Catalogi
Van Caïssa tot Shirly MacLane
Gedreven verzamelaars van schaakboeken konden veel plezier beleven aan catalogus 6 van Antiquariaat Jacob Feenstra in Zwolle. Naast klassieke werken als Leitfaden des Schachspiels van J.H. Zukertort en J. Dufresne (Berlin, 1869; f 340,-) en de dissertatie van A.D. De Groot, Het denken van den schaker (Amsterdam, 1946; f 175,-), staan in deze catalogus vele andere interessante en minder kostbare werken. De drie delen N.D. Grigorev pionnenkunstenaar! (Amsterdam, 1954) kon men jaren geleden in de ramsj voor een habbekrats kopen maar kosten nu f 125,-. Aardig is het toernooiboek van de KNSB Wereldkampioenschap schaken 1948 met de handtekeningen van Botwinnik, Keres, Smyslov, Reshevskij en Euwe. Achterin biedt Feenstra nog acht prenten aan over schakers en hun spel. Wie al lang op zoek is naar moeilijk verkrijgbaar materiaal op schaakgebied en bij Feenstra zijn slag niet kan slaan verwijs ik graag naar de Engelse specialist Barrie E. Ellen, 262 London Road, Westcliffon-Sea, Essex.
Maria van Reigersberch uit Doorwerth publiceerde een eerste catalogus met Nederlandse letterkunde. Het aanbod is eenvoudig, de prijzen redelijk tot laag, slechts een enkel boek overschrijdt de f 20. Bijzonder aan deze eersteling is een inleiding van twee pagina's ‘Bericht van de Veluwezoom I’, waarin de samenstelster suggesties doet bepaalde auteurs te verzamelen. Wij wensen haar veel succes toe!
Opmerkelijke Nederlandse letterkunde en bibliofilie kon men vinden in de zevende catalogus van de actieve Aioloz uit Leiden. Bij de negentien nummers Boutens valt onder meer de eerste druk van Stemmen op, één van de acht luxe-exemplaren, met de gedeeltelijke autograaf van het gedicht Zwerverslied (Amsterdam, 1907; f 600). De eerste druk van de Max Havelaar is in later halflinnen gebonden, maar heeft de zeldzame originele omslagen (f 600). Van De Zilverdistel staan de Gedichte van Novalis in de catalogus, met een opdracht van Van Royen (Den Haag, 1915; f 1400). Het debuut van Henriette Roland Holst Sonnetten en verzen in terzinen geschreven heeft een opdracht aan Jan Toorop (f 750). De eerste druk van Angiolino en de lente van Arthur van Schendel is het op perkament gedrukte exemplaar voor Jan van Krimpen (Maastricht, 1923; f 2000).
Johan Souverein van Antiquariaat In de Roozetak uit Beek publiceerde een mooie catalogus met een fraai omslag van de calligraaf Pieter Wetselaar, waarin 673 nummers exlibris en grafiek in kleine formaten staan. Bij de exhbris is werk opgenomen van John Buckland Wright, D.A. Bueno de Mesquita, Valenten le Campion, Alice Horodisch-Garman, Alfred Kubin, Frans Masereel, H.N. Werkman en vele anderen. In de catalogus staan verder afdelingen literatuur over exlibris, bibliofiele en geïllustreerde boeken, private presses, miniatuurboekjes en een onderdeel bid- en devotieprentjes met literatuur daarover.
Kranten worden in het Nederlandse antiquariaat niet vaak aangeboden. Bart Gerritsma in Amsterdam kwam met een speciaal bulletin voor verzamelaars. Hierin staan 723 nummers van De Telegraaf uit de oorlogsjaren 1942-1945. De prijzen liggen rond de f 3 per nummer. De collectie wordt ontsloten door registers op woonplaats, personen en onderwerpen als sport, wapens, Nederlands-Indië en Japan. Gerritsma biedt verder losse nummers van De Notenkraker aan en een complete collectie Telegraaf (ochtend- en avondkranten) lopend van 2 september 1939 tot 31 december 1940 (f 2500). In de catalogus staan ook Tom Poes-strips zoals die in 1941-1944 verschenen in Het Nieuws van de dag.
Antiquariaat De Uil in Rotterdam publiceerde een aardige catalogus autobiografie, biografie, brieven, dagboek en vie romancée. De 629 nummers bestrijken een bont geheel van Adolf Hitler tot Shirley Maclaine. De leukste catalogus die ik in deze periode tegenkwam was de lang aangekondigde en eindelijk verschenen nr. 7 van Antiquariaat Verzameld Werk uit Nijmegen over de boekverzorger Karel Beunis. Deze typograaf en ontwerper (1933-1983) trad in 1954 in dienst van de Bezige Bij waar hij zich al spoedig ging bezig houden met de typografie en de omslagen van een aantal reeksen zoals de Literaire Pocket en de Literaire Reuzen Pocket. Door zijn werk aan de laatste, zeer succesvolle serie is Karel Beunis de grondlegger van de Nederlandse paperback geworden. De catalogus is voorzien van zes ingeplakte kleurenreproducties en heeft documentaire waarde doordat er gebruik is gemaakt van het onderzoek dat Pieter van Delft verichtte in de archieven van de Bezige Bij.
A.A.Boers
Auteursrechtelijk beschermd