willen haren ghesellen dat moghen zy doen ombegrepen.
Ende soe wie den visch yerst coept sal den copman ghenouch moeten doen, also als 't coerboec begrepen heeft.
Item, dat men stoere ende zalm, ende des daer ane cleeft, vercoepen sal uuter mout.]
CIX. Item, die mes, asschen, ghemul, slijc, steene, smedecolen, ochte eenegherande vulnesse gote ocht worpe in die roye, ochte in die veste, ocht in die borchgracht, [in de
| |
| |
Schelt], ocht in eeneghen vliet of waterlaet, die ghewoenlijc vliet ochte waterlaet es te sine, es hi cleine ocht groot, ochte die 't op den cant leyden ochte gaderden, die soude verboeren vi lib. Ende dat derdendeel zoude hebben dieghene die 't vortbrochte, op dat men 't ter waerheit betoenen conste met ii witteghen persoenen, al waren si oec vortbringhers. Ende desghelike soude hy oec verboeren die eenegherande vulnesse op die marct leide, ochte op Onser-Vrouwen-kerchof, ochte op die vischmarct, ochte vor yement anders anthoeft, op der straten. Endevor wyes anthoeft dat men 't vonde die soude den sculdeghen daer af wisen moeten, ocht zelve den core ghelden moeten. Ende desghelijc zoude eenyeghelijc, here ende vrouwe, vor wyes huyse men asschen, ochte eenegherande vulnisse ghegoten ochte gheworpen vonde, in eeneghe vliete ocht stede vorseit, den core geven moeten ocht den sculdeghen vortbrenghen ende wisen, ochte hi sal hem ontsculdeghen met sinen eede.
CX. [Item, dat eenyeghelijc, van xiiii nachten te xiiii nachten, de strate vor sine dore scone maken sal, ende 't slijc dat voer sine dore valt onder sine weech legghen moeten, ende binnen drien daghen wechdoen, op den core van v ½gr. vlems.
CXI. Item, dat deghene die kerren driven, sonder molenkerren, als si ydel varen ende versocht worden slijc oft vulnisse van vore der liede huys te werne, tot drien kerren toe selen si voeren moeten denghenen die 's ane her begheren, ten naesten daer sijs quite worden, in steden daer gheen ongheriefsamheit af en comt, ende elke kerre omme enen vlemschen inghelschen. Ende waer si des weygherden, dat ware op den kore van vi gr. vlems.]
| |
| |
CXII. Item, wie dat erghens steene van der stad muere, ochte hout, bordre, sclote, ochte eenegherande werke datter stad toebehoerde, afbrake ochte name, ochte die erghens vier maecte ochte stoicte omme pec te heytene ochte eenegherande ander zaken, op eeneghen steegher, ochte op anderhalven voet na eeneghen grauwen mueren van der stad, zoude verboren daer men 't ter waerheit betoenen mochte, x gulden hellinghe. Ende en conste dieghene die men daer mede bevonde dezen coren niet gheghelden, so soude hi daer vore verliesen een let van sijnre hand. Ende wie hier vore bade, zoude verboren alzo vele als die core ghedroeghe daer hi vore bade.
CXIII. Item, wat beesten vonde wordde ane de butenste veste, binnenmuere, ochte ordyse, dat ware op die peyne van xx s. elke beeste. Ende die binnen daer op vonden wordde dat ware op v s.
CXIIII. Item, wie van der vesten nederghinge te watre wert, ofte die daerane den worp bleycte, ochte eeneghe dinghen wyesche, verborde v s.
CXV. Item, so wat munten besproken wort in vorwaerden, die vercopene ochte deghene die de munte ontfaen, selen nemen van den copere, ochte ghelovere, payment alsoe goet ende also vele als die besproken munte na den ghemeinen loep des lands ghedraeght; die vercopere ochte ondfanghere die hier jeghen dade, ocht seide, verboerde xx s. Ende nochtan soude hi onderdaen wesen desen kore.
|
|
Auteursrechtvrij