De Boekenwereld. Jaargang 3

Berichten

Verhuizing 't Ezelsoor

Met ingang van 4 september is Algemeen Antiquariaat 't Ezelsoor in Amersfoort verhuisd naar Achter de Arnhemse poortwal 35 (tel.: [phone]). De nieuwe zaak, die twee verdiepingen telt, ligt centraal in de Amersfoortse binnenstad en heeft in de naaste omgeving veel parkeerruimte. De opening werd verricht door A.F.Th. van der Heijden, die uit De sandwich en De tandeloze tijd voorlas. De openingstijden zijn: maandag 13.00-18.00 uur, dinsdag tot en met vrijdag 10.00-18.00 uur (donderdag bovendien 19.00-21.00 uur) en zaterdag 10.00-17.00 uur.

Grolier-banden in Nederland

Ter gelegenheid van de jaarwisseling 1985-1986 en de verhuizing naar het Hofje van Staats publiceerde Antiquariaat Bubb Kuyper in december 1985 een boekje over Grolier-banden in Nederland, geschreven door H. de la Fontaine Verwey. De koninklijke betaalmeester Jean Grolier (1479-1565) liet voor zijn boeken banden vervaardigen die hoogtepunten vormen in de geschiedenis van de bindkunst. De la Fontaine Verwey laat in zijn beschouwing zien hoe Nederlanders vaak als tussenpersoon en bemiddelaar optreden wanneer in de achttiende eeuw Engelsen, als eersten, beginnen met het verzamelen van Grolierbanden. Daarnaast gaat hij na in hoeverre Nederlandse liefhebbers het voorbeeld van hun Engelse collega's volgen door eveneens Grolier-banden te gaan verzamelen. Tenslotte onderzoekt hij welke Grolier-banden in de Nederlandse openbare bibliotheken zijn beland en langs welke wegen dit geschiedde.

Van dit boekje zijn nog een aantal exemplaren beschikbaar à f 10,-. Te bestellen bij Antiquariaat Bubb Kuyper, Jansweg 39, 2011 KM Haarlem.

Boeken van Dieter Roth bekroond

In 1985 werden de initiatieven van enkele vrienden van Charles Nypels door de Jan van Eyck Akademie in Maastricht gebundeld en ondergebracht in de Charles Nypels Stichting. Deze stichting stelt zich ten doel de belangstelling voor het werk van Charles Nypels in het bijzonder en die van de kunst van het boek in het algemeen te bevorderen.

Deze doelstelling wordt onder meer nagestreefd door de instelling van een driejaarlijkse Charles Nypels Prijs, groot f 25.000,-. Deze prijs werd op 31 oktober voor het eerst uitgereikt. De jury bestond uit prof. dr. Ernst Braches en Pieter Brattinga uit Nederland, Fernand Baudin uit België, Walther König uit West-Duitsland en Herbert Spencer uit Engeland. De enige maatstaf was de verdienste voor het boek als kunst. De keus van de jury is gevallen op Dieter Roth.

Roth (1930) is een veelzijdig kunstenaar: schilder,

[p. 70]

musicus, fotograaf, cineast, dichter en drukker. Het meest bekend is hij echter door zijn ‘boeken’. Daarbij is hij ononderbroken met geheel verschillende materialen bezig, hij experimenteert daarbij op heel intensieve wijze. In een interview zei hij daarover ooit: ‘Het interessantst zijn voor mij de boeken, daarin kan ik uithuilen, kan ik schelden.’

Roths onconventionele werkwijze doet sterk denken aan die van Kurt Schwitters, die evenals Roth de sleur van het traditioneel mechanisme vermeed en anonieme bijkomstigheden, toevalsprodukten en magische verrassingen in zijn werk aanbracht. Roth houdt ervan algemeen erkende en door het verstand gewettigde werkelijkheden problematisch te maken. Hij is altijd bezig met woord en beeld. Hij werkte onder meer samen met Stefan Wewerka, Richard Hamilton en Arnulf Rainer. Met de laatste maakte hij het boekje Misch und Trennkunst. In samenwerking met de drukker Hansjörg Mayer vervaardigde en ‘sneed’ hij honderden boeken.

Vanaf 1968 doceert Roth aan de Kunstakademie in Düsseldorf. Zijn werk werd onder meer geëxposeerd in het Stedelijk Museum in Amsterdam, in het Haags Gemeentemuseum, in Kopenhagen, Philadelphia, Keulen, Basel, Hamburg, Berlijn, Hannover, Los Angeles en Düsseldorf. Hij nam deel aan de spraakmakende exposities Bewogen Beweging, Schrift en Beeld en Konkrete Poesie in Amsterdam en de Dokumenta in Kassel.

Ter gelegenheid van de prijsuitreiking was van 4 tot en met 21 november een expositie ingericht met werk van Roth in de Jan van Eyck Akademie en verscheen een publikatie over zijn werk.

The New York Fine Print Fair

In het weekend van 10-12 oktober werd in het Sheraton Exhibition Centre in New York voor de derde keer de New York Fine Print Fair gehouden. Voor slechts drie dagen was de wat ongezellige ruimte omgetoverd tot een waar mekka voor de liefhebbers van grafiek van oude en modernere meesters.

Er zijn maar twee beurzen per jaar in de wereld, waar alleen maar prenten en tekeningen te vinden zijn; deze beurs in New York en de London Print Fair, die in het voorjaar wordt gehouden.

Dit jaar waren er 64 deelnemers, waarvan acht van buiten de Verenigde Staten. Uit Londen kwam een sterke delegatie bestaande uit Frederick Mulder, Chris Mendez, Andrew Edmunds, Garton and Cooke, Nicholas Richardson, en William Weston. Uit Canada Jan Johnson en uit Nederland Goltzius bv, waarvoor ondergetekende aanwezig was. Het oude Europa zorgde aldus voor een goede bijdrage in de vorm van oude grafiek, karikaturen, de specialiteit van Edmunds, en een prachtige collectie modernere Engelse prenten.

Bij de Amerikaanse handelaren was een sterk aanbod te vriden van prenten van Amerikaanse kunstenaars, waarvan in Europa nauwelijks werk voorhanden is. De tentoonstelling in het Rijksprentenkabinet een paar jaar terug daargelaten, wordt er ook te weinig aandacht aan besteed. Verder kon men er goede oude grafiek bewonderen. Van Dürer, Pencz, Aldegrever, Raimundi, Rosa, Piranesi en natuurlijk ook van Nederlanders als Goltzius, Saenredam en Van der Velde waren mooie prenten te zien bij Hill Stone, R.E. Lewis, Goodfriend en Paul Mc.Carron. Goodfriend had ook een schitterende collectie Buhot meegenomen, niet verwonderlijk, daar hij het supplement op de catalogus van Bourcard heeft gemaakt. Er waren overigens veel prenten van de grote Franse negentiende- en twintigste-eeuwse meesters te zien op de beurs.

Slechts enkele standhouders hadden ter gelegenheid van de beurs een speciale expositie gemaakt. Jeannot Barr, één van de organisatoren, had een interessante collectie prenten onder de titel Whistler and His Influence bijeengebracht.

De beurs was kwalitatief van hoog niveau, de prijzen sloten zich daar ondanks de gezakte dollar bij aan, hoewel er zoals altijd ook prenten voor zeer redelijke prijs te koop waren.

Beurzen van dit soort bestaan er pas een paar jaar. Het jonge bestaan van de New York Print Fair was misschien debet aan de op sommige punten falende organisatie ervan. Vorig jaar klapte een uur voor de opening een deel van de stands als een kaartenhuis inéén. Dit jaar was de opbouw van de stands nog in volle gang, toen de deelnemers arriveerden om te gaan inrichten. Het schilderen duurde, met het door de vakbond verplichte uur lunchpauze nog tot twee uur, terwijl de voorbezichtiging om vier uur begon. Eén stand bleef zelfs geheel ongeschilderd. Het weekend, lang van te voren uitgezocht, viel helaas precies op Yom Kippur, een belangrijke Joodse feestdag, en de maandag aansluitend was het Columbusday, een nationale feestdag. Eén en ander maakte dat zelfs fanatieke prentliefhebbers er na enige druk van hun familie de voorkeur aan gaven om dit extra lange weekend in hun buitenhuis of anderszins door te brengen. Hierdoor hebben ze wel een beurs van hoog niveau gemist, waar prenten en ook tekeningen te zien en te koop waren vanaf de vroege zestiende eeuw tot heden.

Erik Ariens Kappers