De Boekenwereld. Jaargang 24
(2007-2008)– [tijdschrift] Boekenwereld, De–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 123]
| |
TentoonstellingenPortret van een WoordenaarAan de vooravond van de 17e eeuw voltooide Cornelis Kiliaan na jaren studie en geduldig monnikenwerk het Etymologicum Teutonicae lingua, het eerste verklarende woordenboek van de Nederlandse taal. Dit boek was niet alleen een unicum in zijn tijd, het betekende ook de grondslag van de Nederlandse lexicografie. Op 15 april 2007 was het precies 400 jaar geleden dat Cornelis Kiliaan (ca. 1530-1607) overleed. Dit was een aanleiding voor de Provincie Antwerpen en de onderzoeksgroep Boekwetenschap van de Universiteit Antwerpen om deze grote, maar relatief onbekende taalkundige dit jaar uitgebreid te herdenken en hem zijn verdiende eerbetoon te geven. Als onderdeel van het Kiliaan-jaar kunt u tot 6 januari 2008 terecht in de Koningin Fabiolazaal te Antwerpen voor een tentoonstelling rond Cornelis Kiliaan. Portret van een Woordenaar schetst het boeiende levensverhaal van Kiliaan en geeft een overzicht van de geschiedenis van het woordenboek. Aan de hand van authentieke exemplaren en allerhande archiefdocumenten toont de tentoonstelling het ontstaan van Kiliaans woordenboeken: hoe hij de woordenlijsten samenstelde, manueel Standbeeld van Cornelis Kiliaan in Duffel. Foto: Gemeentearchief Duffel
verbeterde en aanvulde, om na meer dan veertig jaar studie het Etymologicum te kunnen uitgeven. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan het culturele en humanistische klimaat van de 16e eeuw, aan het belang van het toenmalige taalonderwijs in Antwerpen en aan de werkwijze in de drukkerij van Christoffel Plantijn, waar Kiliaan proeflezer was. De kern van de tentoonstelling is echter het ontstaan en de evolutie van het woordenboek, waarin Kiliaan een prominente rol speelde. De hele geschiedenis, van de oudste handschriften met Latijnse woordenlijsten tot en met het enkel online te verschijnen Algemeen Nederlands Woordenboek, komt dan ook aan bod. Adres: Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, Antwerpen, tel. (32) (0)3 240 63 05, www.corneliskiliaan.be. Openingstijden: dinsdag t/m zondag 10.00 tot 17.00 uur. | |
[pagina 124]
| |
Een boekje open...Het Historisch Museum Haarlem doet met de tentoonstelling ‘Een Boekje Open...’ een boekje open over de Haarlemse literaire traditie van drukkers, uitgevers en schrijvers. ‘Een Boekje Open...’ neemt de bezoeker aan de hand van portretten, foto's, oude teksten en liedjes, een nagemaakte ouderwetse studeerkamer en een authentieke handdrukpers met losse loden letters door de eeuwen heen mee naar interessante voorbeelden en citaten uit de Haarlemse literatuur. Ook zijn foto's te zien waarop bekende Haarlemmers hun favoriete boek tonen. ‘Een Boekje Open...’ laat zien dat Haarlemse literatuur bij uitstek romantisch is: onaangepast gedrag wordt vergeestelijkt, bizarre mythologieën zijn eerder regel dan uitzondering. De stad zelf wordt geïdealiseerd als een plek waar het goed toeven is temidden van een boze buitenwereld én bespot om zijn ingeslapen burgerlijke braafheid. Gastconservatoren Margreeth Pop,
Onderwijs van 't Boek-Drukken (1658), toegeschreven aan Dirk de Bray. Foto: Jaap Pop
Fransje Hovinga en Annemieke Heuft zijn het creatieve brein achter ‘Een Boekje Open...’. Het is hen gelukt een collectie samen te stellen die de Haarlemse literaire traditie weerspiegelt. Pronkstukken zijn de mooie schilderijen van Haarlemse schrijvers, zoals het zelfportret van Jacobus van Looy en het portret van Godfried Bomans dat gemaakt is door Kees Verwey. Oud-burgemeester Pop is de maker van de foto's van bekende Haarlemmers met een favoriet boek. Hij heeft onder andere de Haarlemse burgemeester Bernt Schneiders, sportverslaggever Mart Smeets, oud-schaatster Yvonne van Gennip en de alombekende haringverkoper Jos Lijnzaat op de gevoelige plaat vastgelegd. De tentoonstelling loopt tot 2 juni 2008. Adres: Historisch Museum Haarlem, Groot Heiligland 47, Haarlem, tel. (023) 542 24 27, www.historischmuseumhaarlem.nl. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 12.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur.  De Haarlemse schrijver L.H. Wiener. Foto: Jaap Pop
| |
Woutertje Pieterse door Jan KruisVanaf donderdag 13 december is in Het Nederlands Stripmuseum Groningen de tentoonstelling over ‘Woutertje Pieterse’ te bezichtigen. Kunstenaar Jan Kruis raakte gefascineerd door het werk van Multatuli en maakte verschillende illustraties bij het verhaal over Woutertje Pieterse. Sinds de | |
[pagina 125]
| |
 opening van Het Nederlands Stripmuseum Groningen in 2004 hangen enkele tekeningen van de kunstenaar in het museum. De tekeningen werden door de beheerder van het Multatuli Museum opgemerkt en hij moedigde Kruis aan het hele boek over Woutertje Pieterse te bewerken tot een nieuwe, rijk geïllustreerde uitgave. Het verhaal laat de ontwikkeling van de kleine Wouter zien, wiens dromerige en dichterlijke geest steeds botst met zijn kleinburgerlijke omgeving. Multatuli legt daarbij gewone mensen en gebeurtenissen onder een vergrootglas en laat ze zien vanuit het perspectief van een kind. Voor de museumbezoeker is echter niet in eerste instantie de inhoud van het verhaal van belang, maar vooral de beleving van een grote verscheidenheid van tekenstijlen, schetsen, illustraties, nagebootste Zuid-Amerikaanse indianentekeningen, karikaturen en echte strips. Adres: Nederlands Stripmuseum Groningen, Westerhaven 71, Groningen, (050) 3178470, www.stripmuseumgroningen.nl. Openingstijden: dinsdag t/m zondag 10.00-17.00 uur. | |
De bomen van LückerEugène Lücker (Roermond 1876-Nijmegen 1943) geldt als een van de belangrijkste kunstenaars in het vooroorlogse Nijmegen. Museum Het Valkhof toont tot 10 februari 2008 een uitgebreide selectie van zijn grafische werk, pastels, aquarellen en schilderijen rond het thema bomen. Bomen vormden een belangrijke inspiratiebron voor Lücker. Hij ving ze op het platte vlak in alle soorten licht: warm, teer of genadeloos scherp. Zijn liefde voor de natuur is goed zichtbaar in deze landschappen. Het verloop van de seizoenen en de tijdloze zeggingskracht van bomen komen treffend tot uitdrukking in zijn werk. Eugène Lücker exposeerde regelmatig in de regio. Landelijke bekendheid verwierf hij vooral met zijn grafische kunst. Velen kennen het verhaal rond ‘De boom van Lücker’. Hij maakte een prent van een eeuwenoude kastanjeboom aan de Ubbergseveldweg in Nijmegen - vlak bij zijn atelier en woning. Met de opbrengst van de prent kon het kappen van de boom worden voorkomen. In 1919 nam hij deel aan een groepsten- | |
[pagina 126]
| |
 Eugène Lücker, Beekje in vlak land met bomen in de winter (niet gedateerd) Potlood. Particuliere collectie
toonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam, in 1939 exposeerde hij in het Rijksmuseum en in 1936 ter ere van zijn 60e verjaardag in zijn geboortestad Roermond. Adres: Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, Nijmegen, (024) 360 88 05, www.museumhetvalkhof.nl. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur, zaterdag, zon- en feestdagen 12.00-17.00 uur.  Eugène Lücker, Bomenlaan in herfstkleuren (niet gedateerd). Pastel. Collectie Het Valkhof, Nijmegen
 Portret van Lücker door Jan Toorop (1914). Houtskool. Particuliere collectie
|
|