Catalogi
De afdeling antiquariaat van Boekhandel Broekhuis in Enschedé publiceerde haar eerste catalogus Streekgeschiedenis met 545 nummers over Twente, Overijssel en Westfalen/Münsterland. Bij de boeken vonden we de zeldzame tweede druk van de Geschiedenis van Enschede en zijne naaste omgeving (Enschedé, 1920; f 525) van A. Gz. Benthem en twee niet courante boeken over Kampen: Historisch verhaal van hetgeen er, tussen de heren van de magistraat der stad Campen en enige leden van de Gezworene Gemeente aldaar, in de jaren 1759 en 1760 is voorgevallen (Campen 1760; f 150) en de Historische Kamper Kronyk van E. Moulin (Kampen 1839-1849; f 160). Behalve boeken bevat deze catalogus veel Kuiperkaartjes. Aangekon-digd voor begin 1991 is catalogus 2 met mooie geïllustreerde boeken uit vijf eeuwen. We wensen Broekhuis veel succes!
Hier sluit direct catalogus 39 van Theo de Boer met 1070 prenten en boeken over Overijssel en aangrenzende gebieden bij aan. Kampen is opnieuw goed vertegenwoordigd met bijv. een geaquarelleerde tekening uit 1805 van de Buitenkerk van de hand van Piet Remmers (f 875) en een gekleurde tekening van dezelfde kunstenaar van de Hagenpoort (f 575). Zeldzaam is het Gezigt op de stad Kampen (Haarlem, Emrik en Binger; f 1750). Begin 1991 verhuist De Boer in Zwolle naar de Nagelstraat 28, hoek Terborchstraat, vlak bij het station.
Historisch Antiquariaat A.G. van der Steur publiceerde een belangrijke catalogus 10 met 2148 nummers genealogie, de grootste catalogus op dit gebied ooit in Nederland verschenen. Jaren van verzamelen - eerst door de Haagse genealoog en antiquaar Gerard Halwasse, daarna door Ab van der Steur zelf - zijn nodig geweest om deze collectie bij elkaar te brengen. Met de nodige zelfspot opent Van der Steur zijn catalogus door een passage te citeren uit The amenities of book-collecting and kindred affections van A. Edward Newton, die uit The Crime of Sylvestre Bonard van Anatole France de volgende boutade citeert: ‘But some catalogues annoy me exceedingly: those which contain long lists of books that are not books; genealogies; county (and especially town) histories; (...). How it is that anyone can make a living by vending such merchandise is beyond me.’ Glimlachend beginnen we te lezen in de interessante Inleiding waarin Van der Steur een kort overzicht geeft van de beoefening der genealogie in Nederland. De catalogus is alfabetisch op familienaam ingedeeld. Van de oudste gedrukte genealogieën zijn er voorbeelden van de geslachten Van Amstel, Brederode, Van Wassenaar en Witsen.
Prachtige en somptueus uitgevoerde specimina van familiegeschiedenis zijn M.R. Idema Greidanus, Het geslacht Greydanus etc. ('s-Gravenhage 1933-'36) met honderden portretten (f 900), E.B.F. Wittert van Hoogland, Geschiedenis van het geslacht Wittert ('s- Gravenhage 1914) met 470 platen (f 390) en de Bönhoffdoos, 191 katernen groot folio (f 171). De meeste boeken uit deze catalogus zijn zeldzaam of zeer zeldzaam. Vaak zijn ze niet in de handel geweest en de oplage was meestal beperkt. De genealogen zelf hadden dikwijls een exclusief lezerspubliek op het oog zoals D. Buddingh' die zijn werk over het geslacht Buddingh' alleen maar verkocht wilde zien aan ‘meerderjarige naamgenoten die zich het bezit van zulk een boek waardig betoonen’, en het schonk aan ‘naamgenoten die de onderwijzers- of leraarsstand verkiezen’.
Van de genealogie over op de geschiedenis. Matthijs de Jongh in Hommerts kwam met een uitgebreide Katalogus 69 Nederlandse geschiedenis. In een convoluut met verboden boeken bevindt zich ook de eerste druk van J.D. van der Capellen, Aan het volk van Nederland (Z.pl. 1781, f 750). In de afdeling sociale geschiedenis vonden we veel Domela Nieuwenhuis, Gorter, Henr. Roland Holst en Troelstra. Een verzameling Provo kostte f 2500. Een exemplaar van J. B.Colbert de Torcy, Mémoires pour servir à l'histoire des négociations depuis le traité de Rijswijck jusqu'à la prix d'Utrecht (Londres 1757; f 225) dat de onderhandelingen voorafgaande aan de vrede van Utrecht beschrijft, brengt ons op Notice 7 van Pierre Berès uit Parijs. Hierin worden zeven manuscripten aangeboden uit de bibliotheek van de hertogen La Rochefoucauld, waarvan twee betrekking hebben op de Vrede van Utrecht (1713) die een einde maakte aan de Spaanse Successieoorlog. Frankrijk moest bij deze vrede Newfoundland, Newscotland en de gebieden rondom de Hudsonbaai aan Engeland afstaan. Allerlei details uit deze manuscripten zijn nog ongepubliceerd.
Antiquariaat De Griffel in het Belgische Hasselt heeft zojuist het nulnummer laten verschijnen van een eigen periodiek Lettergreep, dat bedoeld is als Lijfblad voor Boekfanaten. In het voorwoord (‘Editoriaaltje’) wordt een compliment uitgedeeld aan het Nederlandse bibliofiele klimaat. Als dit omschreven wordt als ‘een plezierig-chaotische sfeer, bevolkt met specialisten, fanaten, enthousiastelingen, perfectionisten, losbollen en andere varianten van het specimen Homo legens’ weet ik niet of we hier erg blij mee moeten zijn. In dit nulnummer staat iets ‘Uit het dagelijks leven des Boekverkopers’ en worden 50 boeken uit de bibliotheek van Louis Paul Boon en een brief van Guido Gezelle aangeboden. Adres: Minderbroedersstraat 42, B-3500 Hasselt.
A.A. Boers
Auteursrechtelijk beschermd