Biekorf. Jaargang 109

[p. 37]

Het verhaal van Mary Goggin
(Oostende 1816)

Op 11 januari 1868 overleed te Oostende ene Mary Goggin, gedomicilieerd in de Christinastraat. Ze was te Oostende geboren op 3 april 1794. Haar ouders waren Jacobus Goggin en Judith Baron, waarvan te Oostende geen ander spoor terug te vinden is.

Ook Mary Goggin heeft nauwelijks een spoor achtergelaten, met uitzondering van het feit dat ze de centrale figuur was in een ‘straf verhaal’, opgenomen in Robert Baldwins London Magazine, een Engels tijdschrift. Dit verhaal werd overgenomen in het tijdschriftenoverzicht The Atheneum or spirit of the English Magazines (Boston, vol. VII, 1820, p. 521-525). En het verhaal werd nog eens gepubliceerd in het Ierse Anglicaanse tijdschrift Y Gwyliedydd (Bala, vol. XIV, 1837, p. 369-371).

Het verhaal gaat als volgt. James Goggin, geboren omstreeks 1760 in Galway in Ierland, werd omstreeks 1777 militair. In 1786 trouwde hij met Judith Baron, een meisje uit Nenagh nabij Tiperary bij wie hij in totaal 16 kinderen zou krijgen. In 1793 was hij soldaat bij de 5th Dragoon Guards. Dit regiment was al enkele jaren actief in Ierland, maar verliet Cork in 1793 voor de Nederlanden om te vechten tegen de Franse legers en werd gekazerneerd te Oostende. Judith Baron was aangesteld als kokkin en huishoudster van kolonel Taylor. In die functie moest ze regelmatig koken voor bvb. de hertog van York als die op bezoek kwam. In die periode was ze zwanger van haar vijfde kind. Op 4 april 1794 beviel ze van een meisje, Mary, dat nog dezelfde dag katholiek werd gedoopt. Het kind werd op de leeftijd van dertien weken aan 10 florijnen of 20 frank per maand besteed bij een min, Joanna Maartins genaamd. Maar door de oorlogsomstandigheden moest het Engels garnizoen Oostende verlaten. De Engelse soldaten waren er vrij gerust in en dachten vlug naar Oostende terug te kunnen keren. Het koppel, overtuigd dat het kind meer gevaar liep door het mee te nemen op de vlucht, besloot het kind achter te laten bij Joanna Maartins. De Franse troepen bezetten Oostende in juli 1794. Maar de geschiedenis zou anders beschikken: het regiment zou jarenlang blijven rondzwerven, o.a. in Spanje, het koppel raakte alle spaargelden kwijt bij het verliezen van de legertros, en, niet onbelangrijk, Oostende zou voor de Engelsen onbereikbaar blijven tot 1814-1815. Ondertussen was sergeant James Goggin op 2 maart 1810 verplicht op rust gesteld, wezende ‘rheumatic and worn out’. Het koppel trok zich terug in Nenagh, bij familie van Judith Baron. Te noteren dat ze 16 kinderen hadden gekregen, evenwel was in 1816 nog één kind in

[p. 38]

leven, een 12-jarig jongetje, en hadden ze sinds 1794 geen nieuws meer gehad van Mary, hun kind achtergebleven te Oostende.

Toen Oostende bevrijd was van de Fransen, schreef Goggin verschillende mensen aan te Oostende, o.a. de burgemeester en de Engelse plaatscommandant, maar zonder antwoord te krijgen. Zijn vrouw was ziek en dat maakte het hem eerst onmogelijk af te reizen. Tenslotte, 22 jaar na de geboorte van Mary Goggin, vertrok hij uit Nenagh op 2 augustus 1816 en kwam aan te Oostende op 17 augustus. Hij had nooit nieuws gehad van zijn dochter, wist zelfs niet eens of ze nog in leven was, was bevreesd dat ze zou besteed zijn geweest bij de dis, en overdacht dat in dat geval een vroegtijdige dood een beter lot zou zijn geweest, dan een leven in armoede. Te Oostende ging hij naar het huis van Maartins, die hem eerst niet herkende, maar na zijn uitleg kwam ze terug met aan haar hand zijn dochter. Algauw wist heel het gebuurte van de bijna wonderlijke terugkeer van de vader en beiden werden overal uitgenodigd om hun verhaal te doen.

Maartins had bij het haastige vertrek van het koppel in 1794 geweigerd een koffer vol kleren te aanvaarden als onderpand voor het onderhoud van het kind. Toen de natuurlijke ouders door de oorlogsomstandigheden niet terugkwamen, had ze het heel lastig gehad om het kind te onderhouden. Na twee jaar was ze ten huwelijk aangezocht door de schrijnwerker Thomas Vanloo op voorwaarde dat ze het kind zou besteden. De bijzondere liefde van Joanna Maartins voor het kind werd door Vanloo verkeerd begrepen, en toen duidelijk werd dat ze het kind nooit zou afstaan, ging hij overstag en trouwde met haar. Het gezin Vanloo-Maartins kreeg nog twee jongens en twee meisjes. Op de leeftijd van 8 jaar overleefde Mary de windpokken. Mary ging naar een Oostendse school gedurende vijf jaar, en daarna naar een French academy. Later werd ze hulp bij een kleermaker en een hoedenmaker.

James Goggin moest na een paar weken Oostende verlaten, maar voelde zich schuldig ten opzichte van het gezin Vanloo. Hij had niet de financiële mogelijkheden hen te vergoeden en hoopte oprecht dat ‘His Royal Highness’ (de hogervermelde hertog van York?) zou tussenkomen om een deel van de kosten te vergoeden. Dit laatste was misschien de reden waarom het artikel in de London Magazine gepubliceerd werd. Of de familie Vanloo ooit een vergoeding kreeg, is niet geweten.

Is het verhaal waar? Zoals gezegd heeft Mary Goggin echt bestaan, ze is geboren te Oostende op 3 april 1794 en haar ouders waren de hoger vermelde James Goggin en Judith Baron. Ook de gegevens over Joanna Maertens (^oOostende 1761-+Oostende 1835) en de schrijn-

[p. 39]

werker Thomas Balduinus Van Loo (^o Oostende 1768-+Oostende 1851)⁽¹⁾ zijn grotendeels juist, behalve op enkele punten: ze trouwden vooreerst te Oostende op 27 augustus 1793 en kregen bovendien een tweeling op 19 april 1794. Beide kinderen, Thomas Balthazar en Joanna Francisca, overleden evenwel kort daarop, respectievelijk op 3 en 5 mei 1794. Het is dus vrij logisch dat Joanna Maertens de min kon worden van de ongeveer even oude Mary Goggin. En het valt te verstaan dat zij een affectieve band opbouwde met het kind, zeker rekening houdend met het voorafgaand verlies van haar eigen tweeling. Door het huwelijk is ook te verklaren waarom Joanna Maertens na 22 jaar nog steeds op hetzelfde adres woonde. Maar waarom had Goggin zijn brieven niet verstuurd naar dit adres? Waarom kreeg hij geen antwoord van de burgemeester? Het gezin Van Loo-Maertens kreeg alleszins nog twee zonen en twee dochters: Sofie (^o 25 juli 1795), Rosalia (^o 1797), Thomas (^o 1799) en Petrus (^o 1802).

In de aanhef van het tijdschriftartikel stond: scarcely any circumstance pourtrayed by the most fertile imagination, may not find its parallel in the actual occurrences which diversify our existence. De waarheid is straffer dan de fictie. Het verhaal werd dus verkocht als zijnde waar, maar werd toch op enkele punten aangepast (de arme liefdevolle min, de complicaties rond het huwelijksaanzoek). Dit beantwoordde wellicht meer aan de vereisten van het toenmalige lezerspubliek, volledig in de geest van de Engelse Romantiek. Verlatingsangst, armoede en dood waren immer terugkerende thema's in de Engelse literatuur van het Vroeg-Victoriaanse Engeland. Charles Dickens zou ten andere zijn beste werken schrijven in de jaren 1830...

Peter De Baets

(1) Niet te verwarren met Thomas Joannes Van Loo (^o Oostende 29 mei 1777), die te Brugge apotheker werd en er overleed op 15 februari 1851. Hij had enige faam als dichter met publicaties tussen 1821 en 1842.