Catalogi
Bijzondere catalogi
De heer C.A. Valenbreder, die met de heer Heller geassocteerd was in Anttquariaat Gemilang, is met ingang van dit jaar voor zichzelf begonnen. Hij heeft inmiddels al twee catalogi uitgebracht, waarvan vooral de tweede een opmerkelijk specimen is, waarin hij in niet onaanzienlijke mate terra incognita ontsluit. Een mooie foto van een rijstoogst siert de omslag, op de binnenzijde becommentarieerd door het zowel door Multatuli als Soekarno gebezigde gezegde ‘de padie groeit onhoorbaar’. De drang naar onafhankelijkheid in Indië hebben immers de meeste Nederlanders voor 1942 niet opgemerkt of schromelijk gebagatelliseerd. De catalogus biedt boeken en kranteartikelen aan over de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (Indonesia Merdeka), de RMS (Republik Maluku Selatan) en Irian Barat/Nieuw Guinea. Valenbreder heeft veel werk moeten verzetten om de verschillende nummers goed te kunnen annoteren. Bibliografieën ontbreken immers bijna geheel op dit gebied. Een Knuttel voor deze jaren zou dan ook een nuttig werkinstrument zijn. Over de verkoop is Valenbreder tevreden: 40% is de deur uitgegaan, het gedeelte over Nieuw-Guinea zelfs helemaal. De belangstelling van vele jonge mensen vindt hij opmerkelijk en verheugend. Wij wensen hem veel succes toe!
Antiquariaat Bavelaar & Van Gemert in Den Haag, vroeger vooral actief op de gebieden recht en economie, wil zich meer toeleggen op scheepvaart en koloniale geschiedenis. De eerste catalogus met deze twee onderwerpen heeft op de omslag een afbeelding van het Stoomschip Bromo. Blijkens het register komen categorieën als baggervaart, havens, onderwatersport, radar, scheepsarcheologie en zeerecht aan de orde. De prijzen bewegen zich tussen de f 7,50 en f 450,-. Een aanvulling vormt catalogue 35 van Bestebreurtje met 843 nummers maritieme geschiedenis. Opvallend is dat de Nederlandse boeken bij Bavelaar & Van Gemert en Bestebreurtje ongeveer hetzelfde kosten, terwijl de Utrechtse antiquaar met buitenlandse boeken vaak duurder is.
Nuttig, ook om te bewaren, is een bulletin van Schuhmacher gewijd aan meester-drukker Charles Nypels, waarin 169 nummers zijn opgenomen. Te zijner tijd zal een catalogus van een wat grotere collectie, waarin een aantal curiosa, volgen.
Antiquariaat Libertine in Barendrecht publiceerde in november 1986 zijn eerste catalogus, snel daarna door een tweede gevolgd. In beide catalogi vinden we een groot aantal boeken van Simon Vestdijk, in de eerste 191 nrs., in de tweede 106. In deze laatste catalogus wordt Vestdijk gevolgd door een afdeling erotica. Boeiend lijkt mij Sittengeschichte des Hafens und der Reise. Eine Beleuchtung des erotischen Lebens in der Hafenstadt, im Hotel, im Reisevehikel; Die Sexualitaet des Kulturmenschen waehrend des Reisens und in fremdem Milieu. (Wien 1927; f 145,-). De boeken uit deze categorie zullen wel niet bedoeld zijn geweest voor de oorspronkelijke koper van nr. 413: E.M.A. Otto, De kunst om met f 1500 inkomen 's jaars, gehuwd, fatsoenlijk te kunnen leven (Leiden, Bibliotheek voor jonggehuwden, z.j.; f 20,-).
De minder kostbare boeken uit de bibliotheek van prof. Lindeboom werden door Van Gendt doorverkocht aan Theo de Boer in Zwolle, die ze opnam in zijn catalogus 22. Hierin staan een aantal interessante en begerenswaardige handelscatalogi, onder andere J. Mössinger, fabrikant van chirurgische en orthopaedische instrumenten, breukbanden, buikgordels, artikelen voor ziekenverpleging (Groningen, circa 1890; f 275,-). Op de omslag van de catalogus staat, nogal onverwacht, een plaatje van een erotisch de klisteerspuit hanterende Hippocrates.
A. Asher in Amsterdam kwam met een indrukwekkende catalogus 30 bestaande uit 677 natural history books. Van de meeste boeken die P.J. Buijnsters in het twaalfde hoofdstuk van Het verzamelen van boeken noemt kan men hier exemplaren vinden. Een vraagteken kan men zetten bij Buijnsters opmerking op p. 131: ‘Om te laten zien dat er ook voor een smalle beurs attractieve boeken op dit gebied te vinden zijn, vermeld ik hier als derde specimen: F.A.W. Miquel, De Noord-Nederlandsche vergiftige gewassen, Amsterdam, 1836.’ Asher vraagt hier immers f 850,- voor! Een paar hoogtepunten uit de catalogus wil ik U niet onthouden: nr. 52, G.W. Knorr, Deliciae Naturae Selectae, of Uitgelezen Kabinet van Natuurlijke Zeldzaamheden, met 91 met de hand gekleurde gravures (Dordrecht 1771; f 27.500,-); nr. 61 bestaat uit 186 dissertaties geschreven gedurende het professoraat van Linnaeus te Uppsala in de jaren 1743-1776. Deze dissertaties bevatten de resultaten van Linnaeus' eigen onderzoek, maar werden op kosten van zijn ‘promovendi’ gepubliceerd. Nr. 293 is een exemplaar op groot papier van La Botanique van Jean Jacques Rousseau, met platen van Redouté (Paris 1805; f 48.000,-). Nr. 522, een voortreffelijk exemplaar van Sepp-Nozeman Nederlandsche Vogelen kost f 125.000,-. Nr. 490 is het enige Portugese boek over de valkenjacht Arte da Caça da Altaneria (Lissabon 1616). Dit exemplaar werd speciaal voor de Portugese koninklijke familie gebonden. Een ander exemplaar werd op 1 maart door Sotheby's in Monaco geveild op de eerste veiling van de magnifieke bibliotheek van Marcel Jeanson. De 598 boeken en handschriften over de jacht werden voor bijna 5 miljoen pond verkocht. Wie de prachtige catalogus van deze veiling nog niet besteld heeft schaffe hem onverwijld aan!
A.A. Boers
Auteursrechtelijk beschermd