De Boekenwereld. Jaargang 27

[p. 315]

Agenda

Veilingen

bubb kuyper, Jansweg 19, 2011 km Haarlem, tel.: [phone]: 29 november-2 december (www.bubbkuyper.com)

burgersdijk & niermans, Nieuwsteeg 1, 2311 rw Leiden, tel.: [phone] 81: 15-16 november (www.b-n.nl)

de eland - de zon - loth gijselman, Weesperstraat 110, 1112 ap Diemen, tel.: [phone]: 11 september (www.deeland.nl)

henri godts, Avenue Louise 230/6, 1050 Brussel, België, tel.: [phone]: 11 oktober (www.godts.com)

marc van de wiele, Sint-Salvatorkerkhof 7, 8000 Brugge, België, tel.: [phone], 1 oktober (www.marcvandewiele.com)

van stockum's veilingen, Prinsengracht 15, 2512 en Den Haag, tel.: [phone]: 9-10 november (boek en prent) (www.vanstockums-veilingen.nl)

Beurzen

September
22-25	Artelibro Antiquarian Book Fair, Bologna
Oktober
28-29	Amsterdam Antiquarian Book, Map & Print Fair, Amsterdam

Tentoonstellingen

Toerist in de Gouden Eeuw

Tot en met 4 september is bij Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam de tentoonstelling Toerist in de Gouden Eeuw. Amsterdam voor vijf duiten per dag te zien.

Amsterdam was in de zeventiende eeuw een zeer aantrekkelijke bestemming voor toeristen. De stad was op het hoogtepunt van haar macht en bood gastvrijheid, exotische koopwaar, kunst, cultuur, talloze herbergen en taveernen, concertzalen en huizen van plezier. Er was vrijheid en bruisende welvaart. De tentoonstelling Toerist in de Gouden Eeuw plaatst de hedendaagse toerist in de schoenen van zijn voorganger uit de zeventiende eeuw en geeft alle informatie over stappen, winkelen, eten, hotels en bezienswaardigheden.

Aan de hand van boeken, prenten en objecten uit de Gouden Eeuwverzameling van Bijzondere Collecties wordt getoond hoe bezoekers zich vermaakten in zeventiende-eeuws Amsterdam. Te zien zijn onder meer handschriften van P.C. Hooft, een fraai gekleurde stadsplattegrond van Daniel de la Feuille, afbeeldingen van het stadhuis in het vroegste in kleur gedrukte boek en de tekeningen van de wereldberoemde menagerie van Blaauw Jan uit de Artis Bibliotheek. Verder worden werken geëxposeerd van de Amsterdamse boekbinder Albert Magnus en een door Dirk Jansz van Santen ingekleurde Bijbel (1682). De boedelinventaris van Rembrandt, prenten en tal van geïllustreerde boeken geven een beeld van het dagelijks leven in Amsterdam in de Gouden Eeuw. Ook wordt zeventiende-eeuws serviesgoed en glaswerk tentoongesteld.

Adres: Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam, Oude Turfmarkt 129, Amsterdam, tel.: [phone], www.bc.uba.uva.nl. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.

[p. 316]

De menagerie van Blaauw Jan te Amsterdam, getekend door Jan Velten, ca. 1700. Collectie Universiteitsbibliotheek Amsterdam

Erfgoedbibliotheken

Tot en met 27 augustus strijkt de reizende fototentoonstelling Erfgoedbibliotheken neer in de Stedelijke Openbare Bibliotheek van Harelbeke. Dertig verrassende beelden onthullen de verborgen kanten en schatten van twaalf erfgoedbibliotheken in Vlaanderen en Brussel. De Brusselse fotograaf Stefan Tavernier heeft zich met veel toewijding en passie verdiept in de zeer uiteenlopende collecties van de instellingen. Hij bezocht onder meer een abdij, enkele universiteiten en een museum. Overal ontmoette hij gepassioneerde mensen vol wonderlijke verhalen. Dat resulteerde in honderden portretten van mensen, interieurs en details. Hij toont de schatten die erfgoedbibliotheken bezitten, maar meer nog de uitdagingen waarmee de bibliothecaris, de magazijnmedewerker, de conservator en de boekbinder dagelijks worden geconfronteerd.

Adres: Stedelijke Openbare Bibliotheek van Harelbeke, Eilandstraat 2, Harelbeke, tel.: [phone], www.bibliotheekharelbeke.be. Openingstijden: maandag van 15.00 tot 17.00 uur, dinsdag t/m zaterdag van 13.30 tot 18.00 uur, zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur.

Het Fonds Michel Wittock

Tot en met 1 oktober exposeert de Bibliotheca Wittockiana een uitgelezen collectie Europese boekbanden van de renaissance tot de huidige tijd.

[p. 317]

Onlangs schonk de Belgische industrieel en bibliofiel Michel Wittock een representatief deel van zijn verzameling aan de Koning Boudewijnstichting, die zich nu ten doel stelt de uitzonderlijke collectie boekbanden en de wetenschappelijke activiteiten voort te zetten op de huidige locatie, een beschermd gebouw uit 1983 van Emmanuel de Callataÿ. De tentoonstelling Het Fonds Michel Wittock: van passie tot schenking toont een integrale verzameling boeken geïnspireerd op de poëzie van Pierre Lecuire (livres d'artistes), maar ook de meubels van de Belgische art nouveau-architect Paul Hankar, die vroeger in de studeerkamer van Wittocks grootvader stonden. Van hem afkomstig is ook het tentoongestelde archief van het literaire tijdschrift La Jeune Belgique.

Parijse boekband in art decostijl met champleve-email (Paul Bonet, 1928). Collectie Bibliotheca Wittockiana

Adres: Bibliotheca Wittockiana, Bemelstraat 23, Brussel, tel.: [phone], www.wittockiana.org. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.

Machtige Boeken!

In 1572 vond de reformatie in Edam en omstreken plaats: het einde van het katholieke tijdperk voor de Grote kerk. De altaren en de beelden werden verwijderd en ook de Librije werd door de nieuwe dominees matig voorzien van nieuwe lectuur. Eeuwenlang zijn de kostbare boeken bewaard op de zolder van de kerk, waar ze werden blootgesteld aan vocht en houtwormen. Verscheidene exemplaren hebben dan ook ernstige schade opgelopen. Pas in 1934 kwam men tot het besef dat deze collectie een betere plek verdiende: de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.

Het onlangs aan de kb verlengde bruikleen van deze boeken is voor het Edams Museum aanleiding om samen met de kb de tentoonstelling Machtige Boeken! De Librije van Edam en de Reformatie in te richten, waar een selectie bijzondere boeken uit de tijd van de Hervorming te zien is. Naast werken van Luther, Calvijn en Erasmus worden er liefst vijftien boeken geëxposeerd van de nu vergeten reformator Heinrich Bullinger (1504-1575). Deze opvolger van Zwingli bleek in Nederland in de zestiende eeuw heel bekend; een van zijn boeken was verplichte kost aan boord van voc-schepen. Verder toont het museum liturgische voorwerpen, tekeningen en schilderijen van zowel katholieken als protestanten. Tot en met 23 oktober.

Adres: Edams Museum, Damplein 8, Edam, tel.: [phone], www.edamsmuseum.nl. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10.00-16.30 uur, zondag van 13.00-16.30 uur.

[p. 318]

Roodkapje, Den Haag, ca. 1865. Collectie Koninklijke Bibliotheek

Pop up!

Deze zomer wijden twee musea zich aan het spectaculaire pop-upboek. Het Veluws Museum Nairac te Barneveld toont met Pop up! Het boek uit de band gesprongen vooral de populaire pop-upboeken uit de twintigste eeuw. In Museum Meermanno | Huis van het boek te Den Haag vindt tot en met 23 oktober de tentoonstelling Pop up! Bijzondere en beweegbare boeken plaats, waarin vooral oude en zeldzame beweegbare boeken en hedendaagse kunstenaarsboeken te zien zijn.

In het Veluws Museum Nairac is tot en met 5 november een grote selectie te zien uit het rijk geschakeerde aanbod van pop-upboeken vanaf het begin van de twintigste eeuw tot nu, waaronder enkele zeldzame exemplaren. Van een aantal kunstenaars is veel werk te zien: de Tsjech Vojtêch Kubašta (1914-1992) was een van de meest creatieve kunstenaars en paper engineers vanaf de jaren 1940. Zijn levendige en kleurrijke illustraties springen letterlijk van het papier en geven een nieuwe draai aan de bekende sprookjes. Ook de spectaculaire werken van hedendaagse papiergeweldenaar Robert Sabuda en de artistieke abstracte vormexperimenten van David Carter zijn ruim vertegenwoordigd.

Museum Meermanno toont tot en met 23 oktober anatomische atlassen en astronomische werken uit de vijftiende tot de achttiende eeuw, en speelboeken in allerlei verschijningsvormen: van suikerzoete opzetprenten tot humoristische scènes van Lothar Meggendorfer. Ook zijn er bijzondere kunstenaarsboeken te zien van 1960 tot nu (onder anderen van Andy Warhol en Sjoerd Hofstra) en kunnen de nieuwste digitale pop- up-vormen op een e-reader worden ontdekt. Voor de bezoeker die de pop- up graag hands on beleeft, zijn er boeken beschikbaar die door iedereen aangeraakt mogen worden.

Adres: Veluws Museum Nairac, Langstraat 13, Barneveld, tel.: [phone], www.nairac.nl. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, zaterdag 13.00 tot 17.00 uur.

Adres: Museum Meermanno | Huis van het boek, Prinsessegracht 30, Den Haag, tel.: [phone], www.meermanno.nl. Openingstijden: dinsdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur.