Biekorf. Jaargang 104

De Brugse advokaat J.-O. Delepierre en het jonge Belgie

Joseph-Octave Delepierre, advokaat te Brugge (waar hij geboren was in 1802), las een dichtstuk van eigen maaksel voor op het bekende Constitutioneel Banket van 9 juli 1829 in zijn vaderstad. De leidende figuren van de politieke oppositie tegen koning Willem I waren er bijeen (zie Lori van Biervliet, Joseph Octave Delepierre. Brugs historicus, publicist en bibliofiel 1802-1879, in: Hand. Genootschap voor Geschiedenis te Brugge, 1981, blz. 178).

Ruim een jaar later scheurden de Zuidelijke Nederlanden zich af. Op 4 oktober 1830 riep een Voorlopig Bewind de onafhankelijkheid uit, op 3 november zou een grondwetgevende vergadering worden verkozen (het Nationaal Congres). Onder de gegadigden voor dat Congres figureerde Delepierre. Zijn visie op het nieuwe België, gepubliceerd in Journal des Flandres van 18 oktober, was nochtans opmerkelijk. Hij stelde een politieke en militaire alliantie voor tussen de Verenigde Staten van Amerika en de te vormen federatieve republiek (alias de Verenigde Staten van) België.

[p. 292]

Zo'n alliantie zou voor beide naties van het allergrootste nut zijn. België zou er niets dan voordeel bij hebben om zich voor zijn wetten en zijn administratie te gaan inspireren in ‘la terre classique d'une liberté réelle’, alsook om onder Amerikaanse bescherming een vloot uit te bouwen en de economische wingewesten te veroveren die de Britten ons nooit zouden gunnen, en die voor de havens van Antwerpen en Gent de onmisbare compensatie moesten vormen voor het verlies dat de scheiding der Nederlanden met zich meebracht.

Wat voor baat hadden de Amerikanen van dat alles te verwachten? Een Belgische federatieve republiek zou voor hen de deur openen naar Europa, waar de alom heersende monarchale bestuursvorm tot nog toe een niet te onderschatten hinderpaal was geweest. Zo'n alliantie met een republikeins België zou de Verenigde Staten van Amerika bovendien het voordeel opleveren dat ze zich zouden kunnen ontdoen van hun economische banden met het Britse koninkrijk, hun ‘orgueilleuse rivale’.

Dat lijkt achteraf gezien allemaal wat extravagant. Maar de jonge Brugse jurist was in de eerste maanden na de afscheiding niet de enige die terugdacht aan het republikeinse karakter en de federale structuur van de Verenigde Nederlandse Staten (beter bekend onder de Franse benaming Etats belgiques unis) die een kortstondig bestaan hadden gekend tussen het bewind van de verjaagde Oostenrijkse keizer Jozef II en het restauratiebewind van keizer Leopold II (1789-1790). En wat Delepierres bezorgdheid betreft om de nefaste weerslag op 's lands welvaart, de voorkraaiers hadden beter naar hem geluisterd.

J. Huyghebaert