Twee albumblaadjes
We kennen ze die fraaie, zoetig-weeë poëziealbums uit de negentiende eeuw, toonbeelden van conventionele burgerlijkheid die wij nu superieur glimlachend doorbladeren. ‘Wat zijn ze toch verrukkelijk,’ zeggen we ook, ‘wat een prachtige (wan) smaak’. En ‘wat zijn ze eigenlijk mooi’ en vóór alles... lief. Elk meisje bezat zo'n poëziealbum en wat waren de meisjes gevleid als Dominee Haverschmidt, de Dichter, daarin een versje wilde schrijven.
Dominee had er vaak heel wat moeite mee: òf hij was niet in de stemming, of het lukte gewoon niet om er wat uit te persen. Het volgende albumblad was voor één van zijn cathechisanten Jaantje van der Hoeven. Het is afkomstig uit familiebezit. Met dank voor de schenkster nemen we het hierbij op. Een treurig versje eigenlijk.
Als een vogeltje te lang in een kooi heeft gezeten,
Dan is het op 't laatst zijn zingen vergeten.
In mijn jonge tijd was ik een redelijk zanger,
Maar, thans, helaas, Jaantjelief, wil het niet langer.
Met de máát zou 't nog gaan, maar het rijm, beste meid,
Dat baart mij ondenkbare moeielijkheid!
Was dat niet het geval, dan begrijpt ge het wel, dat
Gij uw album al maanden terug hadt gehad.
Nu heb ik u schandelijk lang laten wachten.
Waaròp? ... Was 't een lied nog vol schoone gedachten!
Doch geen twijfel, of èlk die er wàt maar van weet,
Vindt: de man, die dit maakte, dat is geen poëet!
In vredesnaam Jaantje! Als gíj dan maar zegt:
Hij dicht wel niet mooi, maar hij meent het niet slecht.
In die hoop blijf ik Uw oude vriend
Fr. Haverschmidt
September 1886
Aan wie het volgende albumblad gericht is? Het is zonder (waarschijnlijk) tijdrovend onderzoek niet na te gaan. Cremer, Schimmel? Met beiden correspondeerde Haverschmidt. Los daarvan, het versje is aardig, maar niet zonder doorhalingen en een ondersteunend versschema ontstaan.
Al gaat men ook niet te gast aan louter nachtegalen
Toch kan het genoegelijk zijn, door den Alkmaarder Hout te dwalen
Gelijk het Haagsche Bosch iemand nog niet behoeft te vervelen
Wanneer hij het somtijds treft dat de grenadiers er niet spelen
Een mensch in het algemeen zij tevreden met het geringe
't Is beter content te Schiedam dan verdrietig te Scheveningen
Niet enkel groote romans schiep uw pen, ook kleine verhaaltjens
Ei duld in Uw Album dan meê en blad met den naam van
Auteursrechtelijk beschermd