De Boekenwereld. Jaargang 7

Agenda

Veilingen

j.l. beijers b v. Achter St. Pieter 140, 3512 HT Utrecht, 030-310958. 19-21 februari, kijkdagen 15, 16 en 18 februari.

Beurzen

Europese antiquarenbeurs, RAI Congrescentrum, Europaplein, Amsterdam.

geopend: 28 februari, 16.00-21.00 uur, 1-2 maart 11.00-18.00 uur.

Antiquarenbeurs Arnhem, Hotel Haarhuis, Stationsplein, Arnhem.

geopend: zaterdag 23 maart, 10.00-17.00 uur.

Antiquarenbeurs Pieterskerk Leiden.

geopend: vrijdag 5 april, 16.00-22.00 uur, zaterdag 6 april 11.00-18.00 uur, zondag 7 april 11.00-17.00 uur.

Tentoonstellingen

In de Bibliotheca Philosophica Hermetica is de tentoonstelling Hermes Trismegistus pater philosophorum, tekstgeschiedenis van het Corpus Hermeticum georganiseerd. Deze tentoonstelling toont handschriften en drukken die betrekking hebben op geschriften en die de traditie op naam heeft gesteld van Hermes Trismegistus. Essentieel in de hermetische geschriften is de overtuiging dat de mens kan opstijgen tot het goddelijke. Voor de eerste maal worden ruim 90 tekstuele getuigenissen van het Corpus Hermeticum en bijbehorende aan Hermes Trismegistus toegeschreven geschriften op één plaats getoond. Het oudste is een handschrift van de Aesclepius uit de 10de/11de eeuw, het jongste een publicatie die tegelijk met de catalogus verschijnt en die de aanleiding is geweest tot deze tentoonstelling: de eerste Nederlandse vertaling die direct op het Grieks teruggaat, vervaardigd door G. Quispel en R. van den Broek.

De getoonde handschriften en drukken zijn voor tweederde afkomstig uit de collectie van de Bibliotheca Philosophica Hermetica, het overige materiaal is afkomstig uit binnen- en buitenlandse bibliotheken. De catalogus is samengesteld door drs. F. Lamoen, die zowel bibliografisch als inhoudelijk gericht onderzoek verrichtte. Prijs f 10,-.

adres: Bloemstraat 15, Amsterdam
geopend: t/m 8 maart, maandag t/m vrijdag van 9.0017.00 uur.

Nederlandse tekeningen uit amerika: de verzameling Abrams

Door hun grote betrokkenheid met Nederland en de Nederlandse cultuur begon het in Boston wonende echtpaar Maida en George Abrams dertig jaar gele-

[p. 116]

den een verzameling aan te leggen van Nederlandse tekeningen uit de 17de eeuw. Nu is hun collectie de grootste en belangrijkste die ooit in de Verenigde Staten op dit gebied door een particulier bijeen werd gebracht. Uit de ongeveer 450 tekeningen zijn ruim honderd werken gekozen die van 23 februari tot 28 april 1991 in het Rijksprentenkabinet zullen worden geëxposeerd. Daarna gaat deze tentoonstelling naar de Albertina in Wenen en later in het jaar naar de Pierpont Morgan Library in New York en het Fogg Art Museum te Cambridge (Mass.). De catalogus is van de hand van William W. Robinson, Curator of Drawings of the Harvard Museums, Cambridge (Mass.). Daarin zijn alle tekeningen in kleur afgebeeld.

De tentoonstelling geeft een representatief beeld van de verzameling. Duidelijk is te zien dat de voorkeur van de verzamelaars uitgaat naar karakteristieke 17de-eeuwse onderwerpen zoals het Hollandse landschap en figuur- en modelstudies. Kunstenaars die omstreeks 1600 als eersten het Hollandse landschap weergaven of naar het naaktmodel tekenden zijn goed vertegenwoordigd: Claesz Jansz Visscher met het Gezicht op Houtewael en van Hendrick Goltzius is er een Zittend vrouwelijk naakt. Andere vroeg 17de- eeuwse meesters van het landschap, zoals Esaias en Jan van de Velde, Cornelis Vroom en Hendrik Averkamp, zijn eveneens goed vertegenwoordigd; dat geldt ook voor tekenaars van latere generaties, die ieder op hun eigen wijze het Hollandse landschap in beeld brachten, van de vroege Jan van Goyen tot de late Dirck Dalens, De opmerkelijkste tekeningen in deze groep zijn twee landschappen van Rembrandt, verworven uit de vermaarde collectie van de Hertog van Devonshire. Van Rembrandt is er ook een pentekening, Een man met een stok. Dit blad vormt het hoogtepunt onder de figuurstudies, waarvan de tentoonstelling een gevarieerde keuze laat zien, beginnend bij Willem Buytewech, Jacob de Gheyn II, Jan van Bouckhorst en eindigend met Gerrit Berckheyde en Cornelis Dusart. Bijzondere voorliefde tonen Maida en George Abrams voor de typische Hollandse genre-voorstellingen van Adriaan en Isaac van Ostade en voor de kleurige, decoratieve tekeningen van planten, bloemen, vogels en insecten. Het Rijksprentenkabinet heeft in het verleden regelmatig bekende en minder bekende particuliere tekeningencollecties geëxposeerd. De tekeningen uit de collectie Abrams worden nu voor het eerst in Nederland getoond.

adres: Stadhouderskade 42 (rechter hoofdingang), Amsterdam
geopend: t/m 28 april, dinsdag t/m zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur.

Duitse boekillustratie

In het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum/ Museum van het Boek is een tentoonstelling te zien getiteld Duitse boekillustratie 1900-1945. Uitbeelding van een cultuurfase. De expositie is samengesteld uit de verzameling van dr. Ulrich von Kritter, één van de belangrijke boekenverzamelaars in het naoorlogse Duitsland.

Er zijn illustraties van de hand van kunstenaars uit de Jugendstil, het impressionisme en expressionisme en latere vooroorlogse stromingen. Bekende kunstenaars, zoals Lovis Corinth, Max Liebermann, Ernst Ludwig Kirchner, Karl Schmidt-Rotluff, Max Beckmann, Wassily Kandinsky, El Lissitzky en Alfred Kubin illustreerden de boeken. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan de invloed van belangrijke uitgevers in de jaren 1900-1945. Aan Berlijn is een aparte afdeling gewijd, waarin o.a. de joodse kunstenaars en het Russische Berlijn worden getoond. Ook de satire, de sociale kritiek en de emigratie van 1933 komen als aparte onderwerpen aan de orde. Bij de tentoonstelling verschijnt een uitvoerige catalogus (in het Duits).

adres: Prinsessegracht 30, 's-Gravenhage.
geopend: maandag t/m zaterdag 13.00-17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten.

Gastcolleges voor jaar 1991. het nederlandse antiquariaat

Onder auspiciën van de Dr. P.A. Tiele Stichting worden in samenwerking met de vakgroep Boek-, bibliotheek- en informatiewetenschap van de Universiteit van Amsterdam op dinsdag 2, 9, 16 en 23 april en dinsdag 7 en 14 mei een serie lunchcolleges (12.15-13.45 u.) gegeven door een aantal vooraanstaande Nederlandse antiquaren, die ieder over hun eigen specialiteit zullen spreken. Het programma ziet er als volgt uit: 2 april: Anton Gerits, Het wetenschappelijk antiquariaat. 9 april: Nico Israel, Handschriften en bijzondere boeken. 16 en 23 april: Bob de Graaf, Het oude boek. 7 mei: Richard Lobbes, Het moderne antiquariaat en: André Swertz, Bibliofilie. 14 mei: 12.15-14.00 uur: John Benjamins, Wetenschappelijke tijdschriften en Bubb Kuyper, Het veilingbedrijf.

In dit programma kunnen eventueel nog wijzigingen optreden. De colleges zullen worden gegeven in de Aula van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, adres: Singel 425, Amsterdam. Programma, inl, en res.: 020-5252294 dinsdag t/m vrijdag.