[Nummer 4]
Woord vooraf
Het was een goed idee van de congrescommissie van het Nederlands Historisch Genootschap om het congres-1988 te wijden aan de rol van ‘het water’ in de Nederlandse geschiedenis. Over die rol bestaan allerlei al dan niet geheel of gedeeltelijk juiste globale voorstellingen, cliché's vaak. Zo zou de hele Nederlandse geschiedenis gezien moeten worden als één grote worsteling met de natuur, speciaal met het water en zou dus ook het karakter van de Nederlandse samenleving daardoor bepaald zijn. Vaak ook wordt een relatie gelegd tussen die gemeenschappelijke strijd tegen het water en het democratisch gehalte van de samenleving, bij uitstek terug te vinden in de waterschappen. Ook Nederlands welvaart zou te water zijn verworven, in de binnenvaart maar veel meer nog in de zeevaart natuurlijk. Zelfs in de defensie heeft eeuwenlang het water een centrale rol gespeeld. Enzovoorts.
Een congres dient zich te beperken. Lang niet alle vragen hierboven aangestipt zijn dus aan bod gekomen. Zoals een wetenschappelijk-historisch congres betaamt zijn al te wilde en speculatieve vragen zelfs zorgvuldig vermeden. Ook niet alle bijdragen bleken geschikt voor publikatie. Niettemin meent de redactie met de in dit nummer van de Bijdragen opgenomen artikelen (alle oorspronkelijke lezingen op het congres) een aantrekkelijk themanummer te kunnen aanbieden. Zowel enkele zeer breed georiënteerde artikelen als enkele juist heel toegespitste studies zijn opgenomen. Het leek gepast een discussiedossier over een verwant onderwerp (navigatie-technieken) en enkele bij het thema aansluitende boekbesprekingen toe te voegen.
De redactie
Auteursrechtelijk beschermd