De Boekenwereld. Jaargang 1

Catalogi
A.A. Boers

Literatuur, economie en fotografie

In de zomermaanden mist de bibliofiel node de heerlijke doffe plof van op zijn deurmat neervallende catalogi. Sinds het inleveren van de kopij voor het eerste nummer van De Boekenwereld zijn er slechts vier catalogi binnengekomen, welk bescheiden aantal het mij mogelijk maakt over alle vier iets te zeggen.

Iedere boekenliefhebber zal met vreugde de vele nieuwe antiquariaten, die zich de laatste jaren her en der in het land vestigen, begroeten. Zo heeft zich ruim een jaar geleden ook in Tiel, gelegen in wat gedurende de Romeinse tijd ‘insula Batavorum’ heette, onder de stoere naam De Batavier een antiquariaat gevestigd, dat als algemeen antiquariaat een groot en gemêleerd publiek iets wil bieden. De eerste catalogus bevat dan ook een gevarieerd aanbod. Onder de literatuur vallen vijftien illegale drukken op (onder andere Quousque tandem, Poolpers, In den Bloemhof, de twee Fonteinen en Bayard Pers) waarvan de meeste tussen f 10,- en f 20,- geprijsd zijn. De tien delen uit de bekende componistenserie van Gottmer (gebonden uitgave) zijn à f 18,- eveneens redelijk geprijsd. Ik wens dit antiquariaat verder veel succes toe en wacht met interesse volgende catalogi af.

Van Willem Elsschot zijn er de Verzen van vroeger uit 1934 (Bfr. 5500) en één van de tien genummerde exemplaren (welk nummer?) op pannekoek van Villa des Roses (1913) met een opdracht van Elsschot aan Jan Greshoff (Bfr. 75000). Dit laatste begerenswaardige exemplaar werd al aangeboden in catalogus 1 die onder andere een unieke Elsschotcollectie te koop aanbood. Aangeboden werden daarin ook door Alfons de Ridder uitgegeven werken als Le livre d'or du centenaire de l'indépendance, De juweelenstoet en Mémorial jubilaire du cardinal Mercier, waarvoor de belangstelling bij liefhebbers die in Elsschot en de literatuur over hem geïnteresseerd zijn de laatste jaren groot is.

De zesde catalogus van antiquariaat Manutius, dat zich specialiseert in kunst van deze eeuw, is van het besproken viertal de opvallendste. De catalogus is met zorg uitgegeven en goed gedocumenteerd. Een veertigtal reproducties van foto's en vooral een nuttige index van fotografen geven aan deze catalogus een blijvende waarde. De eerste afdeling bestaat uit 353 fotoboeken, gecatalogiseerd naar fotografen, waarbij van sommige fotografen summiere biografische gegevens worden verschaft. Van Brassai staan in de catalogus onder andere de 60 foto's die opgenomen zijn in Paul Morand, Paris de Nuit (1933, f 750,-). Voor een mooi exemplaar van het befaamde Deutschland, Deutschland über alles: ein Bilderbuch von Kurt Tucholsky und vielen Fotografen, montiert

[p. 29]

von John Heartfield (Berlin, 1929) vraagt Manutius f 850,-, een redelijke prijs in vergelijking met de exceptionele prijzen van sommige buitenlandse antiquariaten, bijv. Ex libris in New York. Van Laszlo Moholy-Nagy is 60 Fotos (Berlin, 1930) opgenomen (f 550,-). Van dezelfde fotograaf staat in de catalogus Portrait of Eton (de editie van 1949? Dit is in de beschrijving niet aangegeven), aangeboden voor f 150,-. Van Albert Renger-Patzsch zijn onder andere opgenomen Das Gesicht der Landschaft die Halligen (f 350,-), Die Welt ist schön (f 695,-) en Hamburg(f 600,-).

Nr. 275 is het vermaarde album van Erich Salomon, Berühmte Zeitgenossen in unbewachten Augenblicken (Stuttgart, 1931; f 300,-). Antlitz der Zeit van August Sander met een inleiding van Alfred Döblin (München, 1929) kost f 1100,-. De catalogus vervolgt met albums over ballet en theater, fotoboeken over steden en landen, naaktfotografie, tijdschriften, Schaubücher van het Orell-Füssli Verlag (Zürich, 1929-31), geschiedenis van de fotografie, techniek en varia waaronder veilingcatalogi van Sotheby (die vaak zeer informatief zijn) en tentoonstellingscatalogi. Afgezien van een aantal nu al ‘klassieke hoogtepunten’, zoals de in het bovenstaande genoemde, kan de liefhebber in de prijsklasse f 10,- f 100,- een mooie collectie fotoboeken uit de twintigste eeuw aanleggen.

Antiquariaat Bonset in Zandvoort is al vele jaren gespecialiseerd in economie en ook catalogus 190 biedt weer een rijke selectie aan wetenschappelijke literatuur op het gebied van algemene economie, economische geschiedenis, het bankwezen, industrie, handel, geschiedenis van het economisch denken, Nederlandse economie, Nederlandse dissertaties op economisch gebied, ontwikkelingslanden, management, land- en bosbouw, statistiek en verzekeringswezen, stenografie, numismatiek en de boekhandel. De prijzen zijn redelijk.

Antwerpen, waar in 1982 (!) werd herdacht dat in 1481 door Mathias van der Goes het eerste Antwerpse boek, een devotieboekje, gedrukt werd en waar in de vijftiende en zestiende eeuw vele belangrijke drukkers woonden met als bekendste natuurlijk Christoffel Plantijn, heeft vele bibliofielen onder zijn inwoners geteld. Sinds 1980 verdwenen er echter zes antiquariaten zodat het verheugend is de komst van een nieuw antiquariaat De Librije in het fraaie oude stadscentrum te melden. Catalogus 3 van De Librije heeft een aardig aanbod aan Nederlandse literatuur. Wie een autograaf van Louis Paul Boon wenst te bezitten kan voor Bfr. 1200 een cursiefje dat in Vooruit werd gepubliceerd kopen. Nr. 126 is het debuut uit 1837 van Hendrik Conscience, In 't Wonderjaar, 1566 zonder de platen in een contemporaine halflederen band (Bfr. 12000). Uiteraard heeft een Antwerps antiquariaat iets van de grootste Antwerpse schrijver.