De Boekenwereld. Jaargang 19

[p. 123]

Agenda

Veilingen

J.L. Beijers, Achter Sint Pieter 140, 3512 HT Utrecht, tel. [phone].

Burgersdijk & Niermans, Nieuwsteeg 1, 2311 RW Leiden, tel. [phone] 81: 20 en 21 mei, kijkdagen 16 t/m 19 mei.

Van Gendt Book Auctions bv, Brandewijnsteeg 2, 1011 GN Amsterdam, tel. [phone] 89: 17 en 18 december, kijkdagen 13 t/m 16 december; 11 en 12 maart, kijkdagen 7 t/m 10 maart.

Henri Godts, 230/6 Avenue Louise, B-1050 Brussel, België, tel. [phone].

Kool boeken, p/a De Veenderhoeve, Stationsweg 5, De Klomp, tel. [phone].

Bubb Kuyper, Jansweg 39, 2011 KM Haarlem, tel. [phone]: 3 t/m 6 juni, kijkdagen 29 mei t/m 1 juni.

A.C. Molendijk, p/a Hervormd Centrum, Talmastraat 9, 3371 VG Hardinxveld-Giesendam, tel. [phone].

G. Postma, Noorderhaven 25, 9712 VG Groningen, tel. [phone].

Romantic Agony, Aquaductstraat 38-40, B-1060 Brussel, België, tel. [phone].

Van Sabben Poster Auctions, Grote Oost 2, 3rd floor, 1621 BW Hoorn, tel. [phone].

Van Stockum's veilingen, Prinsengracht 15, 2512 EN Den Haag, tel. [phone].

De Tille, Weerd 11, 8911 HL Leeuwarden, tel. [phone].

Beurzen

December
13-15	Mechelen (B), Internationale Antiquarenbeurs in Vlaanderen in Cultureel centrum A. Spinoy
Januari 2003
25	Deventer, ‘Boeken in de kerk’ in de Lebuïnuskerk.
Februari 2003
21-23	Antwerpen, Antwerpse Antiquarenbeurs in de ‘Handelsbeurs’ in het hart van Antwerpen.

Tentoonstellingen

Gedrukt in Amsterdam voor immigranten

Deze tentoonstelling, die van 15 november tot 31 januari te zien is in de universiteitsbibliotheek van Amsterdam, sluit aan bij het lustrumcongres van de Universiteit van Amsterdam op 13 en 14 november 2002, getiteld ‘Amsterdammer worden’ over Migranten, hun organisatie en inburgering, 1600-2000. Migratie naar Amsterdam is al zo'n vier eeuwen gaande - en in iedere periode gaat het erom een oplossing te vinden voor aloude problemen, zij het onder voortdurend veranderende omstandigheden: hoe blijft een migrant zichzelf en wordt hij tegelijkertijd een beetje Amsterdammer? Boeken en ander drukwerk kunnen in dit proces sturend zijn. Dat werkt twee kanten op, want migranten gingen in de hoofdstad immers ook op zoek naar boeken in hun eigen taal. Amsterdam blijkt aldus door de eeuwen heen de bakermat te zijn geweest voor drukwerk in de meest exotische talen. Het is dit type drukwerk dat op de tentoonstelling centraal staat. Soms diende een in de hoofdstad gedrukt anderstalig boek om de religie te kunnen blijven uitoefenen, soms werden culinaire gewoonten hier op schrift gesteld om tradities vast te houden. En soms werd hier het literaire erfgoed vast-

[p. 124]

gelegd voor volgende generaties. Uiteraard werden en worden in Amsterdam ook anderstalige kranten gedrukt, nu bijvoorbeeld nog een Chinese krant. De tentoonstelling is geconcentreerd rond de volgende groepen van migranten en hun culturen: Joden in de 17e eeuw; Armeniërs begin 18e eeuw; Hugenoten eind 17e, begin 18e eeuw; Duitsers tegen het eind van de 19e eeuw; Friezen aan het eind van de 19e eeuw; Chinezen van begin/midden 20e eeuw; Turken na midden 20e eeuw; Surinamers na midden 20e eeuw; Ghanezen eind 20e eeuw. De tentoonstelling is samengesteld door Norbert van den Berg (voormalig uba-bibliothecaris) en Frank Suurenbroek (migratiehistoricus).

Adres: Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Singel 425, Amsterdam, tel. [phone]. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 13.00 uur tot 17.00 uur. De ub is gesloten op christelijke feestdagen en op Nieuwjaarsdag. Afwijkende openingstijden, bijvoorbeeld op 5 december en tussen Kerstmis en Nieuwjaar, worden bekendgemaakt op de pagina Actueel van het uba-web en via telefoonnummer (020) 525 23 26.

Van Watteau tot Ingres

Het is weinigen bekend dat het Rijksmuseum een prachtige verzameling Franse tekeningen bezit uit de 18e en vroege 19e eeuw. Deze verzameling is vooral te danken aan Fritz Mannheimer, een Duitse bankier die vanaf omstreeks 1920 in Amsterdam woonde, in een villa op het Museumplein. Hij verzamelde met ruime geldmiddelen internationale kunstnijverheid. Tot zijn Franse tekeningen uit de 18e eeuw - al vóór de oorlog een zeer geliefd verzamelgebied - behoorden topstukken van grote namen uit de Franse tekenkunst zoals Boucher (13 stuks), Fragonard (5), Greuze, Watteau (9) en Ingres. Een deel daarvan stamde uit een verkoop door het museum te Darmstadt, het overige deel behoorde tot het puikje dat toen in de Parijse kunsthandel te vinden was.

Nadat de collectie Mannheimer in 1953 in het Rijksmuseum kwam, is de verzameling Franse tekeningen door het museum op het hoogst haalbare niveau uitgebreid. Het is bepaald geen toeval dat Marianne Roland Michel in haar in 1987 verschenen overzichtswerk Le dessin français au xviiie siècle een relatief groot aantal tekeningen uit Amsterdam illustreerde als exemplarische of uitmuntende werken. De nu georganiseerde tentoonstelling van de mooiste Franse tekeningen van het Rijksmuseum uit de periode 1700-1830 is eerst in Amsterdam te zien (tot 2 februari 2003) en daarna in het Institut Néerlandais te Parijs.

De veelzijdigheid van de Franse 18e-eeuwse kunst komt in de tentoonstelling volledig tot zijn recht. Verfijning, raffinement, gratie en sensualiteit, fantasie, maar ook durf en grootsheid zijn enkele van de karaktertrekken van de complexe kunst en maatschappij tijdens het ancien régime.

Adres: Rijksmuseum Prentenkabinet, Stadhouderskade 42, ingang B, Amsterdam, tel. [phone]. Openingstijden: dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur, gesloten op 1 januari.

Carry Slee

Van 28 september 2002 tot en met 27 april 2003 heeft het Kinderboekenmuseum een tentoonstelling over Carry Slee (1949), de geliefdste kinderboekenschrijver in Nederland. De vele recente bekroningen door de Kinderjury en de Jonge Jury tonen haar populariteit overtuigend aan. Met haar roman voor volwassenen, Moederkruid (2001), stond zij ook lange tijd in de Boeken Top Tien. Het vervolg daarop, Dochter van Eva, dat inmiddels is verschenen, zal ongetwijfeld eenzelfde toekomst tegemoet gaan.

Dat het Kinderboekenmuseum een expositie inricht over Carry Slee zal, gelet op het bovenstaande, geen verbazing wekken. Deze tentoonstelling - de omvangrijkste wisselexpositie in de geschiedenis van het museum - is vooral op een jeugdig publiek gericht, maar ook de beide romans krijgen een plaats.

Zoals bij een tentoonstelling over literatuur gebruikelijk is, zullen er vitrines zijn gevuld met foto's, handschriften, brieven en voorwerpen. Vooral de niet eerder getoonde jeugdfoto's die de auteur ter beschikking heeft gesteld, zijn heel bijzonder. Voor de liefhebbers van illustraties valt er ook veel te genieten. Uiteraard zijn origi-

[p. 125]

nelen van Dagmar Stam opgenomen, maar ook het werk van illustratoren als Harmen van Straaten, The Tjong Khing, Harrie Geelen en Philip Hopman is vertegenwoordigd.

In samenwerking met Uitgeverij Prometheus en met financiële steun van de Nederlandse Spoorwegen (www.tijdvoorlezen.nl) wordt het boekje Neuzen uitgebracht (oplage 300.000 exx.): een nieuw verhaal van Pieke en Poek die in het Kinderboekenmuseum rondneuzen.

Adres: Letterkundig Museum, Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag, tel. [phone]. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10 uur tot 17 uur.

Affiche van de tentoonsteling over Carry Slee.

Honderd meester-boekbinders voor het ‘Zonnelied’ van Sint-Franciscus van Assisi

Na het grote succes van de eerste internationale Tentoonstelling van de Kunstboekband in Italië, georganiseerd naar aanleiding van de tweehonderdjarige geboortedag van de dichter Giacomo Leopardi, besloten de organisatoren van dit evenement deze opzet te herhalen, waarbij ditmaal een luxe-uitgave van Sint-Franciscus' Zonnelied werd uitgegeven. Meer dan duizend deelnemers, van alle continenten, zijn de uitdaging aangegaan en bevestigden hun deelname. Het internationale Wetenschappelijke Comité had de moeilijke en delicate taak honderd banden te selecteren. Samen met nog tweehonderd andere banden, die een vermelding van de jury kregen, werden ze deels in Macerata en deels in Assisi tentoongesteld. Tot 25 januari 2003 zijn de honderd geselecteerde banden te zien in de Bibliotheca Wittockiana.

Adres: Bibliotheca Wittockiana, Bemelstraat 23, Brussel, tel. (0032) (2) 770 53 33. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10 uur tot 17 uur.

Hollands ABC

Vele generaties hebben leren lezen met het abc. De Atlas van Stolk kiest deze methodiek om historische gebeurtenissen of ‘typisch Hollandse’ kenmerken in de provincies Noord- en Zuid-Holland vanaf de zestiende tot en met de twintigste eeuw te laten zien. De tentoonstelling ‘Hollands abc’ loopt van 1 november 2002 tot en met 26 januari 2003.

Het abc was eeuwenlang het eerste boek waarmee Nederlandse kinderen leerden lezen. De inhoud werd naar thema's ingedeeld met bijvoorbeeld namen van dieren of plaatsen. De selectie voor het ‘Hollands abc’ is zowel topografisch als historisch. Via de letters van het alfabet gaat de bezoeker op een denkbeeldige reis langs steden en dorpen in Noord- en Zuid-Holland. Zo is bij de A van Amsterdam het Paleis voor Volksvlijt te vinden, bij de B een herdenkingsplaat op de verovering van Brielle op 1 april 1572 en bij de C van Callantsoog een aquarel van Dirk Langendijk van de landing van de Engelsen in 1799.

[p. 126]

Behalve historische gebeurtenissen, zoals de moord op Willem van Oranje bij de D van Delft, zijn ook typisch ‘Hollandse’ bezienswaardigheden opgenomen zoals tulpen en molens. Fraaie voorbeelden daarvan zijn het affiche van de Keukenhof bij Lisse van Guust Hens uit 1951 en de aquarel van Jacob van Strij met de molens bij Kinderdijk in 1809. Bijzonder is ook de foto uit 1890 van de ijsafzetting bij de kust van Scheveningen met het Kurhaus op de achtergrond. Het ‘Hollands abc’ vormt een beeldend verslag van historische en ‘Hollandse’ gebeurtenissen van de 16e tot en met de 20e eeuw.

Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamige publicatie. Aanleiding voor de expositie en het boekje is het verschijnen van de driedelige Geschiedenis van Holland (Uitgeverij Verloren, Hilversum), een project van de Stichting Geschiedschrijving Holland. Het boekje Hollands abc is tot stand gekomen met financiële steun van Erfgoedhuis Zuid-Holland en is vanaf 1 november verkrijgbaar in Museum Het Schielandshuis en in de boekhandel voor €5.

Adres: Museum het Schielandshuis, Korte Hoogstraat 31, Rotterdam, (010) 217 67 67. Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag van 10 uur tot 17 uur; zaterdag, zondag en feestdagen 11 uur tot 17 uur.