Het Boek. Jaargang 3

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

Amsterdam. - Universiteitsbibliotheek. - Met de N.G. Pierson's Kamer is het toch anders geloopen, dan we in een vorig bericht (blz. 75) als waarschijnlijk voorspelden. Curatoren der Universiteit achtten het wenschelijk dat de uitvoering van den uitersten wil van Mevrouw Pierson niet naar de toevallige bewoordingen van het testament, maar naar de duidelijke bedoeling van de erflaatster en van haren echtgenoot zou geschieden, en vonden daartoe alle medewerking bij de erfgename, Mejuffrouw Waller. Dientengevolge is een vertrek van de Universiteitsbibliotheek, bekend als de ‘Conservatorenkamer’, waar de handschriftenverzameling opgesteld stond, als Pierson-kamer ingericht. Daar vinden de boekenkasten van den overledene eene plaats, en zijne boeken vormen er eene goed voorziene en goed geconditionneerde economische bibliotheek. De eigenlijke aanwinst voor de Universiteitsbibliotheek is niet buitengewoon groot; de afzonderlijke opstelling heeft echter, afgezien van piëteits-overwegingen,

[p. 270]

eenige beteekenis als proefneming, in hoever zulke vak-opstellingen in de groote bibliotheek werkelijk voor practisch gebruik van belang zullen zijn.

's Gravenhage. - Koninklijke Bibliotheek. Benoemd tot conservator dr. A.W. Bijvanck en dr. C.H. Ebbinge Wubben, beiden thans wetenschappelijk assistent 1e k)., en benoemd tot wetenschappelijk assistent 1e kl. mej. S.C. A.C.J. Schouten, te 's-Gravenhage.

Hilvarenbeek. - Bibliotheek van de houtvesterij ‘de Utrecht’. - Een net gedrukte catalogus van 79 bladzijden laat ons deze zeer speciale boekerij kennen. Hij is in 5 rubrieken verdeeld; Bodemcultuur, waartoe landbouw, veeteelt, tuinbouw, boschbouw en verwante vakken en ook meteorologie gerekend worden (p. 1-54), Biologie, Zoologie, Botanie, Jacht en visscherij. Steeds is de schrijversnaam voorop gezet op de algemeen gebruikelijke wijze, en, waar deze ontbreekt, het eerste substantief; zoo luidt de eerste titel: ‘Beschrijving, Korte, omtrent het ontstaan, de bedijking en wording van den polder Koegras' enz. Maar een enkel maal vind ik in afwijking hiervan: Ziektestoffen, Verzamelen van, voor de onderkenning van de tuberculose’ enz.; de beschrijver heeft òf in Verzamelen geen substantief gezien, of Ziektestoffen als hoofdbegrip voorop gesteld. De hier cursief weergegeven woorden zijn vet gedrukt, en in de onderafdeelingen zijn de titels naar deze beginwoorden alfabetisch geschikt; een algemeene alphabetische lijst met verwijzing naar de bladzijden is achteraan geplaatst (p. 71-79). De geheele catalogus is het resultaat van zorgvuldig en accuraat werk; de auteur heeft zich zeker laten voorlichten bij een ervaren catalogiseerder. Dat het hem zelf nog aan ervaring ontbreekt blijkt, als ik mij niet bedrieg, toch aan enkele eigenaardigheden. Zoo vind ik op bladz. 3: ‘V. v.O., A.A., Het heerlijk goed Thulden. Z. pi. n.j. 8^o.’; hier was toch Vorsterman van Oyen vrij gemakkelijk aan te vullen geweest. Evenzoo is bij den pseudoniem Ericus de naam niet vermeld. Maar vooral heeft het inzicht ontbroken, dat men ook te compleet kan zijn; de titels zijn altijd geheel volledig afgeschreven, titels van vijf regels zijn niet zeldzaam; en er zijn er eenige van twaalf regels (Serrurier, Weinmann).

Een kleine eigenaardigheid is voorts, dat de gewone kapitalen A, B, C èn de hoofdrubrieken van den catalogus aanduiden, èn ook, naar 't schijnt, de kasten; zoo heeft de eerste titel van rubriek A de aanduiding C 39, de eerste titel van rubriek C heeft B 91-102, en van rubriek B heeft de eerste titel C 159, de tweede A 282.

Al bladerende vind ik een merkwaardig 16^e-eeuwsch boekje:

‘Een schoon Medicijnboecxken tracteerende van die natuurlijcke crancheyt alder dieren. Als van peerden, esels, ossen, koeyen, verckenen, schapen, duyven, hoenderen, gansen, eynden en bieen. Ghecopuleert uyt Varone, Plinio, Vergilio, Paladio. Den menschen seer profijtelick. Nu eerstwerf ghetranslateert uyt den Hochduitsche in onser nederlantscher spraken. Antwerpen 1541. 8^o.

Eene openbare boekerij is deze verzameling niet. ‘De boeken worden onder geene voorwaarde uitgeleend. De Houtvester geeft echter, op schriftelijke aanvrage, gaarne gelegenheid ze ter plaatse te raadplegen’.

Onze bibliotheken eervol vermeld door een Spaansch journalist. - In het Spaansche blad ‘La Tribuna’ van 15 Maart is een artikel verschenen, waarin de Nationale bibliotheek te Madrid vergeleken wordt met verschillende buitenlandsche. De bedoeling is, om de groote voordeelen van de buitenlandsche bibliotheken voor het publiek in het licht te stellen. Na een beschrijving van de groote bibliotheken met hunne leeszalen te Parijs en te Londen, volgt iets over ons land:

‘In Nederland is de Kon. Bibliotheek, in Den Haag, één der elegantste der wereld, geopend van 8 tot 7. Zij bezit een zeer ruime leeszaal. De toegang is voor ieder vrij. De catalogus kan zeer gemakkelijk geraadpleegd worden, en behalve de belangrijkste nieuwe werken, nationale en uit den vreemde, vindt men er alle oude werken, in Holland gedrukt, en een groot aantal kostbare handschriften.

‘Een der best geadministreerde bibliotheken ter wereld is die van de Universiteit van Amsterdam, geopend van 9 1/2 tot 5 uur

[p. 271]

's middags en vervolgens van 7 tot 10 uur 's avonds. Zij heelt volledige catalogi, die ook ter beschikking van het publiek zijn, en die men met groot gemak kan raadplegen.’

Het vermoeden ligt voor de hand, dat de lof die hier aan de Amsterdamsche bibliotheek wordt gebracht, voornamelijk zijn oorsprong vindt in het feit, dat zij de eenige groote bibliotheek is in het artikel genoemd, welke des avonds tot 10 uur open is, zoodat zij dus het meest het ideaal van een volksbibliotheek nabijkomt.

Deze strijd over de Biblioteca Nacional is een eerste stap op den weg om ook Spanje de zegeningen van een openbare leeszaal deelachtig te doen worden.

(Uit Het nieuws van den dag).