Bzzlletin. Jaargang 6

[p. 35]

Vier gedichten van J. Bernlef

Onder het eten wordt geen woord gesproken

Het bord gebruikt maar
zo zorgvuldig leeggegeten
dat het menu een raadsel blijft

Het vuile bord op tafel
in de kamer in een huis
het gekruist bestek

Uitsluitend een beeld
van tafelmanieren
onder een schuin van rechts vallend licht

Hoe ik ook schrijf
zolang ik kijk
wordt dit geen feit

Pas bij uiteindelijke sektie
blijken bord en maaltijd, rammelend bestek
samen te vallen in een gat.

Wat is dat, een ‘gat’?
In dit geval een bloederige troep
waarin de chirurg knipt en snijdt

Hij kwakt de maag op tafel
niemand roept nu
alles begint van voren af aan

Misschien heeft de chirurg honger
misschien heeft de chirurg een maagzweer
misschien spreekt de chirurg geen nederlands

Hij trekt zijn jas uit
en wast zijn handen
hij staat met zijn rug naar de maag

Dan, toch nog onverwacht
grijpt hij naar de plaats
en ‘au’ roept hij, ‘au au’

Nu nog zijn hand naar de telefoon
nu nog het nummer
doodstil wordt hij doorverbonden

Doodstil maar nooit stil genoeg
voor de uiteindelijke reduktie:
de maaltijd dampend op het bord

De herinnering braakt resten
waar de honden zelfs geen brood
zelfs geen foto van een korenweld

[p. 36]

 

Het bord in de vaatwasmachine

 

het bestek glanzend in de bestekbak

 

het eten vergeten

 

de ster verdwenen

Rijen borden, bakken vol bestek
door vermenigvuldiging is ook
dit halve feit vervluchtigd

Er zit niets anders op dan
te wachten tot de honger komt
en dan van de foto iets te bakken

In de hoop dat het met de honger
meerijst, met mes en vork
een mond bereikt

Een mens herkenbaar
zittend aan een houten tafel
zwijgend/kauwend/slikkend en tenslotte
vol.

Over smaak

Een koekje met poep
grijnst het zoete kind
en voelt aan zijn billen
dat het goed zit

Negen maanden lag het
als een cirkel dicht
toen kwam het boven in
wat een wak vol luiers bleek

Vroeger met een stokje
nu hij kan praten anders
maar nog steeds verbeten
roert hij zijn mond.

Moederziel alleen

Pas als zij sterft zal het
voorgoed verkeken de koek
verdeeld het mes verkaveld zijn

Helemaal alleen dan
zal de herinnering aan navelstreng
zwevend als het geraamte van een ei

Zo zal het breekbaar door het bos
totdat het openbarst en leegloopt
in haar wit: de kip? het ei?

Glimlachend zal zij liggen
in haar kist voorgoed op alle dagen
en alle vragen en dus ook mij voorbij.

[p. 37]

Drinken

Alleen wat kan
de fles ontdekken omdat
het stroomt (als het kan)

alle kanten op en dat
belet door dorst van mensen
en allerhand obstakels

zoekt en scharrelt tot in
wat de dronken klassikus
een fles noemt (denkend aan statie -
geld en hoe dat later te beleggen).

Drinken is de vorm
van de fles (wat ieder mens
als baby weet en bijna iedereen
vergeet): drinken

Drinken is de vorm.