Biografie Bulletin. Jaargang 18

[p. 92]

Wie en wat
Een beknopte neokoloniale geschiedenis

Wie: Toef Jaeger
Wat: Biografie van Henk van Woerden (1947-2005)
Wanneer: De biografie komt in 2010 bij uitgeverij Podium uit

Waarom een biografie van Henk van Woerden?

Bij hem is een interessante mengeling te zien tussen werk en leven. Sporen van zijn leven komen in zijn werk terecht, maar zeker niet een-op-een. Bovendien kan er aan de hand van zijn leven en werk veel gezegd worden over de houding van het Nederlandse publiek ten opzichte van Zuid-Afrika: je kunt zijn verhaal interpreteren als een beknopte neokoloniale geschiedenis.

Wat is het uitgangspunt van de biografie? Hoe ga je de biografie opzetten?

Behalve over leven en werk, moet het boek ook gaan over de veranderende visie op Zuid-Afrika hier in Nederland, die door Henk van Woerden mede is bepaald - in sommige kringen - en waarop hij ook met zijn romans heeft ingespeeld.

Wat is het grootste probleem dat je tot nu toe bent tegengekomen?

Het is wel een probleem dat een aantal archieven in Zuid-Afrika nog niet toegankelijk is. Ook dat er veel verschillende en uiteenlopende verhalen over Van Woerden de ronde doen, is complicerend. Het is soms lastig die op de juiste manier te interpreteren. Het verrassendst is de hoeveelheid persoonlijk archiefmateriaal die bewaard is gebleven (veel brieven uit de jaren zestig en zeventig); Van Woerdens grootmoeder heeft een hutkoffer met materiaal bewaard over de periode dat Henk van Woerden als kind in Zuid-Afrika woonde - dat werd iets minder na het overlijden van Henk van Woerdens moeder -; en de dagboeken rondom het schrijven van de romans.

Heb je bepaalde ideeën over de vorm en functie van biografieën?

Ik heb geen heel expliciete literatuuropvatting over de biografie. Ik denk alleen wel dat vorm en functie van de biografie altijd ondergeschikt moeten zijn aan het onderhavige oeuvre en leven. Daarnaast ben ik zeer geïnteresseerd in de maatschappelijke

[p. 93]

consequenties van iemands werk en handelen.

Ben je meteen gaan schrijven, of heb je eerst al je materiaal verzameld?

Ik ben vooral eerst materiaal gaan verzamelen, maar heb ook al wel kortere stukken geschreven over Henk van Woerden (zoals het nawoord bij Moenie kyk nie) die straks vast van pas komen voor het boek.

Spiegel je je aan bepaalde biografen? En zo ja, aan wie?

Niet onmiddellijk. Tot nog toe ben ik op zoek naar manieren om de verhalen van enerzijds Van Woerden, anderzijds de verhouding Nederland-Zuid-Afrika mooi parallel en ook gelijkwaardig te vertellen. Ik vond de vorm van Richard Davenport-Hines (Een avond in hotel Majestic, over Proust) wel werken, maar het gaat te ver om te zeggen dat ik me daaraan zou spiegelen.

Schrijf je full time aan de biografie?

Nee, mijn inkomsten haal ik grotendeels uit het schrijven van recensies.

Heb je fondsen geworven? Betaalt de uitgeverij mee aan het tot stand komen van de biografie?

Ik heb een reisbeurs van het Fonds voor de Letteren gehad en hoop straks ook op een werkbeurs zodat ik wat opdrachten kan laten liggen en meer uren kan besteden aan de biografie. De uitgeverij heeft een voorschot aangeboden, maar ik word liever betaald na gedane arbeid.

Wat hoop je met jouw biografie duidelijk te maken?

Ik hoop met de biografie natuurlijk in de eerste plaats meer inzicht te geven in het werk van Van Woerden, maar het gaat mij ook om het beeld van Zuid-Afrika in de Nederlandse literatuur in bredere zin.