Biekorf. Jaargang 106

[p. 368]

Vrouwen straffen verleider af te Zevekote (1697)

In september 1703 werd te Zevekote een getuigenverhoor gehouden in verband met ‘excessen’ die aldaar enkele jaren te voren, op de heerlijkheid Guysen, hadden plaatsgevonden⁽¹⁾. Blijkbaar had het slachtoffer ervan pas enige tijd nadien klacht neergelegd, wat dan de directe aanleiding was voor de toch wel late getuigenverhoren, de informatie preparatoire. De bundel van dit proces is verdwenen, op deze ‘informatie’ na, zodat het niet mogelijk is een volledig beeld te krijgen van wat er toen gebeurd was.

Toch blijkt er wel uit dat zes vrouwen van Zevekote aldaar op 17 maart 1697 in de herberg van Jan Verstraete een ‘vergaderijnghe’ belegden. Dit gebeurde kort nadat in het dorp een kind geboren werd. Deze pasgeborene en zijn ongehuwde moeder waren ook in de herberg aanwezig, zodat men mag aannemen dat de samenkomst met deze geboorte verband hield. De vrouwen staken de koppen bijeen om te overleggen hoe ze de vader konden straffen die niet alleen het meisje had verleid, maar bleef weigeren nadien zijn plicht te doen en haar te huwen. Deze onverlaat was dorspgenoot Jacques Voor-machtich, glaesemaecker van stijle. Op een dorp blijven dergelijke dingen immers nooit lang geheim.

Nadat de vrouwen zichzelf uitvoerig moed hadden ingedronken, trokken ze samen naar het huis van de glazenmaker. Ze vonden hem thuis, grepen hem vast en wierpen hem op de grond, tegelijk sijne brouck van sijn... lichaem sleurende. Daarop sloegen ze hem soo met handen als met schoenen op sijn achterste tot den loopende bloede. Bovendien waren ze hem qualijck... tracterende an sijn schamelheijt ende dat sij hem... machteloos (d.i. impotent) hadden ghemaect, ende dat sij wijn ende brandewijn in sijn achterste waeren gietende ende hem in sijn aengesicht waeren swart maeckende. Luidkeels riepen ze daarbij tot allen die het horen wilden comt, siet, wij hebben den glaesemaecker ghegeesselt. Waarom ze dat deden, vonden ze niet nodig erbij te voegen. Dat wist iedereen immers toch al.

Het spreekt vanzelf dat het nieuws van deze vernedering als een lopend vuurtje de ronde deed, ze werd mont ghemeene ende... eene publique faeme en dat was ook wel de bedoeling van de strafexpeditie. De vrouwen waren echter wel te ver gegaan. Dat vond althans de ‘machteloos’ gemaakte glazenier die, nadat bleek dat hij blijvend letsel had opgelopen, zich tot het gerecht wendde. Hoe de zaak verder verlopen is, blijft een raadsel.

+ W.L Braekman

(1) RA Gent, Souverein-Baljuwschap van Vlaanderen, nr. 286.