Catalogi
Uit Stuttgart bereikte de redactie een fraaie en belangrijke Katalog 6 van J. Voerster. Deze geïllustreerde catalogus is in zijn geheel aan Beethoven gewijd. Autografen van deze componist zijn in de handel uiterst zeldzaam. Voerster heeft er één kunnen opnemen, twee bladen met schetsen voor opus 113 Die Ruinen von Athen en opus 117 Köning Stephan (DM 92000). Van de helft van Beethovens werk is de handgeschreven partituur niet bewaard gebleven, zodat de eerste drukken en vroege uitgaven van zijn composities van groot belang zijn voor de bestudering van zijn werk. Dit materiaal is uitzonderlijk rijk vertegenwoordigd in Voersters catalogus. Vijftien topstukken zijn afkomstig uit de prachtige collectie van Stefan Zweig. Uit deze rijke verzameling gaven de erfgenamen in 1955 achttien autografen van Mozart in bruikleen aan de British Library als dank voor het toevluchtsoord dat Zweig in de Hitlertijd in Engeland gevonden had. In deze catalogus komen uit de collectie van Zweig o.a. de eerste druk van de Kreutzer-Sonate opus 47 (Bonn, 1805; DM 4600) van het Tripelconcert opus 56 (Wenen, 1807; DM 5500) en van Beethovens laatste pianosonate opus 111 (Berlijn, 1822; DM 4000). Andere opvallende nummers zijn de partituur van de eerste symfonie (Bonn, 1822; DM 3000), zo zeldzaam dat er zelfs geen exemplaar van in het Bonner Beethoven-Haus is, het handexemplaar van de dirigent Karl Böhm van dezelfde symfonie (DM 2600) en de eerste druk van de Missa Solemnis (Mainz, 1826; DM 6000). Bij de literatuur over Beethoven vindt de liefhebber de eerste jaargang van het Magazin der Musik (Hamburg, 1783), waarin Beethovens leraar Neefe zijn 13-jarige pupil profetisch beschrijft: ‘Dieses junge Genie... Würde gewiss ein zweiter Wolfgang Amadeus Mozart werden...’. Na Beethovens dood schreef zijn vriend Stefan von Breuning een Einladung zu Ludwig von Beethoven's
Leichenbegängniss. Een exemplaar is opgenomen voor DM 2500. Onder de biografieën vallen op de eerste uitgaven van die van Wegeler/Ries (Coblenz, 1838) en van Schindler (München, 1840). Antiquariaat E.J. Bonset uit Zandvoort publiceerde een catalogus psychology met op de omslag een prachtige vooroorlogse foto van de boekenstalletjes in de Amsterdamse Oudemanhuispoort. Graag zou ik nog eens een fotoboek gepubliceerd willen zien over de geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat. Wie helpt met materiaal? In deze catalogus staan o.a. twee kostbare vertalingen van de hand van Sigmund Freud: H. Bernheim, Die Suggestion und ihre Heilwirkung (Wien, 1896; f 1500) en J.M. Charcot, Neue Vorlesungen über die Krankheiten des Nervensystems (Leipzig-Wien, 1886; f 1800). The Catharijne Press in Zuilichem kocht de collectie miniatuurboekjes van de in 1987 overleden verzamelaar Gyala Janka. In Cataloque 3 wordt een gedeelte van deze verzameling te koop aangeboden. Luthers Der Kleine Catechismus (Leutschau, 1686) is niet compleet maar mogelijk wel een uniek exemplaar. Als zevende uitgave van The Catharijne Press verscheen Evangile selon St. Matthieu, gedrukt in het beroemde 2.5 type van Henri Didot. Cees van Tongeren maakte gebruik van het originele typografisch materiaal dat in Haarlem in het Enschedé Museum bewaard wordt. Verzamelaars van scheepvaart en maritieme geschiedenis konden veel van hun gading vinden in uitgebreide catalogi van Charbo's Antiquariaat en J.G.W. Bavelaar. Frans Melk in Hilversum kwam met een catalogus vol catalogi en affiches van de Amsterdamse gemeentemusea. Nuttig is hier de vermelding van de vormgevers. Uiteraard komen we de namen van Willem Sandberg en Wim Crouwel frequent tegen, maar er zit ook werk bij van Henri Friedlaender en Piet Zwart. Voor Paasadepten publiceerden Gijsbers & Van Loon in
Arnhem een lijst met 60 boeken over het versieren van eieren.
A.A. Boers
Auteursrechtelijk beschermd