[Nummer 36]
Wole Soyinka
Mineke Schipper
Dit omvangrijke meinummer van BZZLLETIN verschijnt ter gelegenheid van de ‘International P.E.N. Round Table Conference’, die van 10 tot en met 14 mei in Pulchri Studio te Den Haag plaatsvindt.
Het Nederlandse P.E.N.-centrum heeft de organisatie van deze internationale bijeenkomst overgedragen aan het BZZTôH teater.
Naast het officiële gebeuren zijn een aantal - voor iedereen toegankelijke - evenementen opgezet in het HOT: een Joris Ivens-programma en twee internationale literaire avonden, waarover in deze aflevering van BZZLLETIN ruime achtergrondinformatie is opgenomen. Het internationale karakter van deze manifestatie en de veel gehoorde wens literatuur in de oorspronkelijke taal te lezen in overweging nemend, heeft de redaktie doen besluiten het experiment aan te gaan bijdragen van niet-Nederlandse auteurs in hun oorspronkelijke taal of in een Engelse vertaling op te nemen.
M.b.t. de conferentie, achtergronden en zin daarvan schreef Ankie Peypers, voorzitster van het Nederlandse P.E.N.-centrum een artikel.
Verdere informatie over de conferentie en de aktiviteiten erom heen zijn te verkrijgen op het kantoor van de stichting BZZTôH teater, Stille Veerkade 7, Den Haag, tel. 070 - 632934.
Wole Soyinka werd geboren in 1934 in Abeokuta in Nigeria. Hij studeerde Engels in Leeds en werd in 1958 aangenomen als dramaturg bij het Royal Court Theatre. In die tijd schreef hij zijn eerste bekend geworden stukken, zoals The Swamp Dwellers en The Lion and the Jewel. In 1960 ging hij terug naar Nigeria met een beurs om er Afrikaanse dramatische kunst te studeren. Hij werd medewerker aan de Universiteit van Ibadan, waar hij ook een toneelgroep oprichtte. Later was hij achtereenvolgens verbonden aan de universiteiten van Ife en Lagos.
In oktober 1965 werd Soyinka gearresteerd en beschuldigd van het bezetten van Radio Ibadan, waar een band met een rede van de regionale Eerste Minister werd vervangen door ‘de stem van de oppositie’ die de Eerste Minister opriep om af te treden. In 1967 kwam hij opnieuw in de gevangenis, dit keer op beschuldiging van pro-Biafra aktiviteiten. In oktober 1969 werd hij vrijgelaten na bijna twee jaar eenzame opsluiting.
Soyinka heeft tot nu toe elf toneelstukken gepubliceerd, drie romans en twee bundels gedichten. Hij is ook criticus, vertaler, acteur, docent, politicus en uitgever, kortom een universeel mens.
A dance in the forests werd voor het eerst opgevoerd ter gelegenheid van de Nigeriaanse onafhankelijkheidsfeesten. The trials of brother Jero en The strong breed, The Road en Madmen and Specialists behoren tot de stukken die niet alleen in Afrika, maar ook in Engeland en Amerika met sukses werden gespeeld voor een internationaal publiek. Het thema van de dood op de weg (The Road) komt erg veel voor in Soyinka's werk. Madmen and Specialists is een satire over moderne totalitaire regiems.
Zowel in zijn romans (The interpreters, The man died, Season of Anomy) als in zijn toneelstukken en gedichten (Idanre and other poems, A shuttle in the crypt) ontmaskert Soyinka de schijnwaarden die de maatschappij beheersen, de traditionele èn de moderne maatschappij - beide komen in zijn werk voor. Alleen de individuele wil kan kiezen de chaos te voorkomen. Daarom is onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting en elke andere politieke repressie verstikkend voor het doorbreken van nieuwe perspektieven. die nog hoop kunnen bieden op verandering. Soyinka is skeptisch maar niet pessimistisch; tegenover de schrijvers in Afrika die proberen de Afrikaanse mythe van het onschuldige romantische verleden in stand te houden, stelt hij echter de noodzaak voor de schrijver zich bezig te houden met de eigentijdse werkelijkheid, en dat vraagt van een schrijver in Afrika meer moed dan van een schrijver in het hedendaagse westen, zoals deze geëngageerde schrijver zelf heeft ervaren.
Auteursrechtelijk beschermd