De Boekenwereld. Jaargang 22

[p. 49]

Berichten

Slapen in een bibliotheekhotel

Stel, u gaat naar New York. Waar gaat de ware boekenliefhebber dan slapen? Waar legt hij zijn van een minutieuze inspectietocht langs de 18 miles of books in boekhandel Strand vermoeide lijf ter ruste? Sinds een vijftal jaren kan dat op een wel zeer verantwoorde plek. Op de hoek van Madison Avenue 299 en de 41ste straat bevindt zich namelijk sinds 2000 het Library Hotel (www.libraryhotel.com). De inrichting van dit hotel zal het hart van menig bibliotheek- en boekenliefhebber sneller doen kloppen. Het hotel, dat met zestig kamers naar New Yorkse maatstaven vrij klein is, is geheel ingericht volgens het decimale systeem van Dewey, een wetenschappelijk classificatiesysteem dat nog steeds in gebruik is (voor meer informatie: www.oclcpica.org).

De tien etages met gastenverblijven zijn elk gewijd aan één van tien hoofdcategorieën van Dewey's systeem. Er kan geslapen worden op bijvoorbeeld de etage Languages of The Arts of General Knowledge. Alle kamers hebben op hun beurt een thema dat aansluit bij de categorie van de etage. Zo kent de tiende etage, General Knowledge, kamers over Libraries, Almanacs, Encyclopedias, Museums, Journalism en New Media. Alle kamers zijn voorzien van een kunsten boekencollectie, aansluitend bij het kamerthema. Zie hier The Library Concept.

De kamers zijn smaakvol klassiek ingericht en luxueus (cd-speler en high-speed internet zijn standaard). De hoekkamers hebben een mooi uitzicht op Madison Avenue en op de monumentale façade van de New York Public Library. De hoekkamer op de elfde etage heet The Love Room en heeft een cosy terras van waaruit je een spectaculair uitzicht hebt over Midtown Manhattan en groot stuk van Madison Avenue. Van lezen komt uiteraard niets op dat terras. Maar what the heck! Wat zou schrijver dezes er graag eens op heldere dag willen zitten!

Boekenlegger van het Library Hotel, New York.

Weer een etage hoger, op de twaalfde, bevindt zich de sfeervolle Poetry Garden. Voor wereldschuwe auteurs is er een Writers Den. De Reading Room beschikt over een fraaie boekencollectie en als u het lezen even zat bent, kunt u de vingers los spelen op de daar aanwezige vleugel of naar de nabijgelegen gratis fitness gaan.

Dat zal wel niet goedkoop wezen, hoor ik u denken. En inderdaad, wie in het Library Hotel wil slapen, moet een Gold Card uit de portemonnee trekken: de kamers variëren van $325 tot $425. Over enige korting valt - zoals in veel hotels - denkelijk wel te praten. Dat een deluxe

[p. 50]

De Library Walk in New York, 41^ste straat tussen Madison Avenue en Park Avenue (Foto's: Theo Bijvoet, Leiden).

continental breakfast buffet bij deze prijs is inbegrepen, spreekt voor zich, evenals gratis cappuccino, thee, koekjes en fruit de hele dag en van 17.00-20.00 uur ook kaas en wijn.

Wie het niettemin allemaal wat te prijzig vindt, kan zich - net als ik - melden in de receptie (met een grote wand vol catalogusbakken), vragen naar de General Manager (Graig Spitzer), zeggen dat je een artikel over het hotel wilt schrijven en laten rondleiden. Na afloop kreeg ik een fraai geïllustreerde brochure mee en enkele boekenleggers (in dit hotel kun je uiteraard niet zonder!). Ook geheel gratis is de Library Walk, bestaande uit een reeks liggende tekstpanelen die zich ter hoogte van het Library Hotel aan beide zijden van de 41^ste straat in de stoep bevinden, met mooie citaten uit de wereldliteratuur over boeken, literatuur en de onschatbare waarde van het vrije woord.

Theo Bijvoet

Oba verwerft boeken over bibliotheken van Boudewijn Büch

Tijdens de tweede veiling van de Bibliotheca Didina et Pinguina op 31 mei bij Bubb Kuyper verwierf de Openbare Bibliotheek Amsterdam 22 lots met boeken over bibliotheken. Om de aankoop enige luister bij te zetten, produceerde de bibliotheek een kleine catalogus. Het eerste exemplaar van deze Catalogus Bibliotheca Didina et Pinguina. De bibliotheek van Boudewijn Büch over bibliotheken bij de Openbare Bibliotheek Amsterdam werd op woensdag 15 juni overhandigd aan Henk Spraakman, voorzitter van het Gezelschap Büchmania en antiquaar (AllBooks).

De door de bibliotheek aangeschafte lots omvatten zo'n 270 titels, maar helaas heeft de bibliotheekstaf zich er bij de vervaardiging van de catalogus erg gemakzuchtig van afgemaakt. In plaats van nieuwe beschrijvingen van alle titels te maken, heeft men ervoor gekozen de beschrijvingen van het veilinghuis over te nemen. Veel titels blijven hierdoor ongeïdentificeerd. Bij het aan Duitse bibliotheken gewijde lot 1759 worden slechts vier titels uitvoerig beschreven, terwijl de rest valt onder de mededeling ‘And ±30 others all German language, incl. sm. publications’. Voor een geïnteresseerde zou een beschrijving van juist deze kleinere publicaties waardevol kunnen zijn, omdat Büch zowel wetenschappelijke werken kocht als toeristische boekjes. De laatste categorie wordt door bibliotheken vaak als oninteressant terzijde geschoven en deze boeken zijn daardoor moeilijker in openbare collecties te vinden dan de alom bekende standaardwerken.

[p. 51]

Ook geeft de catalogus van de bibliotheek geen uitsluitsel over het ontbreken van een aantal lots. Werd de bibliotheek hier overboden, of achtte men ze niet interessant genoeg? Ik hoop het eerste, want de niet aangekochte lots 1743, 1765 en 1766 bijvoorbeeld omvatten boeken over de bibliotheekwereld in respectievelijk Afrika, Oceanië en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Een groot deel van deze publicaties werd door Büch ter plaatse aangeschaft en juist deze in Nederland moeilijk verkrijgbare boeken zijn waarschijnlijk in geen enkele Nederlandse instelling beschikbaar.

Uit de catalogus blijkt niet of deze verzameling een aparte status krijgt binnen de Openbare Bibliotheek of dat Büchs boeken in de algemene collectie verdwijnen. Mocht dit laatste het geval zijn, dan is het voor wie is geïnteresseerd in de verzamelwoede van Boudewijn Büch of in bibliotheekgeschiedenis te hopen dat te zijner tijd alsnog een volledige, uitvoerig geannoteerde catalogus zal verschijnen van dit wezenlijke onderdeel van de Bibliotheca Didina et Pinguina.

Hans Hafkamp

Kartografische topstukken ub Utrecht online

In 2004 startte de Universiteitsbibliotheek Utrecht een project om de kostbare oude kaarten te digitaliseren. Als eerste zijn zeventig topstukken gedigitaliseerd, die in 1983 waren opgenomen in de tentoonstelling Toonneel des Aerdrijcx. Een tweede pilotproject richt zich specifiek op onderwijs en onderzoek, waarbij honderd thematische kaarten gedigitaliseerd worden.

Delen van de collectie worden als full-image op de website gepresenteerd, voorzien van een korte annotatie. Op de digitale afbeeldingen kan tot in detail worden ingezoomd. Ook is het mogelijk om door deelcollecties uit het kaartenbezit te bladeren. Via het zoekmenu kan men verder zoeken op termen, zoals uitgever, titel, plaats en dergelijke. Op deze wijze kunnen onderzoekers eenvoudig het zeldzame en kostbare kaartmateriaal raadplegen.

Dubbelhartvormige wereldkaart naar Gerard Mercator (1538), uitgegeven door Antonio Lafreri, Rome, ca. 1560 (Foto: ub Utrecht)

[p. 52]

Sinds maart 2005 is de website van gedigitaliseerde kaarten van de kaartenverzameling toegankelijk op http://kaarten.library.uu.nl/. In de loop der tijd zal de database verder worden uitgebreid.

Meer informatie: Marco van Egmond, Conservator Kaartenverzameling fgw, Universiteitsbibliotheek Utrecht, [e-mail].

Onbekende aria van Bach ontdekt

In een restauratieatelier in de Duitse stad Weimar is op 7 juni 2005 een tot dusver onbekende aria van Johann Sebastian Bach gevonden in diens eigen handschrift. Het stuk was vorige jaar tussen verscheidene papieren naar het atelier overgebracht vanuit de Anna-Amalia Bibliotheek in Weimar, kort voordat er brand uitbrak in de bibliotheek. Het manuscript van Bach is een gelegenheidswerk voor sopraan en klavecimbel. De eerste uitvoering was in oktober 1713 op de 52^ste verjaardag van hertog Wilhelm-Ernst van Saksen-Weimar.

Van gendt overgenomen door veilinghuis de eland, de zon en Loth Gijselman

Van Gendt Book Auctions (anno 1831) is in juni 2005 overgenomen door het Amsterdamsch Venduhuis de Eland, de Zon en Loth Gijselman (anno 1796), sinds 2002 gevestigd te Diemen. Het adres aan de Brandewijnsteeg te Amsterdam is gesloten, de medewerkers van Van Gendt zijn sindsdien werkzaam in Diemen.

Van Gendt zal de van oudsher bekende specialisaties blijven voeren. Naast het oude en zeldzame boek blijven rubrieken als kunst, bibliofilie, literatuur en geschiedenis gehandhaafd. De grafiekafdeling zal opgesplitst worden in een moderne en oude afdeling. De boeken- en prentenveiling wordt geïntegreerd in de algemene avondveiling van kunst, antiek en inboedels. Deze veilingen vinden vijf maal per jaar plaats. In de eerste boekenveiling in september 2005 zijn o.a. opgenomen oude en zeldzame boeken waaronder atlassen, reizen, sport, Friesland, genealogie, landkaarten, stadsgezichten en optica's. Meer informatie is te vinden op www.deeland.nl.

Venduhuis de Eland, de Zon en Loth Gijselman

Adriaan van der Weel benoemd tot Bohn-hoogleraar aan de universiteit Leiden

De Dr. P.A. Tiele-Stichting heeft Dr. A.H. van der Weel per 1 april 2005 benoemd tot Bohn-hoogleraar in de moderne geschiedenis van het boek (met name in de negentiende en twintigste eeuw) en van de bedrijfseconomische en technische ontwikkeling van de boekensector. Deze nieuwe bijzondere leerstoel is ondergebracht bij nieuwe Master-opleiding Boek en Digitale Media aan de Faculteit der Letteren van de Universiteit Leiden.

Dr. A.H. van der Weel is sinds vele jaren actief als docent, onderzoeker en auteur op het gebied van de boekwetenschap. Hij is onder meer hoofdredacteur van het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis, bestuurslid van de Society for the History of Authorship, Reading and Publishing (sharp) en lid van de wetenschappelijke raad van het Scaliger Instituut.

[p. 53]

De Bohn-leerstoel, die wordt ingesteld door de Dr. P.A. Tiele-Stichting, is mogelijk gemaakt door uitgeverij Bohn Stafleu Van Loghum te Houten. Deze vooraanstaande informatieve uitgeverij heeft het sponsorship van deze bijzondere leerstoel voor een reeks van jaren toegezegd, ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van haar directe rechtsvoorganger, uitgeverij en boekhandel Christoph Henrich Bohn, die zich in 1752 te Haarlem vestigde.

De Dr. P.A. Tiele-Stichting werd in 1953 opgericht om de boekwetenschap in Nederland te bevorderen, en om universitaire leerstoelen op dat terrein te stichten. De eerste Tiele-hoogleraar was Mr. Herman de la Fontaine Verwey, jarenlang hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam; De la Fontaine Verwey geldt als de grondlegger van de boekwetenschap in Nederland. Dr. A.H. van der Weel is de negende bijzondere hoogleraar vanwege de Dr. P.A. Tiele-Stichting.

Frank Huysmans benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam

Dr. F.J.M. Huysmans is per 1 september 2005 benoemd tot bijzonder hoogleraar Bibliotheekwetenschap, in het bijzonder met betrekking tot openbare bibliotheken, aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. De leerstoel is ingesteld vanwege de Vereniging van Openbare Bibliotheken.

Frank Huysmans is sinds 2001 als wetenschappelijk medewerker in dienst van het Sociaal en Cultureel Planbureau (scp) in Den Haag en doet onderzoek naar mediagebruik en cultuurdeelname. Zijn interesse gaat daarbij in het bijzonder uit naar de plaats die de diverse culturele uitingsvormen, waaronder media, innemen in de vrijetijdsbesteding van mensen.

De openbare bibliotheek beweegt zich op het snijvlak van de onderwerpen waar Huysmans zich mee bezig houdt. De bibliotheek stelt media beschikbaar en bewaart deze als onderdeel van het cultureel erfgoed. Volgens Huysmans bieden openbare bibliotheken bovendien ruimte aan activiteiten die erg belangrijk voor de maatschappij zijn: volwasseneneducatie, voorlichting aan allochtonen, discussiebijeenkomsten en dergelijke. Als hoogleraar Bibliotheekwetenschap gaat Huysmans zich bezighouden met theorievorming en onderzoek rond de veranderingen die de maatschappelijke informatievoorziening doormaakt sinds de opkomst van commerciële en nieuwe media. Hierbij zal de vraag centraal staan hoe openbare bibliotheken hun rol als toegangspoort tot informatie en cultuur vormgeven in relatie tot veranderende behoeften bij hun gebruikers.