Het ei
Clandestien
Begin Juli, toen alle clandestiene drukwerken zo ongeveer uitverkocht begonnen te raken, verscheen plotseling een tweetal uitgaven van een splinternieuwe, blijkbaar speciaal voor de gelegenheid opgerichte uitgeverij ‘De Sleutelpers’ (mijn boekhandelaar beweert dat zich hierachter een bekende Leidse uitgeversmaatschappij verbergt). Het één gaat onder een Grieks pseudoniem, het ander echter is van de hand van den dichter C. Buddingh, lid van de Kultuurkamer en medewerker aan Groot-Nederland, toen dit tijdschrift onder nationaal-socialistische redactie verscheen, welk boekje de argeloze liefhebber voor f 10.- wordt aangeboden. In het Colophon (zonder zoiets gaat nu eenmaal niets meer in deze wereld) leest men dat dit boekje ‘werd gedrukt in bezettingstijd’. Dit is een doodgewone leugen, niet alleen heeft niemand deze uitgaafjes ooit vóór Juli van dit jaar gezien, maar bovendien is het drukwerk machinaal gezet, zodat het wel zeer onlangs van de pers moet zijn gekomen. En als dit niet zo mocht zijn: welk werkelijk illegaal drukwerk verscheen ooit onder de woorden ‘gedrukt in bezettingstijd’? Buddingh's eigen werk in elk geval niet: midden 1944 verscheen zijn ‘Laarzen der Mohikanen’ met het jaartal 1941. Vanwaar dan ineens deze dapperheid? Mensen die in de jaren achter ons hun houding niet wisten te vinden - om geen scherper woorden te gebruiken - trachten thans uit de conjunctuur een slaatje te slaan door zich aan het publiek voor te stellen als Hele Pieten uit de Illegale Kunstenaarswereld.
Ik heb voor de eer bedankt.
HANS VAN STRATEN
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd