Kantteekeningen
De Schoolmeester spreekt:
Lieve kinderen, ik, gediplomeerd onderwijzer en benoemd door met-zilver-bestreepte-broek en een houten-sabelken-dragende makelaars in koffie, waterklerken, geneesheeren en advokaten, ik spreek u toe in naam der wetenschap.
- Daans, als ge nog verroert dan krijgde van 't regel op uw kneukels.
En terzelfder tijd moet het onderwijs slechts bezield zijn door waarheden, bekrachtigd door de wetenschap en het kind leeren om geen andere gedachten te waardeeren dan degene welke aangenomen worden door de wetenschap.
(Dagbladen).
Ik ben uw meester en ge moet mij eeren als uwen meester, schoon uw hoedeken afdoen als gij mij ontmoet; ziet gij mij in de straat van de school aankomen, dan blijft gij aan de deur staan totdat ik binnen ben. Ik ben hier de baas zooals uw vader dat thuis is. Uwe ouders zult gij eigenlijk ook eeren en uwe grootouders en onze voorouders, onze voorouders tot den eersten aap toe die zijn eigen mensch noemde. Zoo leert de wetenschap.
Onze voorouders vochten en vergoten hun bloed voor 't geen ze van anderen afgepakt hadden. Wij ook moeten ons leven ter beschikking stellen van 't Vaderland. Het scherpgetrokken lijnken van de grens omteekent ons Vaderland. Langs dézen kant van 't lijnken wonen onze broeders; langs ginder de vreemden, de vijanden van morgen. Zoo leert de wetenschap. Maar...
Nooit zal men ons een morzel grond ontwringen!
Die liefde tot het Vaderland, kinderen, ligt diep ingeworteld in ons aller harten. Gij hebt dat allen zelf ondervonden. Sta maar eens op de straat als de soldaten voorbijtrekken en gij onze duurbare driekleur in de lucht ziet wapperen, de trommen hoort roffelen en de dreunende marschmuziek trompetten, fijfelen en dsjingelen! Voelt ge uw hart niet breeder kloppen en gaat u geen rilling door merg en been? Dán weet ge dat er een Vaderland is! - Zoo leert de wetenschap.
Vive le Roi, la Loi, la Li...
- Augusteyns! als ge niet stil blijft zitten vliegde de deur uit!
la Liberté!
De koning is door God!... pardon! door de Wetenschap... neen... door... door het Land aangesteld om de Belgen te regeeren. Hij is de gekroonde vertegenwoordiger onzer macht. Hij is het hoofd van ons Leger. Ons Leger met zijn schitterende uniformen en zijn rijkdom van fonkelende wapens zal onzen bodem verdedigen, onze vrijheid en, desnoods, de Wet. Daarom zult ge de Wet eerbiedigen. De Wet verbiedt u van malkander levend op te vreten, zat over straat te loopen, iemand, anders dan met omzichtigheid, zijn geld af te nemen of de menschen, buiten den kring van 't geen men Handel noemt, te foppen en te bestelen. En zoo zijn er nog duizend andere artikelen die de Wet uitmaken. Buiten deze beschikt ge over de volle Vrijheid. Ik ben het die 't u zeg, in naam der Wetenschap.
Boven de Wetenschap is er niets meer, lieve kinderen, want de God van vroeger is thans nog slechts folklore!
En knoopt dat allemaal nu maar aaneen zooals ge kunt.
E.v.O.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd