|
| |
| |
| |
Agenda
Veilingen Nederland
j.l. beijers. Achter St. Pieter 140, 3512 HT Utrecht, 030-310958.
20-21 januari 1987. |
burgersdijk & niermans. Nieuwsteeg 1, 2300 PA Leiden, 071-121067.
16-18 december. |
van gendt bookauctions. Keizersgracht 96-98, 1015 CV Amsterdam, 020-234107.
9-12 december. |
van stockum. Prinsegracht 15, 2512 EW 's-Gravenhage, 070-649840.
3-5 december, kijkdagen 28-30 november. |
| |
Veilingen België
librairie simonson. Chaussée de Charleroi 227, 1060 Brussel, 02-5383158.
13 december. |
| |
Tentoonstellingen
Charles Nypels, boekkunstenaar
In 1985 werd de Charles Nypels Stichting opgericht die zich onder meer ten doel stelt de belangstelling voor het werk van Nypels (1895-1952) te bevorderen. Eén van de eerste activiteiten is de organisatie van een grote overzichtstentoonstelling van het werk van Nypels die op 31 oktober werd geopend in het Provinciehuis in Maastricht.
In het persbericht gaf Dick Dooijes de volgende karakteristiek van Nypels: ‘Charles Nypels, drukker en uitgever maar vooral boekkunstenaar is geboren in Maastricht, hoofdstad van Nederlands meest zuidelijke provincie Limburg. Hij stamde uit een drukkersgeslacht, eigenaars van een bedrijf, dat naar omvang en kwaliteit van niet meer dan lokale betekenis was. Dankzij het optreden, hoe kort dit ook moge zijn, van Charles Nypels, werd de naam Leiter-Nypels echter in Nederland en ver daarbuiten in de periode omstreeks 1920-1930 een begrip.
Tijdens zijn typografische scholing maakte hij kennis met de beginselen van de beweging die zich, sedert circa 1900, richtte op de bestrijding van de sleur en op vernieuwing van de normen in de Nederlandse typografie. Daardoor geïnspireerd en geleid door zijn kunstzinnig en literair inzicht ging hij bij zijn boekontwerpen uit van de vier eeuwen oude, klassieke boektypografie die - bevrijd van het stof van de negentiende-eeuwse conventie - onder zijn handen en die van zijn medestanders haar blijvende waarde bewees en alle mogelijkheden bleek te bieden tot het inspelen op de eisen, die de nieuwe tijd inhoudelijk en technisch stelde. Maar juist deze toegewijde beoefenaar van de klassieke typografie bleek, als geen ander uit die kringen, te durven afwijken van de gebaande paden. Naast voorbeeldige “typographie pure” ontstonden onder zijn handen opmerkelijke, verrassende buitensporigheden waar ook zijn grote zin voor humor zich manifesteerde. Hij betoonde zich daarin duidelijk de geïnspireerde en inventieve kunstenaar die hij bovenal was.
Internationaal was zijn faam meer gebaseerd op de dikwijls monumentale, klassieke vormgeving van teksten van hoog gehalte, gekozen uit de gehele Westeuropese literatuur, zowel oud als modern. Klassiek gericht en vernieuwend, inventief en speels, was de boekkunst van Charles Nypels.’
Ter gelegenheid van de expositie verschijnt een publikatie over Nypels.
adres: Hoge Weerd 10, Maastricht.
geopend: 4 november-19 december, maandag tot en met vrijdag 9.00-17.00 uur.
| |
Johann Valentin Andreae 1586-1986
Ter gelegenheid van de vierhonderdste geboortedag van Johann Valentin Andreae (1586-1644) organiseert de Bibliotheca Philosophica Hermetica een besloten symposium met als thema: De Manifesten van de Rozenkruisers 1614-1616. Als onderdeel van dit symposium houdt de Bibliotheca Philosophica Hermetica op 19 november 1986 een open dag, waarop onder andere de opening zal plaatsvinden van een aan Johann Valentin Andreae en zijn kring gewijde tentoonstelling.
Johann Valentin Andreae was de schepper van de gestalte van Christiaan Rozenkruis en de auteur van een aantal rond 1615 verschenen Manifesten van de Rozenkruisers. In deze Manifesten streefde hij honderd jaar na Luther een nieuwe, hermetisch geïnspireerde reformatie na, die in de zeventiende en achttiende eeuw een bron van spirituele inspiratie was en die tot op de dag van vandaag haar uitstraling behouden heeft. De Bibliotheca Philosophica Hermetica, de verzameling van bronnen van de Hermetisch-christelijke filosofie, wil de betekems van Andreae en de Manifesten kenbaar maken.
Bij de tentoonstelling verschijnt een gratis catalogus.
adres: Bloemstraat 15, Amsterdam.
geopend: 19 november 1986-30 april 1987, maandag tot en met vrijdag, na telefonische afspraak: 020-258079.
| |
Christophe Karel de Nerée tot babberich
Van 29 november 1986 tot en met 18 januari 1987 toont het Gemeentemuseum Arnhem haar uitgebreide collectie tekeningen van Christophe Karel de Nerée tot Babberich (1880-1909). Van de zeer jong gestorven diplomaat en fin-de-siècle-kunstenaar De Nerée zijn ruim zeventig tekeningen te zien die kenmerken van het symbolisme en de art-nouveau in zich dragen.
| |
| |
Nooit eerder werd deze collectie in haar geheel geëxposeerd.
De Nerée werd sterk beïnvloed door de literatuur van de symbolisten. Hij ontwikkelde zelf ook literaire activiteiten en de geest van het symbolisme klinkt door in zijn brieven, waarvan er in 1980 twee openbaar werden gemaakt onder de titel De inkt is horribel als uitgave van de ‘private press’ Sub Signo Libelli. De titels van zijn tekeningen verwijzen onder meer naar Gustave Flaubert, Stéphane Mallarmé en Frederik van Eeden. Hij maakte ook omslagtekeningen voor Van Eedens Walden en de dichtbundel Witte Nachten van Henri van Booven (beide tekeningen dateren uit 1901), en illustraties bij Couperus' Extaze en Van Eedens Johannes Viator, respectievelijk in 1900 en 1903. In De Nerées werk is een drang naar het esthetische en de polariteit geest-lichaam voelbaar.
De vrouw is het meest voorkomende thema in zijn werk. Aanvankelijk schetst hij de onschuldige ‘femme fragile’, het zinnebeeld van de geïdealiseerde platonische liefde. Wat later richt hij zijn aandacht vooral op de boosaardige ‘femme fatale’. Werd hij in zijn beginperiode vooral beïnvloed door Jan Toorop, wat later zijn het Oscar Wilde en Aubrey Beardsley die hem inspireren.
Behalve de vrouwefiguur komt de faun voor in zijn tekeningen en verbeeldt hij androgyne figuren, thema's die vanwege de shockerende ondertoon associaties oproepen met Beardsley.
De Nerées gemaskerde figuren, clowns en Pierrots zijn een neerslag van het dandyisme, een anti-burgerlijke levenshouding waartoe ook De Nerée zich aangetrokken voelde, zoals uit opmerkingen in zijn brievenblijkt.
De collectie van het Gemeentemuseum Arnhem bevat voorts een groot aantal zelfportretten.
De tentoonstelling wordt begeleid door een publikatie.
adres: Utrechtseweg 97, Arnhem.
geopend: dinsdag tot en met zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 11.00-17.00 uur, maandag gesloten.
| |
150 jaar Atlas van Stolk
Sinds 16 oktober is de Atlas van Stolk weer voor het publiek toegankelijk. Deze alom bekende collectie historieprenten is nu samen met het Historisch Museum Rotterdam gehuisvest in het gerestaureerde Schielandshuis. De tentoonstellingsruimte van de Atlas van Stolk is nog wel wat moeilijk te vinden. Men heeft haar ondergebracht in een kelder onder de in de tuin gebouwde galerij.
De expositie geeft in kort bestek een overzicht van 150 jaar verzamelen. Getoond wordt hoe onder verschillende leden van de familie Van Stolk de collectie historieprenten werd opgebouwd en uitgebreid. In 1967 heeft Louis van Stolk de verzameling aan de gemeente Rotterdam in bruikleen gegeven. Deze verplichtte zich de collectie in stand te houden, te huisvesten, voor het publiek open te stellen en aan te vullen.
De Atlas van Stolk, die tien jaar lang gevestigd was in het voormalige raadhuis van Delfshaven, hield regelmatig kleine tentoonstellingen. Als begeleiding was vrijwel altijd een folder te koop. In de nieuwe behuizing wordt deze reeks exposities voortgezet. Ook nu is er weer een folder te koop: 150 jaar Atlas Van Stolk. Bovendien stelden enige medewerkers van het museum ter gelegenheid van de opening van het gerestaureerde gebouw een boekje samen getiteld Een paleis in Rotterdam. Historische verzamelingen in het Schielandshuis (f 29,50). Eén hoofdstuk eruit is gewijd aan de geschiedenis van de Atlas van Stolk. Het werd geschreven door de conservatoren J.C. Nix en M.E. Deelen.
De tentoonstelling duurt tot 16 februari 1987.
adres: Korte Hoogstraat 31, Rotterdam.
geopend: dinsdag tot en met zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 11.00-17.00 uur.
| |
Drukkunst uit China en Japan
In het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum/Museum van het Boek wordt van 18 december 1986 tot en met 28 februari 1987 aan de hand van boeken en grafiek uit de collectie van dr. Ulrich von Kritter een beeld gegeven van de ontwikkeling van de traditionele boekillustratie in China en Japan in de laatste eeuwen. Daarbij wordt aandacht geschonken aan de onderlinge beïnvloeding van beide landen en aan de invloed van de oostaziatische boekillustratie op die van het westen. De gehele verzameling is door dr. Von Kritter geschonken aan het Gutenbergmuseum te Mainz.
adres: Prinsessegracht 30, Den Haag.
geopend: maandag tot en met zaterdag 13.00-17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten.
| |
Oostenrijkse exilliteratuur
Van 20 november 1986 tot en met 8 januari 1987 organiseert de KB een expositie over Oostenrijkse exilliteratuur in Nederland in de periode 1934-1940. De betrekkingen tussen Oostenrijk en Nederland op het gebied van de literatuur, maar ook op die van kunst, fotografie en wetenschap worden behandeld en aan de hand van enkele voorbeelden uitgelegd.
adres: Prins Willem Alexanderhof 5, Den Haag.
geopend: maandag tot en met vrijdag 9.00-17.00 uur, zaterdag 9.00-12.00 uur (feestdagen gesloten).
| |
Verbouwing rijksprentenkabinet
In de periode december 1986-maart 1987 vindt een ingrijpende verbouwing plaats van de grote tentoonstellingszaal. Een gedeelte ervan wordt dan ingericht tot depot voor de kostbare collectie grafiek die thans nog voor een belangrijk deel gehuisvest is in de kelder van het museum.
Na de catastrofale gebeurtenissen in het Victoria and Albert Museum te Londen in maart van dit jaar (waar één van de kelders ten gevolge van een lekkage grotendeels onderliep) is uitvoering gegeven aan de al eerder bestaande plannen tot overbrenging van het depot naar de begane grond. Daarvoor moet helaas een gedeelte van de expositieruimte opgeofferd worden.
Om bezoekers tijdens de verbouwing een ver- | |
| |
geefse tocht naar de tentoonstellingszalen van het Rijksprentenkabinet te besparen, zal in één zaal een keuze uit enkele minder bekende onderdelen getoond worden, met als titel Facetten. Te zien is een selectie uit de verzameling volksprenten, de historische atlas Frederik Muller, de iconografische verzameling, de kunstenaars-autografen, de portrettencollecties, de sierpapieren, de ornamentprenten, de collectie Japanse prenten, de chalcografie en de verzameling schetsboeken. Het geheel wordt afgesloten met enkele hoogtepunten uit de tekeningen- en grafiekcollectie. Brj de entree zullen verschillende nog voorradige catalogi van het Rijksprentenkabinet te koop zijn.
Met deze beperkte tijdelijke opstelling hoopt het Rijksprentenkabinet grotere bekendheid te geven aan het brede verzamelterrein van deze instelling. Na de verbouwing zal de helft van de grote zaal weer voor exposities beschikbaar zijn. Hopelijk kan half maart 1987 in de verbouwde ruimten de tentoonstelling Aanwinsten, prenten en tekeningen geopend worden.
| |
Een zestiende-eeuwse bibliotheek
In het Amsterdams Historisch Museum is momenteel de tentoonstelling De smaak van de elite te zien. Deze maakt deel uit van de exposities rond het thema De eeuw van de beeldenstorm. Centraal bij deze tentoonstelling staan de portretten van belangrijke kooplieden en hun familie die in de zestiende eeuw de politieke macht hadden. Bovendien wordt een beeld gegeven van hun huizen, hun kleding en hun boekenbezit. Een bijzonder interessant aspect dat op de tentoonstelling wordt aangestipt is de zestiende-eeuwse boekerij van Jacob Buyck, de laatste pastoor van de Oude Kerk, voor de stad in mei 1578 overging naar Willem van Oranje en de Hervorming. Het boekenbezit van Buyck is aan het eind van de zestiende eeuw terechtgekomen in de Stadsbibliotheek, later Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, en werd ontdekt door Kees Gnirrep. Hij reconstrueert momenteel met behulp van de computer het boekenbezit van de Amsterdamse pastoor dat in de loop der jaren verspreid is geraakt over de collecties van de Universiteitsbibliotheek. In één van de komende nummers van Quaerendo hoopt hij over dit onderwerp een artikel te publiceren. Binnenkort verschijnt alvast een voorproefje in het december-nummer van Ons Amsterdam.
Enkele belangrijke folianten uit de collectie van Buyck lagen al spoedig in de Stadsbibliotheek aan kettingen ter inzage. De kleine boekjes bleven tot het eind van de zeventiende eeuw in kisten ingepakt. Daardoor is vermoedelijk een aantal boeken dat men toen als verouderd of als van geen waarde beschouwde, maar nu zeldzaam is, bewaard gebleven. Verschillende werken zijn, gezien hun band, in Amsterdam gebonden. Bij de verzameling van Jacob Buyck bevindt zich een eigenhandig geschreven catalogus. Hierin worden de boeken in alfabetische volgorde opgesomd (volgens de voornaam van de auteurs). Een van de unica uit de collectie Barlamonts Ghemeijne spraken, een Frans leerboekje uit 1577.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd