Biekorf. Jaargang 106

[p. 103]

Vraagwinkel

Brugs huishoudboekje uit 1908

In Biekorf 2005, blz. 379 staat er een recept voor Brugse soep. Dit recept is genomen uit een zeldzaam boekje, met als titel Schat der zorgvuldige huishoudster door ene Maria van Dopthem, misschien wel een schuilnaam.

Dit werkje van amper 62 blz. (14,50 × 9,50 cm) werd gedrukt in 1908 bij de bekende drukker A.J. Wytterick uit Brugge.

Kan iemand meer uitleg geven over dit boekje en speciaal over de schrijfster? Is het recept voor de Brugse soep een bekend recept? Of werd het zo maar ineengestoken voor deze gelegenheid?

† W.L. Braekman

Iets voor allen

Dit is de titel van een tijdschrift dat in 1839 in Kortrijk zou verschenen zijn. Het telde waarschijnlijk maar één jaargang en kostschoolhouder Renier van Deerlijk zou er de initiatiefnemer van geweest zijn.

Welk tijdschrift was dat en waar zijn er exemplaren van bewaard?

J.P.

De Katholieke Jonge Wacht

Wie kan mij meer inlichtingen mededelen over de Katholieke Jonge Wacht in het algemeen en speciaal over de werking van deze beweging voor 1914 in onze West-Vlaamse steden en dorpen?

De Katholieke Jonge Wacht was vooral actief voor 1914 en het lijkt ons dat deze militante half godsdienstige katholiek-politieke beweging tot op heden nergens grondig werd bestudeerd.

L.D.W.

Oude tekst in de kerkmuur van Handzame

In de buitenmuur van de kerk van Handzame steekt er een oude steen met een oppervlakte van ongeveer een vierkante meter. Daarop staat er in kleine gotische lettertekens een lange tekst ingekapt, die nu voor meer dan de helft uitgesleten en onleesbaar is geworden.

Werd die tekst (15de of 16de eeuw?) toen hij nog beter te lezen was, ooit door iemand opgetekend?

A.B.

Voorgangers van de hop

De hop is sinds de 14de eeuw nagenoeg de enige plant die gebruikt wordt om bier te bereiden. In onze streken werd, voordat de hop in het hier toegevoegd werd, steeds gagel gebruikt. Deze plant die welig wast op heide en verlaten gronden was overvloedig aanwezig in onze heidegebieden, die vooral lagen ten zuiden van Brugge.

Niettemin waren er vele gebieden waar er geen heiden waren en dus ook geen gagel groeide. Welke plant, of beter welke toevoegsels, mengde men toen bij de bereiding van het bier?

C.D.

[p. 104]

Iemand het hoofd branden

‘Iemand het hoofd branden, of zich het hoofd branden, gezegde waarvan de betekenis niet duidelijk is’, schrijft F. Denys bij een citaat dat betrekking heeft op de Franse Bezetting van Veurne in 1793 (De IJzerbode, sept. 2005, p. 141).

Misschien weet een lezer van Biekorf meer?

J. Jore

Floris ende Blancefoer

Mevrouw Rita Schlusemann doceert Nederlands aan de universiteit van Leipzig. Zij is op zoek naar een exemplaar van ‘Floris ende Blancefoer’, de editie in 1576 gedrukt in Antwepen door Guillaem van Parijs. Antoon Viaene heeft omstreeks 1954 een exemplaar ingezien en daar een artikel aan gewijd in het tijdschrift Volkskunde. Hij opent dat artikel als volgt: ‘In een private boekenverzameling te Brugge ontmoette ik onlangs een volledig exemplaar van het volksboek Floris ende Blancefloer, gedrukt te Antwerpen in 1576’. Dat blijkt het enige exemplaar te zijn dat in de voorbije honderd jaar werd gesignaleerd. In welke privé-verzameling trof Viaene dit zeldzame exemplaar aan en waar bevindt het boek zich vandaag?

Ludo Vandamme

Het Kortrijkse huis pottocaritje

In de 1840-er jaren verdween ‘het huis genaamd pottocaritje’ in Kortijk, toen het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal verbouwd werd, schrijft J. Vanbossele, Het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal in Kortrijk, Kortrijk, 1982, p. 318.

Waar komt deze huisnaam vandaan?

J. Van Acker

Aslengte en wielbreedte

In oude tijden waren de meeste wegen aardewegen, die 's winters nagenoeg onberijdbaar waren. Wagens en karren hadden de meeste moeite om zich voort te bewegen. Het was al heel wat als het voertuig zich in die slechte en slijkerige banen kon redden door te rijden in het spoor van voorgangers die een harde gleuf hadden getrokken.

Zijn er ooit van overheidswege edicten, plakkaten of wat ook uitgevaardigd om de aslengte en de wielbreedte van de voertuigen te reglementeren en hoe werd dit gecontroleerd en gesanctioneerd?

A.B

Ieperse kadetjes

Voor 1914 verkochten de bakkers uit Ieper ‘kadetjes’. Ze trokken ermee rond op kerstavond en verkochten ze op de straat. Kadetjes waren een soort gebak, maar wat het precies was en wat er in gebakken werd, is nu niet meer te achterhalen.

Kan er iemand mij meedelen of het kadetje nog bestaat, hoe het gebakken werd, wat er in stak aan ingrediënten en vooral waar die naam vandaan kwam? Het woord kadet staat niet bij De Bo of in een of ander woordenboek. Heeft de oorlog 1914-18 de kadetjes het leven gekost?

K.D.M.