Quote
Arie Storm
Marías
In 1991 verscheen bij Meulenhoff Een man van gevoel, in 1992 Aller zielen, in 1993 Een hart zo blank en nu heeft diezelfde uitgever de vierde in het Nederlands vertaalde roman gepubliceerd van de Spaanse schrijver Javier Marías (Madrid, 1951): Denk morgen op het slagveld aan mij.
Waar gaat die roman over?
Die vraag is misschien iets te ingewikkeld om haar hier afdoende te kunnen beantwoorden. Maar over het gegeven van het boek kan ik in het kort het volgende opmerken: een man dineert met een getrouwde vrouw in haar huis en belandt uiteindelijk met haar in de slaapkamer (zo gaat dat soms en bovendien bevindt de echtgenoot zich in het buitenland). Echter: voordat het liefdesspel goed op gang kan komen, overlijdt de vrouw plotseling. Haar laatste zinnen luiden: ‘Hou me vast, hou me alsjeblieft vast,’ en: ‘O God, het kind.’ De man zit vervolgens in een vreemd huis opgescheept met een overleden bijna-minnares en een slapend kind terwijl de onwetende echtgenoot dus ergens in het buitenland verblijft.
Red je daar maar eens uit.
In de driehonderd pagina's die volgen is dat de opgave waarvoor de hoofdpersoon zich gesteld ziet. Hij luistert thuis vele malen het antwoordapparaatbandje af dat hij bij het verlaten van het huis van de vrouw plompverloren bij zich heeft gestoken, laat niet zelden een bh van de vrouw (even plompverloren meegenomen) door zijn vingers glijden en begeeft zich regelmatig midden in de nacht op straat om wat rond te gaan dolen in een mistig, winters en ondanks alles sfeervol Madrid. Zonder al te veel te verklappen kan ik wel zeggen dat het met de hoofdpersoon niet echt goed afloopt. Maar hoe kan het ook anders als alles ‘op weg is om te worden uitgevaagd’, zoals in het boek verscheidene malen wordt benadrukt.
Marías schrijft in alle vier de boeken die ik van hem heb gelezen prachtige Proustiaanse volzinnen die goed passen bij de intriges van zijn romans. De plots ontvouwen zich in een traag tempo waardoor de verrassende wendingen des te harder aankomen. Bovendien stelt dat bedaarde tempo Marías in staat de lezer helemaal op te laten gaan in de even absurde als intelligente denkbeelden en -werelden van zijn hoofdpersonen.
Ik vind Marías kortom een briljante auteur.
Ik grijp dan ook naar de telefoon om aan Sandra Piers, publiciteitsmedewerkster van Meulenhoff, te vragen of het nou een beetje lukt met de verkoop van Marías. (Ik kan me altijd erg druk maken om dat soort zaken.) Zij verzekert me dat zijn ster rijzende is: ‘In het televisieprogramma Das Literarische Quartett van Marcel Reich-Ranicki werd zijn vorige roman, Een hart zo blank, bejubeld en dat bleef niet zonder gevolgen: er zijn al meer dan 200.000 exemplaren van de gebonden editie in Duitsland verkocht.’
Maar in Nederland hoeven we toch nog niet aan dergelijke aantallen te denken?
Piers: 'Eh... nee. In Duitsland is sowieso al een veel groter publiek voor literatuur dan in Nederland. Maar ik heb goede hoop. Zo hebben bijvoorbeeld Vrij Nederland, de Volkskrant en de VPRO-radio al wel belangstelling getoond in verband met de kortstondige overkomst van Marías naar Nederland in het kader van zijn Europese tournee. En ook in België zijn ze erg geïnteresseerd.’
Ik hoef me dus al met al geen zorgen te maken, want, zegt Piers (als klap op de vuurpijl): ‘Denk morgen op het slagveld aan mij staat in Frankrijk op de nominatie voor de prestigieuze Prix Médicis Etranger en bovendien is het boek genomineerd voor de Europese Aristeion Prijs.’
Tevreden leg ik neer.
Auteursrechtelijk beschermd