Catalogi
Net terug uit Zuid-Frankrijk. Centraal thema gedurende deze vakantie was het Canal du Midi tussen Toulouse en Béziers. Het is de kunstmatige verbinding tussen de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan om de weg langs het Iberisch schiereiland te ontgaan. Het kanaal ligt prachtig in het landschap, aan weerszijden gemarkeerd door rijen bomen. Het is ontworpen door Pierre-Paul Riquet en het werd in 1681, na veertien jaar werk, in gebruik genomen. Het is een technisch wonderwerk met sluizen, aquaducten, bruggen en een stuwmeer, dat als reservoir dient om het kanaal met water gevuld te houden.
Thomas Jefferson, toen Amerikaans gezant te Parijs, reisde in 1787 in hetzelfde gebied. Pierre Gérard stelde hierover een aardig boekje samen: Le voyage de Thomas Jefferson sur le Canal du Midi (isbn 2862662208). Een prachtig, door meerdere auteurs gemaakt, geïllustreerd werk is Canal Royal de Languedoc; Le partage des eaux (isbn 2862661813). Het bevat vele en soms, voor de aandachtige beschouwer, vermakelijke technische details.
Aan het kanaal ligt, even voor Béziers, het gehucht Le Somail (gemeente Ginestas); het was een étappe-plaats voor de schippers met een herberg en stallen. Er is daar een niet erg belangrijk Musée de la Chapellerie (over hoeden-mode; ‘unique en Europe’!) en een Librairie Ancienne. Dit is een grote verfraaide schuur met, naar zeggen, 30.000 boeken en vele ansichten. Zoals gebruikelijk is 95% van de voorraad in de Franse taal geschreven. Er is een hoekje gesorteerde ‘vreemde’ talen: geen Nederlands, wel Russisch. L'Illustration en dergelijke tijdschriften zijn in tientallen fraai ingebonden jaargangen te koop, evenals meerdelige encyclopedieën van het type Larousse. Er zijn ook oudere boeken; hetzij in fraaie banden, hetzij typografisch aantrekkelijk vormgegeven. Recentere boeken, zoals de hiervoor genoemde, over het kanaal zijn er ook te koop.
Maar nu zijn we weer terug in Nederland, waar een selectie van oorlogsfoto's en tekeningen uit de L'Illustration (Album de la Guerre 1914-1919, Paris 1923) wordt aangeboden (smitbo 17/230/f300,-).
De meest opvallende ontvangen catalogus is eigenlijk geen catalogus, want alle titels zijn al verkocht; het is een bibliografie van de Gregynog Press. Het is de, met medewerking van de koper, prachtig uitgevoerde catalogus nummer twee van antiquariaat De Zilverdistel (zilver) te Antwerpen. De private press, opgericht door twee gefortuneerde zusjes Davies, was in Wales actief op het negentiende-eeuwse landgoed Gregynog Hall tussen 1922 en 1940, maar de binderij ging nog door tot 1945. Van de produktie met een wisselende oplage werd iedere keer een dertigtal exemplaren speciaal ingebonden. Zo verwierven de zusjes een set van de in totaal 42 titels, de set van Margaret Sidney Davies (1884-1963) wordt hier beschreven. Van iedere titel worden niet alleen de technische details gegeven, maar ook de achtergrond van de keuze van de titel. De catalogus bevat een lijst met verblijfplaatsen van 15 complete sets. Een bibliografie van secundaire literatuur en een index completeren de tekst.
Dan is er het derde deel (van 7 à 8 delen) van The Children's World of Learning 1480-1880 (forum). Hierin komt het tekenonderwijs aan de orde. In een wereld zonder fotocamera behoorde enige handigheid in tekenen tot een basisvaardigheid van de jeunesse dorée; altijd leuk om een brief naar huis te kunnen illustreren. De catalogus gaat enigszins buiten de haar in de titel gestelde grenzen door ook twintigste-eeuwse tekenmethoden op te nemen, maar er zitten daar enige zeer fraaie Art-Deco-specimina tussen. Andere hoofdonderwerpen zijn godsdienstige vorming en de verhalen van Robinson Crusoe. Aan de orde komen diverse edities van het werk en de navolgers; alles ter lering van hen die door de cultuur het contact met de natuur dreigden te verliezen.
We begroeten de eerste catalogus van Van Otterloo (otterl) uit Doorn. Hij staat vol met boeken over boeken. Als aardig, tot kopen opwekkend grapje, zien we een veiling-scène: ‘Gentlemen, this book is cheap at £5. A hundred years hence you will sell it for ten times that amount.’ Het komt voor in The Book-Lover's Almanac for the year 1893, New York (otterl 1/63/f140,-). Eveneens wordt door hem aangeboden: E.F. Kossmann, De Boekverkoopers, Notarissen en Cramers op het Binnenhof, 's-Gravenhage 1932 (otterl 1/200/ f125,-).
Antiquariaat Royalties uit Meppel komt ook met een eerste catalogus. Het is (nog) een gesloten huis met als specialisaties: geschiedenis, genealogie, adel en (zoals de naam al