Catalogi
In het afgelopen oktober-weekend - de zomertijd veranderde in wintertijd - zijn we in Brussel geweest. In principe hadden we goed weer: het regende 's nachts. We verbleven in een oostelijk stadsdeel: St. Pieters-Woluwe. Naast enig culinair genot (onder andere mosselen in een gewone kroeg onder het genot van Anderlecht versus Standaard Luik) hebben we musea bezocht, waaronder het Natuurhistorisch Museum en zijn beroemde Iguanodonten. Voor deze rubriek is van belang dat we (niet ver van ons tijdelijke huis) ook in de, sinds 1983 opengestelde, Bibliotheca Wittockiana (Bemelstraat 21) waren; dit boekbandenmuseum is toegankelijk van dinsdag tot en met zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur.
Gedurende enige jaren hebben we regelmatig verslag uitgebracht over het jubileumproject van de firma Forum (forum) The Children's World of Learning 1480-1880. In een reeks van tien (sub)catalogi (nr. 100) presenteerde deze firma rond 5000 titels. De reeks zal worden afgesloten met een index-deel. Tot 20 januari 2002 was er in de Bibliotheca Wittockiana een tentoonstelling van een deel van de aangeboden werken.
Niet alleen de boeken zijn de moeite van het bezichtigen waard, maar ook het gebouw (in een keurige wijk met fantasieloze keurige huizen) is fraai. Een gematigd beton brut met hier en daar beheerst ruw uit de rots gespleten blokken natuursteen, soms aan de zijkant zodanig bebeiteld dat het lijkt of we de bladen van een boek zien. De boeken zijn ondergebracht in aantrekkelijke vitrines: onderwerp bij onderwerp. Een topstuk in dit museum is de, overigens niet altijd tentoongestelde, Napoleontische Description de l'Égypte (Parijs 1802-1822) in een ladenkast met lectrijn de l'époque.
In Tilburg is de Stichting Dr. P.J. Cools msc actief. Aan de stichting is een vriendenkring van bibliofielen verbonden. Één keer per jaar worden de leden getrakteerd op een publicatie; dit jaar (2001) verzorgden Jef van Kempen en Norbert de Vries het geschrift Die lezen mogen eenzaam wezen. Een bloemlezing van gedichten over de liefde voor het boek (isbn 90 8066 0213). De bezorgers van de tekst zijn realistisch: er is ook één gedicht van de boekenhater Alain Teister opgenomen (zie ‘Verschenen boeken’, p. 152-153).
Quod Libet is de titel van de catalogus van de internationale Antiquariatsmesse te Hamburg (9-11 november 2001) (quodli). Ruim vijftig deelnemers presenteerden er boeken, grafiek, tekeningen, autografen en kunstenaarsboeken (van dit laatste type boek is er overigens - het zij terzijde opgemerkt - een prachtige collectie in Wolfenbüttel).
De, alweer 20ste, Haarlemse Antiquarenbeurs (2001) is als u dit bericht ontvangt al achter de rug; rond zeventig handelaren in literaire en visuele waar manifesteerden zich daar. Ik meld beide evenementen toch om U op de hoogte te houden van een deel van de gebeurtenissen in onze wereld.
Als regelmatig schrijver ben ik natuurlijk een woordenliefhebber; hetgeen ooit tot mijn lidmaatschap van het Matthias de Vries-Genootschap leidde. Een van mijn woordenboek-liefhebbende medeleden daarin is Nicoline van der Sijs, die mij onlangs verraste met haar boek, tevens dissertatie, Etymologie in het digitale tijdperk. Een chronologisch woordenboek als praktijkvoorbeeld. We leren daaruit dat ‘wad’ (even kort door de bocht) het oudste Nederlandse nog gebruikte woord is; het ermee samenhangende ‘waden’ wordt aantoonbaar pas in de tweede helft van de dertiende eeuw aan onze taalschat toegevoegd.
Het woord ‘antiquaar’ voor handelaar in oude boeken komt pas vanaf 1870 voor; de ‘antiquair’ is er al rond 1660. Het eerstgenoemde woord is van Duitse, het tweede van Franse oorsprong. Etymologen zoeken onder andere altijd naar het vroegste voorkomen van een woord; mocht een lezer een vroeger voorkomen (met bronvermelding!) dan 1870 van antiquaar weten, dan zal ik dit graag aan de autrice doorgeven.
Tot slot een generale waarschuwing: veel vermelde prijzen zijn al in euro.
J.A. Brongers
Auteursrechtelijk beschermd