Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 16

[p. 372]

Naschrift op twee vroegere uitgaven,
Medegedeeld door
R. Fruin.

In het XIII^e deel der Bijdragen en Mededeelingen komen twee onuitgegeven stukken voor, die ik voor den druk had gereed gemaakt. Bij de uitgaaf van ieder van beide heb ik mij aan een misslag bezondigd, waarop anderen de goedheid hadden mij te wijzen en die ik gaarne thans verbeter.

In de inleiding tot het Gedenkschrift van Don Sancho de London̄o, blz. 7, heb ik gezegd dat Don Sancho vóór 1572 aan het hoofd van zijn tercio door Hernando de Toledo vervangen werd, en tot verklaring van dit feit het vermoeden geopperd, dat hij, even als zijn ambtgenoot Alonzo d' Uloa, naar zijn vaderland zal zijn teruggekeerd. Maar wijlen de Rijksarchivaris in Limburg J. Habets maakte mij opmerkzaam op de Chroniek der Kerk van St. Servaas te Maastricht (Maastricht 1889) waar, op 1569, 30 May, te lezen staat, dat Coronel de Landrina vel Londono dien dag in St. Servaas begraven werd. Mijn vermoeden blijkt dus onjuist te zijn geweest. Na het vertrek van den Graaf van Eberstein in Juni 1568 was, naar het

[p. 373]

schijnt, Don Sancho dezen als gouverneur van Maastricht opgevolgd. Of hij tot zijn dood toe dien post bekleed heeft, is twijfelachtig. Over zijn begrafenis geeft nog een aanteekening in de Collectanea nova et antiqua van Godfried Augustinus Collette, heer van Rindelborg, (in het archief van Limburg berustende) III p. 190, eenige bijzonderheden. Zij luidt aldus:

‘Een lijck door de geestelijckheyt te Maastricht ingehaalt. - Don Schaenschon de Landonia, gewesen colonel in de stadt, is den 30 May 1569 met processie van alle geestelijckheyt aen Hoogbruggepoorte te Wijck, als gestorven op den Soerenborn, ingehaelt ende is in St. Servaeskercke begraven voor St.-Servaesaltaer, neffens dat graff van den proost van Eynatten.’

Surenborn was, volgens Habets, een kasteel onder Amby, bij Maastricht, hetwelk nu Severn (of Severenborn) heet, op ongeveer een half uur afstands van Wijk-Maastricht gelegen. De overledene wordt genoemd ‘gewesen colonel’, en een aanteekening in de Raadsnotulen, op 17 Januari 1569, doet vermoeden, dat hij toen al in het colonelschap vervangen was. Er wordt namelijk gezegd, dat de Raad der stad ‘den colonel off sijnen luytenant’ een toelast wijn vereert, gelijk men dat gedaen had aan ‘don Sancio Londonio, uyt gelijcke redenen.’ Ik had dan ook in mijn inleiding een dichtstuk vermeld, door hem vervaardigd bij gelegenheid dat hij den krijgsdienst verliet.

Van meer beteekenis is de fout, door mij begaan ten opzichte van Een nog onuitgegeven vervolg op het Recueil van Hopperus. Dat stuk was reeds uitgegeven, en daarop had ik niet gelet.

[p. 374]

Het is mijn vriend prof. Te Winkel, die er mij opmerkzaam op maakte. Het vormt namelijk de tweede en grootste helft van een opstel, dat in handschrift op de Brusselsche Bibliotheek berust, en ten titel draagt: La source et commencement des troubles suscités aux Pays-Bas sous le gouvernement de la duchesse de Parme par ceux qu'avoient pris le nom de geueux, en algemeen, maar zonder grond, aan Viglius wordt toegeschreven. Dat geschrift is in 1858 door den heer Alph. Wauters uitgegeven, met meer andere onder den algemeenen titel van: Mémoires de Viglius et d'Hopperus. Dat het uit twee ongelijksoortige helften bestaat, had den uitgever zelven reeds getroffen; hij doet opmerken, dat de aanvang en al wat de geschiedenis van vóór Alva behandelt, p. 168-190, aan het Latijnsche Leven van Viglius ontleend schijnt; het verdere, p. 190-219, daarentegen, bij gemis van de Levensbeschrijving, die zoo ver niet loopt, op veel breeder schaal is voortgezet. Dit laatste gedeelte nu is het, dat met geringe afwijkingen in het door mij gebruikte handschrift als een vervolg van het Recueil van Hopperus voorkomt. Ongetwijfeld staat het daar veel beter op zijn plaats, en wordt het ook met meer waarschijnlijkheid dan aan Viglius aan Hopperus toegekend.