Catalogi
J. Schaeps
Het najaarsaanbod van de antiquariaten is weer zeer divers. De gespecialiseerde antiquariaten komen met nieuwe catalogi op hun vakgebied, de meer algemeen georiënteerde zaken bieden een breed scala aan onderwerpen aan. Onder de specialisten zijn er nieuwe catalogi van Scheepvaartantiquariaat J.H. van der Elst en het in Angelsaksische literatuur gespecialiseerde Aan het Kanaal, verscheen een catalogus Paleontologie van Aquila en is er veel theologische literatuur bij Müller. Muziekantiquariaat Paul van Kuik heeft dit keer geen bladmuziek, maar boeken over muziek in een catalogus van een kleiner formaat dan gebruikelijk. Bestebreurtje heeft als vanouds veel reisboeken naar alle continenten in de aanbieding en, altijd handig, een aantal bibliografieën op dit gebied. Wie alles wil weten van psychoanalyse of hypnose moet het recente aanbod van Lilith er op naslaan. Het Oosters Antiquarium komt met veel werk uit en over het Verre Oosten, onder andere handschriften uit Mongolië en Tibet.
Het nog jonge antiquariaat Van Otterloo in Doorn komt met een bijzondere catalogus, geheel gewijd aan het uitgevershuis Enschedé in Haarlem. Het oudste boek in de catalogus dateert van 1740, een geschrift ter herdenking van de uitvinding van de boekdrukkunst door J. Chr. Seiz (€350), de meest recente boeken zijn in 1945 uitgegeven. Uitgeverij Enschedé heeft in de loop der jaren tal van boekhistorische uitgaven doen verschijnen en is op zijn beurt zelf onderwerp van veel boekhistorisch onderzoek geworden. Wie geïnteresseerd is in letterproeven, vignetten en andere druksels, voor het merendeel uit het begin van de twintigste eeuw, moet nu zijn slag slaan.
Antiquariaat Isis komt met een aan de filosofie gewijde catalogus. Onder het kopje ‘modern’ onder andere een groot aantal uitgaven over Spinoza, veroorzaakt doordat Isis de hand heeft weten te leggen op een ruime greep uit de ‘Mededelingen van Vereniging Het Spinozahuis’. Filosofen bekijken de wereld met een wat tijdlozer blik dan de doorsnee burger, zodat Bolland en Teilhard de Chardin hier als ‘contemporain’ worden aangeboden. Een selectie maken uit het brede aanbod is haast niet mogelijk, dus beperk ik me tot een beroemd boek: L'éducation morale van Emile Durkheim in de eerste druk (€45).
A. Gerits & Son komt met de honderdste catalogus sinds de opening in 1974 en heeft daarmee iets te vieren. Gerits is een sterk op Frankrijk gericht antiquariaat met veel uitgaven uit de achttiende en negentiende eeuw die in Frankrijk zo woelig waren. Geen ander antiquariaat in Nederland is zo goed thuis in de politieke en culturele geschiedenis van Frankrijk en iedereen die zich wil verdiepen in de revolutie(s) en de nasleep daarvan zou de gang naar Gerits moeten maken.
Intussen blijven de internetactiviteiten van veel antiquariaten groeien. De voordelen zijn groot, de klant kan meteen en op elke gewenste tijd een bestelling plaatsen, de antiquaar kan het aanbod te allen tijde verversen. Dit verversen moet dan wel consequent gebeuren - sommige antiquaren laten oude catalogi op hun websites staan zonder deze bij te werken. Nieuwsbrieven die per e-mail worden verzonden, zoals Fokas Holthuis die bijvoorbeeld rondstuurt onder zijn klanten, zijn dan handiger. Ook vinden sommige antiquaren het minder prettig dat de contacten met hun klanten teruglopen door al het internetverkeer. De persoonlijke relatie raakt zo in de verdrukking. Een ander teken dat deze relatief nieuwe markt volop in beweging is, zijn ook de voortdurend veranderende e-mailadressen en websites.