Catalogi
Grepen uit een bont geheel van catalogi
In de afgelopen periode zijn er vele catalogi verschenen, waaruit ik hier en daar een greep wil doen. Drie antiquariaten waagden zich aan een eerste catalogus, De wijze kater in Utrecht met een aanbod van boeken op gebieden als psychologie, parapsychologie, occultisme en yoga, Paulus Swaen in Geldrop met een goed verzorgde en rijk geïllustreerde catalogus van oude kaarten en Van Sabben in Rockanje met een lijst pedagogiek. Wij wensen de betreffende antiquariaten vele volgende catalogi toe!
Gijsbers & Van Loon in Arnhem verdienen beslist een plaats in het Guinness-Recordboek door de grote frequentie waarmee ze catalogi uitbrengen over onderwerpen die variëren van christelijke kunst tot steek- en schietwapens. Vooral het aanbod aan Nederlandse topografie is vaak uitgebreid en interessant. De catalogi van De Bot uit Heythuysen bieden een uiterst heterogeen geheel van meestal zeer redelijk geprijsde boeken. Uit catalogus 670 kon ik tot mijn vreugde 33 catalogi van Van Huffels antiquariaat in Utrecht kopen. Op dit interessante antiquariaat en veilinghuis, dat helaas niet meer bestaat, hoop ik nog eens in een afzonderlijk artikel terug te komen.
De catalogi van Brill uit Leiden zijn uiterst gespecialiseerd. Catalogus 549 beschrijft boeken op het gebied van het Armeens en Georgisch en brengt ook een geleerdenbibliotheek met Sovjet-publikaties over deze onderwerpen op de markt. Nr. 375, een achttiende-eeuws handschrift met een Armeens-Frans-Turks woordenboek (f 975,-), lijkt mij voor kenners en liefhebbers een buitenkansje.
Wie met belangstelling het artikel van Bob de Graaf over het verzamelen van pamfletten in het vierde nummer van de eerste jaargang van De Boekenwereld heeft gelezen en dit materiaal wil gaan verzamelen, vindt aardige stedelijke ordonnanties en plakkaten met als onderwerpen onder andere censuur op boeken, goud, paarden, vagebonden en waterpokken in Catalogus 13 van De Librije uit Antwerpen. De prijzen liggen tussen de 600 en 1500 bf.
Het herdenkingsjaar 1985 leverde ook in het antiquariaat extra aandacht op voor boeken uit en over de tweede wereldoorlog. Van Bart Gerritsma verscheen een mooie catalogus met boeken over de eerste en tweede wereldoorlog en het interbellum. In de catalogus staan heel wat nsb-publikaties, zeer terecht zonder enig waardeoordeel van de samensteller der catalogus. In Duitse catalogi wordt nog wel eens nationaal-socialistische lectuur aangeboden onder de stricte conditie van ‘uitsluitend bestemd voor wetenschappelijk gebruik’, wat mij altijd onaangenaam en hypocriet aandoet. Van deze nsb-publikaties zal in 1945 wel zoveel vernietigd zijn, dat vele boeken en brochures inmiddels zeldzaam zijn geworden. 1945 was ook het jaar van de bevrijding van Nederlands-Indië en het begin van de vrijheidsstrijd van Indonesië. Antiquariaat Gemilang publiceerde een aardige Catalogue 26: Indonesia Merdeka. Ik heb zelf een voorliefde voor dit type catalogi, waarbij de antiquaar zelf het nodige speurwerk moet verrichten. Ik teken als bezwaar aan dat Gemilang hier en daar wel erg veel vraagt: f 30,- voor E. Ambler, Wapens uit de rimboe (nr. 2) en f 25,- voor een eenvoudig Prisma-deeltje (nr. 44) vind ik absurde prijzen. Gemilang en de tweede catalogus van Antiquariaat Batavia hebben 22 boeken gemeen. Voor deze 22 nummers vraagt Gemilang f 1380,- en Batavia f 562,50... Het meest opmerkelijke verschil is Jappenspiegel (Amsterdam: De Bezige Bij, 1945), waar resp. f 225,- en f 30,- voor gevraagd wordt. Bart Gerritsma heeft weer een andere prijs: f 75,-.
Het is altijd plezierig te merken dat wat je schrijft ook gelezen wordt. In nummer 3 van de eerste jaargang van ons blad schreef ik in een recensie van de eerste catalogus van Minerva uit Den Haag dat ik f 165,- voor J.M.J. Kooy en J.W.H. Uytenbogaart, Ballistics of the future. With special reference to the dynamical and physical theory of the rocket weapons (Haarlem 1946) een koopje vond. Welnu, het boek duikt weer op in Catalogue 18 van De Friedesche Molen uit Amsterdam (hoogstwaarschijnlijk hetzelfde exemplaar), deze keer f 1500,- geprijsd. Deze laatste catalogus biedt verder onder meer een collectie foto's, brieven en boeken uit het persoonlijk archief van de socialist Evert Kupers aan (f 15.000,-). Deze verzameling zou natuurlijk thuis horen in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, waarover Igor Cornelissen in de bijlage van Vrij Nederland van 5 oktober zo aardig schreef. Nr. 282 is een zeldzaam en kostbaar werk over de historische cartografie: E.F. Jomard, Les monuments de la géographie; ou, recueil d'anciennes cartes européennes et orientales. (Parijs 1842-62; f 60.000,-).
Catalogue 25 van Bestebreurtje uit Utrecht bevat een aardige collectie reisboeken. Zo'n tien nummers zijn afkomstig uit de al genoemde catalogus van Minerva in Den Haag. De lezer van het negende hoofdstuk ‘Reisverhalen en atlassen’ uit P.J. Buijnsters' pas verschenen boek Het verzamelen van boeken (Utrecht: Hes) vindt in deze catalogus een goede doorsnede van wat de handel op dit moment zoal te bieden heeft aan achttiende- en negentiende-eeuwse boeken over reizen. In de catalogus staan onder andere de bekende en door Buijnsters genoemde Louis de Bougainville, Reis rondom de weereldt (Dordrecht 1772; f 1250,-) en James Cook, Reize rondom de waereld (Leyden enz. 1795-1803; f 4250,-).
A.A. Boers
Auteursrechtelijk beschermd