Het Boek. Jaargang 6

Mededeelingen.

Nederlandsche Vereeniging van Bibliothecarissen en Bibliotheek ambtenaren. - De leden dezer vereeniging zijn dit jaar langer dan gewoonlijk bij de jaarvergadering het geval pleegt te zijn, bijeengeweest, nl. op Woensdag, 16 en Donderdag (Hemelvaartsdag) 17 Mei te Zwolle. De reden hiervan was een door Dr. VorderHake in ‘Bibliotheekleven’ geuite en door vele anderen eveneens gekoesterde wensch, nl. het houden van een Bibliotheekdag, waaraan het Bestuur was tegemoetgekomen door de eigenlijke vergadering te stellen op den avond aan Hemelvaartsdag voorafgaande.

Deze vergadering, waarin jaarverslag en rekening werden goedgekeurd, en de periodiek aftredende functionarissen de heeren Evers en Van Dokkum bij acclamatie werden herkozen, kenmerkte zich over 't algemeen door een groote eensgezindheid. Bij het voorstel tot reorganisatie der Commissie voor Studiebelangen, bleek het wederom, hoe goed het Bestuur op de hoogte was van de wenschen van verschillende leden (immers een paar nieuw in te stellen commissies werden reeds met name genoemd: historische bibliografie en publicaties) en tevens, dat het verlangen voorzat voor deze en andere subcommissies, waarvan enkele gedeelten van het werk van de nu opgeheven Commissie voor Studiebelangen zullen overnenemen, een regeling te treffen, waardoor op de doelmatigste wijze de geregelde voeling met het Bestuur kan worden onderhouden. Aan den Voorzitter, Dr. Sevensma. werd tezamen met vier gewone leden: Mej. De Clercq, Dr. VorderHake, mej. Hoogeveen en Dr. Hulshof verzocht een ontwerpregeling hiervoor op te stellen, terwijl bovendien nader de wenschelijkheid zal overwogen worden van het oprichten van afdeelingen der Vereeniging in de verschillende deelen des lands.

Het hoofdpunt van de agenda echter vormde de bespreking van den in te stellen Bibliotheekdag. Ook in dit opzicht heerschte die zekere eenstemmigheid, die het debat tot een minimum beperkte. De algemeene opinie was, dat een jaarlijks terugkeerende gelegenheid voor alle bibliotheekwerkers om een ééndaagsche verfrisschingskuur te ondergaan, zeer aan het werk in die biblotheken ten goede zou komen. Als dag werd vastgesteld de eerste Maandag in Juni en als eerstvolgende plaats van bijeenkomst Amsterdam.

De thans te Zwolle doorgebrachte Bibliotheekdag, die als voorbode voor vele volgende gold, was feitelijk maar gedeeltelijk overeenkomstig het door Dr. VorderHake losweg geopperde plan. De voordracht 's morgens, het ‘pièce de résistance’ ontbrak nl. nog op het programma, waarvoor echter zeker het volgend jaar te Amsterdam een schitterende schadeloosstelling zal worden gegeven.

Het kan overigens niet gezegd worden, dat op den Zwolschen Bibliotheekdag het gemis aan een voordracht pijnlijk gevoeld werd. Het programma, dat eigenlijk ook reeds den vorigen middag in beslag genomen had, (nl. een bezoek aan het Overijselsch museum en een zeer interessante rondgang door het Archief onder leiding van Dr. Schöngen) was door den Heer Evers zoo voortreffelijk in elkaar gezet, dat alle verdere wenschen van Dr. O. in vervulling zijn gegaan. Immers er was gepleit voor een middag ‘vrij om te gaan wandelen om samen te spreken, elkaar ons bibliotheek-lief en leed te vertellen, raad te geven of raad te vragen. Hiermee was nu reeds 's morgens vroeg begonnen in de Zwolsche Openbare Leeszaal, die een kijkje waard was. En den geheelen verderen dag werd genoten in de vrije natuur in Zwolle's heerlijke omstreken. Er is ge-

[p. 270]

wandeld en samen gesproken en er bleek veel bibliotheek-lief en weinig leed te zijn. Dit feit geeft alle reden om te gelooven, dat van toekomstige bibliotheekdagen een opwekkende kracht en veel invloed ten goede zal kunnen uitgaan.

A.C.G.

Uit de Vrije Fries. - Het 25^e deel van de Vrije Fries is bijzonder rijk van inhoud, en biedt ook voor het boek- en bibliotheekwezen veel dat van belang is.

De aanwinsten der bibliotheek van 1 Januari 1914 tot 1 Juli 1916 worden vermeld op blz. 213-222.

Het verslag van den Bibliothecaris van het Friesch Genootschap loopt slechts over de maanden Dec. 1915 - Juli 1916. We vernemen daaruit dat er sedert 1 Januari 1914 geen bibliothecaris geweest is, totdat de heer S.A. Waller Zeper in December 1915 die taak op zich nam, en dat deze sedert 1 Januari 1916 werd bijgestaan door den heer Mengel van Koetsveld van Ankeren, die onder toezicht van den bibliothecaris de meeste nog wachtende ingekomen werken catalogiseerde, maar in Mei daarop al weer van woonplaats veranderde. Verder wordt niet veel verblijdends meegedeeld: het plaatsgebrek is nijpend, de inrichting laat bijna niet toe dat de bibliothecaris er werkt, en belemmert het bijeenbrengen der handschriften die op te veel verschillende plaatsen zijn geborgen. In de geregelde ruiling is, als overal, veel stilstand.

Op blz. 184-193 geeft Mej. R. Visscher het vervolg 1915-1916 op de Friesche bibliographie, aansluitende aan de vroegere.

Nog verder terugbladerende vinden we twee zeer interessante bijdragen. Bij blz. 71 een fotografische afbeelding van een in een Friesche terp, te Tolsum, gevonden Romeinsch wastafeltje. Het nog leesbare, maar voor een leek niet te ontcijferen schrift, is in eene uitvoerige bespreking door den heer C.W. Volgraff volledig toegelicht. Het is eene latijnsche koopacte, die ons weer evenals een enkele vroegere vondst, een duidelijk bewijs levert, dat Friesland in der daad in den Romeinschen Keizertijd een in zekere mate geromaniseerd land moet zijn geweest. Tegelijk is het op het gebied van het Nederlandsche boekwezen een document van allerhoogste waarde, èn om den vorm - want zulke beschreven wastafeltjes zijn uit den aard zeldzaam - en om den aard en den inhoud, want in ons land opgestelde documenten uit zoo vroegen tijd, 1^e helft van de 2^e eeuw na Chr., zijn er uit den aard der zaak anders niet bewaard. Gaarne hadden we de afbeelding aan onze lezers meegedeeld, maar de geleerde onderzoeker zal deze zelf nog eens publiceeren en bespreken in een wetenschappelijk tijdschrift, en we moeten, dus de belangstellenden voorloopig naar De vrije Fries verwijzen.

Op blz. 32-41 van hetzelfde deel is het nagelaten geschrift van Johan Winkler over het Oera-Linda-Bok, vroeger reeds toegezegd, afgedrukt. Het beantwoordt geheel aan de toen gegeven mededeeling (zie Het Boek 1916 blz. 144), en in 't geheel niet aan de bedoeling van den heer Winkler zelf, dat het ons precies over het ontstaan van het O.L.B. zou inlichten. Toch is het aardig en interessant van inhoud, ook om de bijgevoegde brieven en de bespreking die de heer P.C. J.A. Boeles er als naschrift bijvoegt. De heer B. houdt vast aan de meening van Beckering Vinckers, dat Cornelis Over de Linden het interessante manuscript zou ontworpen, opgesteld en vervaardigd hebben. We hopen hierop later nog wel eens terug te komen.

Deel XX van de Bijdragen en mededeelingen van de vereeniging Gelre geeft behalve de gewone lijst der in het vorige jaar (1916) door schenking en ruiling ontvangene boekwerken (blz. XXIV - XXV) een Catalogus van de bibliotheek der vereeniging, bewerkt door K. Lijndrajer (blz. XXXVII-LVI ). Bij het doorbladeren krijgt men niet den indruk van een werkelijke bibliotheek. Het is klaarblijkelijk eene verzameling, hoofdzakelijk door het geregelde ruilverkeer met het eigen tijdschrift ontstaan; de reeksen genootschapswerken nemen een zeer groote plaats in.

Van meer belang is het aan het einde van het deel gegeven zevende vervolg op de Grondslagen van de bibliographie van Gelderland, door S. Gouda Quint. Het vult 15 bladzijden (342-357), en volgt, zooals natuurlijk is, evenals de vorige vervolgen het systeem van de Grondslagen zelve. Hiermee is het voortreffelijke werk van wijlen den heer P. Gouda Quint weer geheel bij.

[p. 271]

In de Berliner Philologische Wochenschrift van 5 Mei l.l. (p. 554) wordt de studie van Dr. M. Boas door de Nederlandsche vertalingen van de Moralia van Plutarchus, waarmee we den vorigen jaargang van Het Boek openden, uitvoerig besproken. De referent Fr. Bock (München) waardeert het stuk als eene welkome bijdrage tot de philologische bibliografie, daar van die oudere Plutarchusuitgaven inderdaad niets bekend was. Ook aan druk en illustratie geeft hij een woord van lof.

Met groote waardeering heeft de heer D. Fuldauer in ‘Propria Cures’ van 14 April l.l. geschreven over Prof. Dr. J. te Winkel, ter gelegenheid van het 25-jarig professoraat van dezen litterator, historicus, estheticus en philosoof. Hij heeft aan dit artikel een voorloopig bibliographisch overzicht toegevoegd, dat derhalve, zooals het ons wordt geboden, geenszins pretendeert een bibliographie in den strikten zin des woords te zijn, doch, vooral door de nauwkeurigheid waarmede de gegevens zijn verzameld, uitmuntend materiaal verschaft om op voort te bouwen. Uit de inleiding van het artikel mag wellicht worden afgeleid dat de heer F. van plan is bij de eerstvolgende gelegenheid zelf deze uitgewerkte bibliographie te bezorgen.

Ex- libris. - Een eerste nummer is verschenen van ‘The book plate booklet’, ed. by Alfred Fowler. Het geeft een verslag van de dit jaar gehouden ‘Annual exhibition of contemporary bookplates’ in de Averylibrary, Columbia University (N. York.) Uitgever is de ‘American Book Plate Society’, de prijs is 2 Dollar per jaar.

Over ‘Lectures du temps de guerre à la Bibliothèque nationale’ schrijft Louis Batifol in de ‘Revue de Paris’ van 15 Mei.

Tal van tijdschriften hebben sedert het uitbreken van den oorlog tijdelijk of voor goed opgehouden te verschijnen. Toch ziet men kans voortdurend weer nieuwe op te richten.

Zoo komt nu van de pers no. 1 van de ‘Revue internationale de l'Ex-Libris’ (Héraldique, blasons, armoriaux, généalogies), in maandelijksche afleveringen van 16 à 32 blz. (Bureaux: 16. Rue Fromentin, Paris X).

De eerste aflevering bevat:

C^te de l'Eglise, Les Ex-libris. - H. Tansin, A propos de l'Ex-libris de Mgr. Mongin (2 ill.). - L'Ex-libris de la guerre: Projet de concours entre les soldats des armées alliées. - L. Goyetche, L'ex-libris de Catherine II de Russie (1 pl. gravée). - A. Comtesse, L'Ex-libris en Belgique avant la guerre (6 ill.). - Les Ex-libris de Georges Hantz, Graveur à Genève (4 ill. 1 pl. gr.).

De volgende zullen o.a. handelen over:

L'Ex-libris Religieux. - L'Ex-libris Espagnol. L'Ex-libris Portugais. - L'Ex-libris Suisse. - L'Ex-libris Maçonnique. - L'Ex-libris Parisien. - L'Ex-libris Italien. - L'Ex-libris Américain. - L'Ex-libris de Corporation. - L'Ex-libris Héraldique. - L'Iconographie internationale des graveurs d'Ex-libris.