Catalogi
De in 1988 overleden antiquaar Hans Peter Kraus had in zijn New Yorkse zaak een bibliografisch apparaat van 100.000 banden. Ook dit was nog niet genoeg want in zijn buitenhuis te Ridgefield (Connecticut) bouwde hij een tweede naslagbibliotheek op om in het weekend niet te kort te komen. Deze laatste collectie gaat de firma Kraus verkopen. Catalogue 184, From Trithemius to Proctor, bibliography and reference books before 1900 biedt het enig bekende exemplaar van de Catalogus librorum uit 1649 van Lodewijk Elzevir in Amsterdam. Helaas $ 12.000 zal wel iets te veel gevraagd zijn voor de Amsterdamse UB...
Kraus vertelt in zijn autobiografie A rare book saga hoe hij door de Nazi's uit Wenen verdreven werd en in Amerika arriveerde met enkele kostbare boeken op zak, waaronder de Columbusbrief. Catalogue 155 Americana Vetustissima, fifty books, manuscripts and maps relating to America from the first fifty years after its discovery (1439-1542), in celebration of the Columbus Quincenterary begint met de editie van de Columbusbrief die in 1493 door Stephan Plannck te Rome werd gedrukt. In deze indrukwekkende en fraai uitgevoerde catalogus (vooral de illustraties zijn bijzonder goed) komen werkelijk extreem zeldzame boeken voor (hoe vaak wordt deze kwalificatie in catalogi niet misbruikt!) zoals de eerste kaart waarop de naam Amerika voorkomt. Dit is een houtsnede met de segmenten voor een wereldbol die door Martin Waldseemüler vervaardigd werd en in 1507 in St. Dié in de Elzas gedrukt werd. Een convoluut met 14 pamfletten is afkomstig uit de Biblioteca Colombina, de collectie van vader en zoon Columbus in Sevilla, en bevat o.a. een tot nu toe onbekend verslag van de kolonisatie van het gebied rondom Caracas in 1515. Uniek is ook het exemplaar van de bul Inter caetera van Paus Alexander VI, waarin een demarcatielijn werd aangegeven tussen Spaans en Portugees bezit. In de uitvoerige beschrijving wordt aannemelijk gemaakt dat deze plano circa 1550 in Valladolid door Fernandez de Cordoba gedrukt werd in verband met de aanvallen van Bartholomé de las Casas op het recht van de Spaanse koning de Indianen in de Nieuwe Wereld te onderdrukken.
De populariteit van Dickens heeft zijn bibliografie uiterst ingewikkeld gemaakt. Door het enthousiaste onthaal van nieuw werk werd staand zetsel steeds weer in grote haast afgedrukt zodat het onderscheiden van een vroege en late staat veel kennis vereist. Een mooi voorbeeld is de eerste druk van de beroemde Christmas Carol (London 1843). De vroegste staat wordt o.a. gekenmerkt door een nog ongecorrigeerde tekst en een perfecte afdruk van het stempel op de linnen band. Zo'n exemplaar staat in de prachtige en liefdevol samengestelde catalogue 1120 van Maggs in Londen. Het is afkomstig uit de rijke Dickensbibliotheek van Graaf De Suzannet. Uit dezelfde verzameling stammen de gezochte en zeer zeldzaam geworden uitgaven in originele maandelijkse afleveringen van de grote romans zoals Nicholas Nickleby (£ 7500) en David Copperfield (£ 5000). Een zeer vroege Dickens is een pamflet tegen rabiate fundamentalistische handhaving van de zondagsrust (London 1836; £ 2000). Tot nu toe onbekend was een Duitse editie van de Pickwick Papers uit 1839 (£ 1400). In de catalogus staan ook twee afleveringen van de Gad's Hill Gazette, een tijdschrift voor het gezin van Dickens, dat door zijn kinderen volgeschreven en gedrukt werd (£ 2500).
In Amerika worden boeken van en over vrouwen druk verzameld. Een aantal handelaren is hierin gespecialiseerd, zoals Barbara Walzer Books in Providence. ‘Roosters crow a lot, but the hen delivers the goods’ staat er op het omslag van haar catalogue 8, waarin een album opvalt met 45 foto's van de St. Louis Exposition, in 1905 gemaakt door de eerste vrouwelijke persfotograaf, Jessie Tarbox Beals. Voor een bordeelkaars uit het Parijs van omstreeks 1900 moet men $ 65 betalen. De brandende kaars diende om de limiet van de sexuele activiteiten aan te geven. Dat huispersoneel vroeger ook al niet deugde blijkt uit een in 1873 uitgegeven boek The Servant-Girl of the Period...The greatest plague of life. In datzelfde jaar waarschuwde E.H. Clarke, professor aan de Harvard Medical School, in Sex in Education, or a fair chance for the girls dat hersenarbeid gevaarlijk is voor de gezondheid van vrouwen.
In Nederland bood Muziekantiquariaat Landré brieven aan uit de nalatenschap van Evert Cornelis, van 1910-1919 tweede dirigent van het Concertgebouworkest. In de collectie bevinden zich brieven van Gabriel Pierné, Claude Debussy en een van Willem Pijper, waarin hij Cornelis dankt voor de geboden kansen aan zijn leerling Bertus van Lier en zijn meest begaafde leerling, Henk Badings, voorstelt. Bertus van Lier zette in 1933 vier gedichten van Leopold op muziek. De Leopoldverzamelaar die naar volledigheid streeft kon voor f 25 een exemplaar aanschaffen. Voor wie nu eens iets anders wil biedt Landré ook een miniatuur draaiorgeltje aan met 25 pijpen en zo'n 80 melodieën.
The Catharijne Press in Zuilichem kwam met haar vijfde catalogus miniatuurboeken. Een hoogtepunt is de Bibliothèque Portative du Voyageur (Paris, Liège, 1802-1814) in 45 delen. Deze reisbibliotheek van klassieken uit de Franse literatuur vergezelde Napoleon op zijn campagnes en werd door de keizer vaak ten geschenke gegeven. Uit de 16de eeuw komt een Officium beatae Virginis Mariae, afkomstig uit de bibliotheek van Jan te Winkel. De negende uitgave van The Catharijne Press is de passage uit de Reinaert waarin Tibert de kat er van langs krijgt. Het fragment is hier
Auteursrechtelijk beschermd