Biekorf. Jaargang 105

[p. 95]

Vraagwinkel

Hij krijgt een ram

De uitdrukking ‘hij krijgt een ram’ wordt gezegd van iemand die een lichte inzinking, een voorbijgaande oververmoeidheid, onder meer na een zware dagtaak er bijna in slaap bijvalt en wegdommelt, bv. bij het kijken naar TV. Dit gezegde komt courant voor o.m. in midden West-Vlaanderen.

Ram staat evenwel met die betekenis nergens geboekt (De Bo, Loquela, Het etymologisch Woordenboek van het West-Vlaams van dr. F. Debrabandere, enz.).

Wat mag hier de betekenis zijn van het woordje ram?

L.V.A.

Drie Brugse ludimagisters

Ik vind in de Acta (3e register) van bisschop M. Rythove (Archief Bisdom Brugge Y58, 1567-78) de namen van Raphael Canisius van het bisdom Brugge, David de Bruilio van de Sint-Pietersparochie te Ieper en Frederik de Cerff uit Brugge, die resp. op 9 oktober 1570, 18 januari en 3 augustus 1571 benoemd worden tot ludimagister. Zij moeten de kinderen aanleren scribere, legere, computare en instruere in primis principiis fidei catholicae. Er staat niet bij of ze horen bij een clericale of een privé-school.

Zijn hun namen van ergens anders bekend?

A.D.

Familienaam Camerlynck

Heeft de sterk verspreide familienaam Camerlynck enig verband met de naam van Camerlinxambacht, de bekende heerlijkheid in de streek van Westende?

B.C.

Oud weiderecht in Outryve

In oude tijden, zeker nog in de 19de eeuw, zouden de inwoners van een bepaalde straat in Outrijve en in Avelgem aan de Schelde, het recht hebben gehad om vanaf Sint-Gillisdag (1 september) tot in de wintertijd, hun vee een hele buurt als toemaat (nagras?) te laten afgrazen, zelfs op de weiden van andere personen.

Kanunnik Tanghe, die dit meedeelt in zijn Parochieboek van Autryve (1872, blz. 92-93), verklaarde dat recht als een soort beloning aan de inwoners van die straat vanwege het feit dat zij ooit de waters van de Schelde bij grote overstroming hadden geweerd door dammen te plaatsen en zo groter onheil hadden voorkomen.

Dit weiderecht heette de gemeente. Wij denken hierbij onwillekeurig aan de gemene weiden in Assebroek en nog aan andere gemene gronden in onze streken (Beverhoutsveld, Vrijgeweed...). Dit recht had ook iets van de aard van het recht op het zanten (Biekorf 2400, blz. 222-223).

Wie kan eens nagaan wat daar ooit waar van was en of dit recht nu nog uitgeoefend wordt en wanneer en hoe het zijn oorsprong vond?

R.D.C.

[p. 96]

Medailles voor Lodewijk XIV

Noord-Franse steden koesteren soms nog de herdenkingsmedailles, die naar aanleiding van hun ‘terugkeer’ tot het Franse Rijk, belangrijke militaire gebeurtenissen of het bezoek van een vorst geslagen werden. Lodewijk XIV gebruikte die bewust als een propagandamiddel: voor een stad als Duinkerke werd bijvoorbeeld een bijzonder rijke reeks gerepertorieerd door P. Bastien (Médailles et jetons dans l'histoire de Dunkerque, Duinkerke, 1955); zie ook algemeen J. Moens, ‘Histoire Métallique’ van Lodewijk XIV (1643-1715), in Jaarboek van het Europees Genootschap voor Munt- en Penningkunde, 1983, p. 97-111.

Bestaan er dergelijke medailles voor de thans Belgische steden, die een tijdlang onder het gezag van de Zonnekoning stonden?

J. Van Acker

Vlaamse steun aan Napoleon III?

Napoleon III genoot in de eigentijdse Belgische pers soms een eerder betwiste faam, mede omdat hij op bepaalde ogenblikken duidelijk liet blijken dat ons koninkrijkje eigenlijk het best in zijn Franse Keizerrijk opgenomen kon worden.

De keizer bezocht tweemaal Noord-Frankrijk (1853 en 1867), wat beschouwd wordt als een blijk van steun aan en erkenning voor het toen industriële Noorden, met Rijsel en Duinkerke.

Werd in onze streken op deze bezoeken gereageerd? Officieel, dan wel via de pers? En namen Belgen deel aan de feestelijkheden die bij die gelegenheid net over de grens georganiseerd werden?

J. Jore

Kruidschoven

De dis van Ardooie noteerde in de rekening over 1553-54 een ontvangst van cruudtschoven. Wat waren dat?

L.V. A

Fabriek van marokijnleder

Louis Jossé de la Violette (een edelman?) ontving op 22 oktober 1753 een octrooi om gedurende een periode van 15 jaar marokijnleder te fabriceren. Hij was gevestigd in Brugge (H. Van Houtte, Histoire économique de la Belgique, 1920, blz. 528).

Werd dit octrooi ooit gebruikt en wat is er van deze fabriek geworden?

L.V.A.

Familiegeschiedenis Crommelinc

Midden in de 16de eeuw was de familie Crommelinc een van Vlaanderens grootste handelaars en fabrikanten in lijnwaad. De Crommelincs zouden dan uitgeweken zijn naar Holland.

Bestaan er concrete gegevens over deze familie, haar handel en de invloed die zij in de streek van Roeselare, Izegem en Tielt uitoefende?

A.B.